Հալեպի ազգային թանգարան

Հալեպի ազգային թանգարան (արաբ․՝ متحف حلب الوطني‎‎), Սիրիայի Հալեպ քաղաքի ամենամեծ թանգարանը, որը հիմնադրվել է 1931 թվականին։ Այն գտնվում է հյուսիսային քաղաքի սրտում՝ Բարոն փողոցում, հայտնի Բարոն հյուրանոցի հարևանությամբ և Բաբ ալ-Ֆարաջ հրապարակի և Ժամացույցի աշտարակի մոտ։ Թանգարանի ցուցադրությունների մեծ մասը նվիրված է Սիրիայի հնագիտությանը, իսկ գտածոների մեծ մասը գալիս է երկրի հյուսիսային մասի հնագիտական հուշարձաններից։

Հալեպի ազգային թանգարան
متحف حلب الوطني
Տեսակթանգարան
Երկիր Սիրիա
ՏեղագրությունՀալեպ
ՎայրՀալեպ
Հիմնադրվել է1931
Քարտեզ
Քարտեզ

Պատմություն

խմբագրել

1931 թվականին Սիրիայի իշխանությունների որոշմամբ Օսմանյան փոքրիկ պալատը նշանակվել է Հալեպի Ազգային թանգարան։ Երեք տասնամյակ անց շենքը չափազանց փոքր է դարձել՝ ցուցադրված իրերի աճող քանակն ընդունելու համար։ Ուստի, 1966 թվականին որոշվել է քանդել հին պալատական շենքը և այն փոխարինել ավելի մեծ, ժամանակակից կառույցով։ Նոր շենքի շինարարությունը սկսվել է այն բանից հետո, երբ հարավսլավացի ճարտարապետներ Զդրավկո Բրեգովացի և Վյենչեսլավ Ռիխտերի նախագծային առաջարկը ստացել է առաջին մրցանակը իրենց մրցույթի համար[1]։

2016 թվականի հուլիսին թանգարանը խոցվել է ապստամբ ուժերի կողմից արձակված բազմաթիվ հրթիռներով և ականանետներով։ Դա մեծ վնաս է հասցրել շենքի տանիքին և կառուցվածքին։ Հավաքածուի մեծ մասն արդեն տարհանվել էր, սակայն մտահոգություններ էին արտահայտվել այն իրերի վերաբերյալ, որոնք հնարավոր չէր տեղափոխել[2][3][4]։

Հավաքածու

խմբագրել

Թանգարանում ցուցադրված են պատմական բոլոր ժամանակաշրջանների իրերը։ Այնուամենայնիվ, թանգարանի ամենամեծ բաժինները նվիրված են երկաթի դարաշրջանին և իսլամական ժամանակաշրջանին։ Թանգարանի մուտքը տաճարային դարպաս է, կանանց սֆինքսով, երկաթի դարի Թել Խալաֆ բնակավայրից (Մ.թ.ա. 9-րդ դար)։

Առաջին հարկ

խմբագրել

Առաջին հարկը բաղկացած է երկու բաժիններից՝ Նախապատմական մշակույթի բաժինը և Հին սիրիական քաղաքակրթությունների բաժինը։ Առաջին բաժինը մեծ դահլիճ է, որը պարունակում է մարդկային իրերի ու գործիքների բազմաթիվ նմուշներ, որոնք հայտնաբերվել են քարե դարից Հալեպի, Այն Դարա և Էբլա շրջաններում։ Այն նաև պարունակում է մարդկային ամենահին քաղաքակիրթ ապաստարանը (մ.թ.ա. 8500 թվական), որը բերվել է Մուրեյբեթից։

Երկրորդ բաժինը բաժանված է սրահների խմբի՝ աշխարհագրորեն դասակարգված ըստ սիրիական շրջանների և նվիրված Սիրիայի հնագույն քաղաքակրթություններին։ Սրահներում ցուցադրված են Համայից և Ուգարիտից բրոնզեդարյան բազմաթիվ առարկաներ, Մարի արձաններ և սեպագիր արձանագրություններ, ինչպես նաև Մաքս Մալովանի կողմից հայտնաբերված առարկաներ Թել Բրաքում։ Ալ Ջազիրա շրջանի և Եփրատի շրջանի հնագիտական վայրերից հայտնաբերվել են երկաթի դարաշրջանի նյութեր և ասորական ոճով արձաններ[5]։

Այս բաժնի հիմնական սրահներն են.

  • Ալ Ջազիրա Հիլզի սրահ
  • Մարիի սրահ
  • Համա շրջանի սրահ
  • Ուգարիտի սրահ
  • Թել Հալաֆի սրահ
  • Արսլան Թաշի սրահ
  • Թել Ահմարի սրահ
  • Հնագույն արձանների և սեպագիր գրերի սրահ.
  • Էբլայի սրահ

Երկրորդ հարկ

խմբագրել

Թանգարանի վերին հարկը ներառում է երեք բաժին.

  • Դասական մնացորդների բաժին, ցուցադրվում են հունական, հելլենիստական, հռոմեական և բյուզանդական ժամանակաշրջանների մի շարք առարկաներ, ինչպիսիք են մետաղադրամները, խճանկարային ապակյա իրերը և խեցեղենը։
  • Արաբա-իսլամական պատմության բաժին, այս բաժինը պարունակում է արաբական մի քանի մետաղադրամներ, ձեռագրեր, խեցեղեն և 12-րդ դարի իսլամական դամբարան և աստրոլաբ։
  • Ժամանակակից արվեստի բաժին, Նվիրված է Հալեպի և Սիրիայի այլ քաղաքների ժամանակակից արվեստագետներին։ Այն պարունակում է հին Հալեպ քաղաքի մանրակերտը և վեցերորդ դարի խճանկարը։

Թանգարանի ներքին բակում են գտնվում հին խեթերի և հռոմեական առասպելական կերպարների բազալտե հսկայական արձանները և 3-րդ դարի խճանկարային մեծ կերպարը։ Արտաքին բակում ցուցադրված են ասորական, արամեական, բյուզանդական և արաբական քաղաքակրթությունների հուշարձաններ[6]։

Պատկերասրահ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Martina Munivrana, Vesna Meštrić (ed): Richter - Rebel With a Wision, Zagreb, 2017., p. 90
  2. «UNESCO Director-General deplores heavy damages at the National Museum of Aleppo | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization».
  3. The National Museum of Aleppo under heavy shelling
  4. «Cultural Heritage Initiatives».
  5. «Syria gate: Aleppo Museum». Syriagate.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 26-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  6. «Aleppo.us: Aleppo Museum». Aleppo.us. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 13-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հալեպի ազգային թանգարան» հոդվածին։