Մահեր Հաֆեզ ալ-Ասադ (արաբ․՝ ماهر حافظ الأسد‎‎, դեկտեմբերի 8, 1967(1967-12-08), Դամասկոս, Սիրիա), սիրիացի ռազմական գործիչ, բրիգադի գեներալ։ Հանրապետական գվարդիայի և էլիտար 4-րդ զրահատանկային դիվիզիայի հրամանատար։ Բաաս կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի անդամ է։ Սիրիայի նախագահ Բաշար ալ-Ասադի կրտսեր եղբայրը և նախկին նախագահ Հաֆեզ Ասադի որդին։

Մահար ալ-Ասադ
 
Կուսակցություն՝ Arab Socialist Ba'ath Party – Syria Region?
Կրթություն՝ Դամասկոսի համալսարան
Մասնագիտություն՝ ռազմական գործիչ
Ծննդյան օր դեկտեմբերի 8, 1967(1967-12-08) (57 տարեկան)
Ծննդավայր Դամասկոս, Սիրիա
Քաղաքացիություն  Սիրիա
Հայր Հաֆեզ ալ-Ասադ
Մայր Անիսա Մախլուֆ
 
Պարգևներ
medal "For training"

Նա որոշ դիտորդների կողմից գնահատվում է որպես «երկրորդ մարդ» Սիրիայի իշխանական կառույցներում՝ իր եղբորից հետո[1][2]։

Ըստ էթնոկոնֆեսիոնալ պատկանելության ալավիտ է։

Կենսագրություն

խմբագրել

Անձնական կյանք

խմբագրել

Մահեր ալ-Ասադը սիրիացի պետական գործիչ Հաֆեզ Ասադի 4 որդիներից ամենափոքրն է, որը Մահերի ծնվելուց երկու տարի անց դարձել է Սիրիայի նախագահ։ Մահերի մայրը Անիսա Մախլուֆն է։ Ինչպես և Հաֆեզ Ասադի բոլոր երեխաները, Մահերը մեծացել է հանրության ուշադրությունից հեռու։ Ավարտել է նույն դպրոցը, ինչ իր բոլոր հարազատ եղբայրներն ու քույրը (Academy of Freedom School, որն ավելի ուշ վերանվանվել է Բասիլ ալ-Ասադի պատվին)։ Նա սովորել է մեքենաշինություն և ձեռներեցություն Դամասկոսի համալսարանում, համալսարանն ավարտելուց հետո ռազմական կրթություն է ստացել[3]։ Ամուսնացած է Մանալ ալ-Ջադաանի հետ (ծնունդով Դեյր էզ-Զոր նահանգից, դավանանքով՝ սուննի մուսուլման[4]), երկու երեխաների հայր է։ Տիրապետում է քիքբոքսինգի և այլ մարտարվեստների։

1994 թվականին Մահերը լուրջ վեճի մասնակից էր իր զարմիկ Ռիբալ ալ-Ասադի հետ, մի քանի տարի անց՝ 1999 թվականի հոկտեմբերին, Մահերը լուրջ վեճ է ունեցել նրա փեսա Ասեֆ Շաուկատի հետ (Շաուկատն ամուսնացած է Մահերի քրոջ՝ Բուշրա ալ-Ասադի հետ)[5], որի արդյունքում Մահերը, համաձայն Ասադի ռեժիմի ընդդիմախոսների կոնսպիրոլոգիական տարբերակի, հակառակորդի որովայնին է կրակել[3], սակայն Շաուկատի պաշտոնական կենսագրության մեջ չկա որևէ հիշատակում այս մասին (Շաուկատը զոհվել է 2012 թվականին ահաբեկչության ժամանակ)։ Չնայած հարկ է նշել, որ Մահեր ալ-Ասադի և Ասեֆ Շաուկատի միջև հարաբերությունները միշտ չափազանց լարված են եղել[6], ինչը, հավանաբար, հիմք է հանդիսացել կոնսպիրոլոգների համար։

Ռազմական կարիերան սկսել է ինժեներական զորքերի լեյտենանտի կոչումով։ Ավտովթարից հետո Բասիլ ալ-Ասադի ավագ եղբայրներից շատերը սկսեցին Մահերին դիտարկել որպես իրենց հոր ժառանգորդ, քանի որ նրա ավագ եղբայր Մաջիդ ալ-Ասադն, ըստ տարբեր տվյալների, տառապում էր կամ մտավոր կամ հոգեկան շեղումներով[7], իսկ մյուսը՝ Բաշարը, շատերի կարծիքով, չուներ երկիրը կառավարելու համար անհրաժեշտ որակներ։ 1996 թվականին Մահեր ալ-Ասադն ընդունել է Հանրապետական գվարդիայի բրիգադի հրամանատարությունը։ 2000 թվականին Հաֆեզ Ասադի մահից հետո Մահերը կոչումով բարձրացվել է մինչև փոխգնդապետ, ինչպես նաև անդամագրվել է Բաաս կուսակցությանը և դարձել է Կենտրոնական կոմիտեի՝ կուսակցության նշանակությամբ երկրորդ մարմնի անդամ։

Մահերը մտել է Բաշար ալ-Ասադի այսպես կոչված «մերձավոր կազմի» մեջ (դրա հետ մեկտեղ սովորաբար հիշատակվում են Ասեֆ Շաուկատը, Ռամի Մախլուֆը, Ալի Հաբիբը և այլն), համարվում է Բաշար ալ-Ասադի մերձավոր խորհրդականներից մեկը։ Մահեր ալ-Ասադը երկրի խոշորագույն գործարարներից մեկն է, մասնավորապես, նա Լիբանանում մի քանի բիզնես-նախագծեր ունի իր զարմիկ Ռամի Մահլուֆի հետ համատեղ[8]։ Այլ տվյալներով՝ Մահեր ալ-Ասադն ու Ռամի Մախլուֆը իրենց գործնական ակտիվության կենտրոնը տեղափոխել են Դուբայ[9]։

Համարվում է, որ 2003 թվականին Մահեր ալ-Ասադը Հորդանանում մի շարք հանդիպումներ է ունեցել Իսրայելի ներկայացուցիչների հետ, որն առիթ է դարձել Սիրիայի և Իսրայելի միջև խաղաղ բանակցությունների հնարավոր վերսկսման համար[10]։

2012 թվականի հուլիսի 18-ին Դամասկոսում տեղի է ունեցել պայթյուն, որի հետևանքով Մահեր ալ-Ասադը, հնարավոր է, կորցրել է ոտքը[11]։ Այդ տեղեկությունը հերքվել է ռուսական ԶԼՄ-ների կողմից[12]։

2013 թվականի հուլիսին կառավարամետ կայքերի զեկույցը պնդում էր, որ Մահերը ղեկավարում է Հալեպում և Հոմսում կռվող կառավարական զորքերը[13]։

2016 թվականի մարտին հայտնի է դարձել, որ Մահերի կոչումը բարձրացվել է բրիգադի գեներալից մինչև գեներալ-մայոր։

Գործունեության և հանցագործությունների մեղադրանքի ոչ միանշանակ ասպեկտներ

խմբագրել

Լուրեր են շրջանառվում, որ Մահերի և նրա եղբայր Բաշար Ասադի հարաբերություններն այնքան էլ բարեհաճ չեն, որքան թվում են առաջին հայացքից, և այն մասին, որ Մահերը երկրում իշխանությունը իր ձեռքը վերցնելու փորձեր է ձեռնարկել[3]։

Համարվում է, որ հենց Մահեր ալ-Ասադը է պնդել, որ դադարեցվի Սիրիայի քաղաքական և հասարակական կյանքի ազատականացման քաղաքականությունը, որը սկսվել է Բաշար ալ-Ասադի իշխանության գալուց անմիջապես հետո[5]։

Նաև համարվում է, որ Մահեր ալ-Ասադը ստվերային գործարքներ է իրականացնում՝ որպես «քողարկում» օգտագործելով այլ գործարարների անունները, որոնց թվում են, օրինակ Խալիդ Կադդուրը և Մուհամադ Համշոն։

2005 թվականին Մահեր ալ-Ասադը Ասեֆ Շաուկատի հետ հիշատակվել է Ռաֆիկ Հարիրիի սպանությունը հետաքննող ՄԱԿ-ի հանձնաժողովի նախնական զեկույցում՝ որպես հանցագործության հնարավոր կազմակերպիչներից մեկը[5]։

Նշվում է, որ Մահեր ալ-Ասադի մոտ առկա է անվտանգության սեփական ծառայությունը, որը գլխավորում է գնդապետ Գասան Բիլալը, և «սեփական» բանտը, որը գլխավորում է նրա զարմիկ, ռազմական ոստիկանության ղեկավար Հիլալ ալ-Ասադը[14]։

Մահեր ալ-Ասադին նաև հաճախ անվանում են 2011 թվականին Սիրիայում ապստամբության ժամանակ արյունահեղության գլխավոր մեղավորների թվում[5]։ Համարվում է, որ ապստամբությունները ճնշելու առաջատար դերերից մեկը խաղացել է Մահեր ալ-Ասադի անմիջական ենթակայության տակ գտնվող 4-րդ մեքենայացված դիվիզիան, որի մասերը տեղակայված են Գոլանի բարձունքների շրջանում և Դամասկոսի մերձակայքում[5]։ 2011 թվականի ապրիլի 27-ին ԱՄՆ-ի կառավարությունը պատժամիջոցներ է սահմանել Մահեր ալ-Ասադի ունեցվածքի նկատմամբ՝ Սիրիայում ապստամբությունը ճնշելիս նրա գործունեության կապակցությամբ[15]։ 2011 թվականի մայիսի 23-ին Եվրամիությունը նույն պատճառներով մի շարք պատժամիջոցներ է սահմանել նաև Մահեր ալ-Ասադի դեմ, ընդ որում ԵՄ պաշտոնական փաստաթղթերում Մահեր ալ-Ասադն համարվել է «ցուցարարների դեմ բռնաճնշումների հիմնական իրականացնողը»[16]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Syria 101: 4 attributes of Assad’s authoritarian regime
  2. Ключ к выживанию асадовской Сирии
  3. 3,0 3,1 3,2 «Middle East Intelligence Bulletin, Maher Assad». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-06-10-ին. Վերցված է 2021-04-19-ին.
  4. Bashar’s Syria: The Regime and its Strategic Worldview Արխիվացված 2011-07-23 Wayback Machine, с.383
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Bashar al-Assad’s inner circle
  6. Башар аль-Асад ужесточил семейную политику
  7. Bashar’s Syria: The Regime and its Strategic Worldview Արխիվացված 2011-07-23 Wayback Machine, с.379
  8. Bashar’s Syria: The Regime and its Strategic Worldview Արխիվացված 2011-07-23 Wayback Machine, с.395
  9. Bashar’s Syria: The Regime and its Strategic Worldview Արխիվացված 2011-07-23 Wayback Machine, с.380
  10. The Syria-Israel talks: Old themes, new setting
  11. Дамаск готов обсудить уход Асада
  12. Syria crisis: US accuses Iran of training militia
  13. Report: Maher al-Assad Commanding Homs Assault Արխիվացված 2015-05-15 Wayback Machine
  14. السيرة الذاتية لماهر الأسد
  15. Blocking Property of Certain Persons With Respect to Human Rights Abuses in Syria
  16. "COUNCIL IMPLEMENTING DECISION
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մահար ալ-Ասադ» հոդվածին։