Հելլե Քրաֆթսի սպանություն

Հելլե Քրաֆթսի սպանություն (անգլ.՝ The Murder of Helle Crafts), դանիական ծագումով բորտուղեկցորդուհի, տեղի է ունեցել 1986 թվականի նոյեմբերի 19-ին և հայտնի է դարձել որպես «մանրացնող սպանություն»՝ (անգլ.՝ Woodchipper Murder) կապված այն մեթոդի հետ, որն ընտրել է մարդասպանը՝ Հելլեի ամուսինը՝ Ռիչարդ Քրաֆթսը՝ փորձելով ազատվել մարմնից։ Հելլե Քրաֆթսի սպանությունը դարձել է Կոնեկտիկուտ նահանգի պատմության մեջ տեղի ունեցած սպանության առաջին գործը, որի վերաբերյալ մեղադրական դատավճիռ է կայացվել, չնայած այն բանին, որ զոհի մարմինն այդպես էլ չի հայտնաբերվել[1][2]։

Հելլե Քրաֆթսի անհետացում խմբագրել

Հելլե Քրաֆթսը գիտեր իր ամուսնու մշտական սիրային արկածների մասին և հայտարարեց ամուսնալուծության գործընթաց սկսելու մտադրության մասին։ Քանի որ զույգն ուներ երեք երեխա, ապահարզանը սպառնում էր վտանգի տակ դնել Քրաֆթսի ֆինանսական վիճակը և հարմարավետ ապրելակերպը, որին նա սովոր էր (այդ ժամանակ Քրաֆթսը տարեկան 120 հազար դոլար էր վաստակում՝ աշխատելով օդանավի հրամանատար)[2]։ 1986 թվականի նոյեմբերի 19-ին Հելլեի ընկերուհին նրան տուն է բերել, որից հետո Քրաֆթսին ոչ ոք այլևս չի տեսել։ Հաջորդ մի քանի շաբաթների ընթացքում Հելլի ընկերները փորձել են կապվել նրա հետ, բայց Ռիչարդ Քրաֆթսն ասել է, որ նա անհայտացել է։ Հելլեի գտնվելու վայրի մասին հարցին Քրաֆթսը տալիս էր չհամապատասխանող պատասխաններ. մեկը նա ասում էր, որ Հելլեն մեկնել է Դանիա այցելելու իր մորը։ Մյուսն այն է, որ նա չգիտեր, թե որտեղ է Հելլեն կամ որ նա ընկերուհու հետ մեկնել է Կանարյան կղզիներ։ Իմանալով Ռիչարդի ագրեսիվ բնույթը, Հելլեի ընկերները կասկածեցին, որ դա անլուրջ է, մանավանդ որ դրանից քիչ առաջ Հելլեն նրանց ասում էր. «Եթե ինձ հետ ինչ-որ բան պատահի, մի կարծեք, որ դա դժբախտ պատահար էր»[3]։

Հետաքննություն և դատ խմբագրել

Դեկտեմբերի 25-ին ոստիկանությունը Քրաֆթս ընտանիքի տան խուզարկության հրաման Է ստացել։ Խուզարկության ընթացքում քննիչները հայտնաբերել են ննջասենյակից հեռացված գորգի կտորներ։ Քրաֆթսի մոտ աշխատող դայակի խոսքով՝ գորգի վրա գրեյպֆրուտի չափի մուգ բիծ է եղել, բայց հետո չգիտես ինչու այն չի եղել։ Մահճակալի կողային կողմում արյան հետք է հայտնաբերվել։ Ռիչարդ Քրաֆթսի վարկային քարտի գրառումների ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ այն ժամանակ, երբ կինը անհետացել էր, Քրաֆթսը իր համար անսովոր գնումներ էր կատարում. նա գնել է սառնարան, որը տանը չի եղել, նոր սավանը, վերմակը, ինչպես նաև վճարել է 900 դոլար՝ կացին վարձակալելու համար։ Ավելի ուշ, մասնավոր հետաքննողը, որը ժամանակին վարձել էր Հելլե Քրաֆթսը, Ռիչարդի ֆինանսական փաստաթղթերի մեջ գտավ, որ Հելլան նրան տվել է անդորրագիր շղթայակիր գնելու համար[2]։ Քրաֆթսը, իր հերթին, պնդում էր, որ անսովոր գնումները պայմանավորված են եղել իր կնոջ պահանջով, որպեսզի տան վերանորոգումը և այգին կարգի բերվի՝ կապված ապագա ամուսնալուծության հետ։ Պաշտպանելով ինքն իրեն, Քրաֆթսը նույնիսկ հաջողությամբ անցել է ստի դետեկտորի քննությունը[4]։

Ձյան հավաքման մեքենայի վարորդը, որն անձամբ ճանաչում էր Ռիչարդ Քրաֆթսին, վկայել է, որ նոյեմբերի 20-ի ուշ երեկոյան[5], ձնաբքի ժամանակ նա Քրաֆթսին տեսել է Զոր լճից ոչ հեռու գտնվող Հուսատոնիկ գետի կամրջի վրա (անգլ.՝ Lake Zoar): Մի քանի օր ոստիկանությունը խուզարկեց գետի երկու ափերը, մինչդեռ սկրաբացի դիվերսիաները իջան գետի հատակը և գտան լցակույտի օգնությամբ ցողված սերիական համարի բենզոպիլան[2]։ Որոնումների արդյունքում ափերին հայտնաբերվել են մեծ քանակությամբ մետաղի կտորներ, երեք ունցից պակաս ընդհանուր քաշով մարդկային մնացորդներ (84 գ.), յուրահատուկ ատամնաբուժական աշխատանքի հետքերով ատամներ, վարդագույն լաքով ծածկված ոտքերի մատի եղունգ, 2660 սպիտակ մազերի ներկ, ոսկորների կտորներ և նույն խմբի արյան մնացորդներ, որոնք ունեցել են Հելլա Քրաֆթսը։ Գտածոների հիման վրա ոստիկանությունը եկել է այն եզրակացության, որ մարմինը բաց է թողնվել կացնի միջոցով։ Դատաբժշկական փորձաքննության շղթայում հայտնաբերվել են արյան և մազերի մնացորդներ, որոնց ԴՆԹ-ն համընկել է Հելլե Քրաֆթսի ԴՆԹ-ի հետ, չնայած այն ժամանակ ԴՆԹ-ի անալիզի տեխնոլոգիան թույլ չէր տալիս անալիզների արդյունքները հայտարարել անհերքելի[6]։ Լաբորատոր պայմաններում վերականգնվել է նաև բեռնախցիկի (E5921616) կեղտաջրի համարը, ինչի շնորհիվ հաջողվել է հետևել գործիքից գործիքային ուղին գործարանից մինչև խանութ։ Այս սերիական համարով սղոցի գնորդը Ռիչարդ Քրաֆթսն էր[7]։

Քննիչների կողմից վերակառուցված հանցագործության ընթացքը հետևյալ կերպ էր երևում. գտնվելով իր տան ննջասենյակում՝ Ռիչարդ Քրաֆթսը կնոջն առնվազն երկու հարված է հասցրել բութ, ծանր առարկա գլխին, ինչի արդյունքում գորգերն ու մահճակալը արյունով են պատվել։ Դրանից հետո Քրաֆթսը մարմինը տարել է ներքև, որտեղ այն դրել է սառցախցիկի մեջ։ Որոշ ժամանակ անց, Քրաֆթսը հանել է մարմինը, տարել նրան դեպի գետը, որտեղ նա կտրել է մասերի, օգտագործելով շղաներ բաց է թողել կացնի միջոցով։ Մնացորդների մեծ մասը ընկել է ջրի մեջ[4]։

Սակայն այդ իրավիճակում Քրաֆթսը չէր կարող կալանավորվել, քանի որ Հելլեի նույնացված մարմինը չէր հայտնաբերվել, իսկ, համապատասխանաբար, իշխանությունները չէին կարող նրա մահվան վկայականը հանձնել[8]։ Այն բանից հետո, երբ դատաբժշկական փորձաքննությունը հաստատել է, որ ափին հայտնաբերված ատամն իսկապես պատկանել է Հելլեին, նրա մահվան վկայականը ստացվել է։ 1987 թվականի հունվարին Ռիչարդ Քրաֆթսը ձերբակալվել էր[9]։

Գործի հրապարակային լուսաբանման պատճառով դատարանը տեղափոխվել է Նյու Լոնդոն, Կոնեկտիկուտ։ 1988 թվականի մայիսին սկսվեցին գործի լսումները։ Դատախազությունը մեղադրանքների մեջ ապավինում էր դատաբժշկական փորձաքննության ներկայացրած ապացույցներին։ 1988 թվականի հուլիսի 15-ին ատենակալների ժյուրին չկարողացավ համաձայնության գալ, քանի որ ատենակալներից մեկը հրաժարվեց մեղադրական դատավճիռ կայացնել, և դատավորը հայտարարեց դատավարության չեղարկման մասին։ ԱՄՆ-ի օրենքների համաձայն՝ Քրաֆթսը կրկին դատվել է, բայց արդեն Նորուոլքում։ 1989 թվականի նոյեմբերի 21-ին Քրաֆթսը մեղավոր է ճանաչվել առաջին աստիճանի սպանության մեջ և 50 տարվա ազատազրկման դատապարտվել նահանգի բանտում[5][10]։ 2009 թվականի դրությամբ Քրաֆթսը պատիժ էր կրում Մաքդուգալա Ուոքերի անվան ուղղիչ հաստատությունում՝ Նոր Անգլիայի ամենամեծ բանտում[5]։

Առնչվող գործեր խմբագրել

1987 թվականի մարտի 26-ին, Նյութաունում Հելլե Քրաֆթսի սպանությունից 3 ամիս անց անհետացել էր Ռեգինա Բրաունը։ Ռեգինան, ինչպես և Հելլեն, աշխատել է որպես բորտուղեկցորդուհի, երկուսն էլ ունեցել են երեք երեխա, երկուսն էլ ամուսնացած են եղել օդաչուների հետ։ Ոստիկանությունը Ռեգինայի ամուսնուն սպանության մեջ էր կասկածում։ Բայց Ռեգինայի մարմինը չի հայտնաբերվել և գործը մնացել է չբացահայտված[11]։

Դատապարտմամբ ավարտվել են պլաստիկ վիրաբույժ Ռոբերտ Բիրենբաումի և փաստաբան Փերրի Մարչի գործերը, որոնց կանայք նույնպես չեն հայտնաբերվել։

Հայտնի մշակույթում խմբագրել

  • Սպանված զոհի մարմնից ազատվելու փորձը մանրացնողի օգնությամբ ցուցադրվել է Կոեն եղբայրների «Ֆարգո» օսկարակիր ֆիլմում։ Սակայն հարկ է նշել, որ Քոենները չեն հաստատել, որ իրենց ֆիլմը հիմնված է հենց Քրաֆթսի սպանության վրա[12], թեև ասում էին, որ 1987 թվականին թերթում նշում են կարդացել այն մասին, որ Կոնեկտիկուտ նահանգում տղամարդը կնոջը մտցրել է փայտանյութի թափոնների ջարդիչ[13]։
  • «Դատաբժշկական փորձագետների գործերը» սերիալի փորձնական դրվագը (1996 թվական) խոսում է հետաքննության մասին[14]։
  • 1998 թվականին Հելլե Քրաֆթսի սպանության գործը լուսաբանվել է «Քրեական պատմություններ» սերիալում[15]։
  • 2012 թվականի հուլիսին «Արյուն, սուտ և հերքում» սերիալում «Մանրացնող մարդասպանը» դրվագում մանրամասն վերլուծվում է Հելլե Քրաֆթսի սպանության գործով դատաբժշկական փորձագետների աշխատանքը[16]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Christianson, Levine, 2006, էջ 52
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «23 years ago, Richard Crafts was more willing to part with his wife than his money». Newstimes.com. 18.11.2009. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 19-ին.
  3. Gado, Mark. The Woodchipper Murder Case Chapter 13 – Missing. truTV Crime Library: Criminal Minds and Methods. Time Warner. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  4. 4,0 4,1 «Sensational Case In Spotlight Again Second 'Wood Chipper Murder' Trial Scheduled This Month». Boston Globe. 1989 թ․ սեպտեմբերի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 2-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 «50-Year Sentence Imposed In 'Wood Chipper' Murder». The New York Times. 1990 թ․ հունվարի 9. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 19-ին.
  6. Miletich, 2003, էջ 141
  7. Coyle, 2004, էջ 110
  8. Lee, 2004, էջ 130
  9. Lee, 2004, էջ 136
  10. Gado, Mark. The Woodchipper Murder Case Chapter 13 – A Verdict Arrives. truTV Crime Library: Criminal Minds and Methods. Time Warner. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  11. John Pirro. (October 19, 2013). «Heath verdict could motivate breakthrough in unsolved Newtown murder» (անգլերեն). Connecticut Post. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  12. «Fargo». Snopes.com. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 19-ին.
  13. Levine, 2000, էջ 120
  14. Dowling, 2004, էջ 10-11
  15. «The Woodchipper Wife-Killer — Crime Stories — History Television». History.ca. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
  16. «Wood Chipper Murder: Flight Attendant's Body Suspected Of Being Destroyed On 'Blood, Lies & Alibis' (VIDEO)». 2012 թ․ հուլիսի 31. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 2-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Джош Левайн The Coen Brothers: The Story of Two American Filmmakers. — ECW Press, 2000.
  • Энтони Бертино, Патриция Бертино Forensic Science: Fundamentals and Investigations. — Cengage Learning, 2012.
  • Артур Херцог III The Woodchipper Murder. — iUniverse, 2001.
  • Генри Ли Cracking Cases: The Science of Solving Crimes. — Prometheus Books, 2004.
  • Джон Д. Милетич Homicide Investigation: An Introduction. — Scarecrow Press, 2003.
  • Пол Доулинг The Official Forensic Files Casebook. — i Books, 2004.
  • Скотт Кристиансон, Лоуэлл Левайн Bodies of Evidence: Forensic Science and Crime. — Lyons Press, 2006.
  • Хэзер Миллер Койл Forensic Botany: Principles and Applications to Criminal Casework. — Taylor & Francis Group, 2004.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • «The Wood Chipper Case» (անգլերեն). Hartford Courant — Richard B. Crafts is escorted by state police out of the Southbury Barrack. Jan. 13, 1987. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 8-ին.