Կրայնայի մեղու (ալմանախ)

Կրայնայի մեղու (սլովեն.՝ Krajnska čbelica), սլովեներեն առաջին բանաստեղծական ալմանախը[1], որի առաջին հատորը լույս է տեսել 1830 թվականի ապրիլի 30-ին, Լյուբլյանայում, 600 օրինակ տպաքանակով (Կրայնան պատմական մարզ է Սլովենիայի տարածքում)։ Մյուս հատորները հաջորդաբար տպագրվել են 1831, 1832, 1834 և 1848 թվականներին։ Ալմանախի հատորները խմբագրել է Միհա Կաստելիցը։ Համբավավոր հեղինակներից էին Ֆրանցե Պրեշերենը, Մատիյա Շոպը, Անդրեյ Սմոլեն... Ալմանախը հրատարակողներն իրենց առջև նպատակ էին դրել նպաստել ազգային զարթոնքին, ազգային ինքնագիտակցության բարձրացմանը, մայրենի լեզվով կրթությանը[2][3]։ Եվ կարելի է ասել, որ ալմանախը ծառայել է նպատակին. արդեն իսկ առաջին հատորը մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել սլովենյան մտավորականության շրջանում[4]։ Տարիների ընթացքում Սլովենիայում, հետևելով Krajnska čbelica-ի օրինակին, լույս են ընծայվել այլևայլ ալմանախներ ևս[5]։

Կրայնայի մեղու
ՀեղինակՖրանցե Պրեշերն և Miha Kastelic?
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Բնօրինակ լեզուսլովեներեն
Հրատարակման տարեթիվապրիլի 30, 1830
 Krajnska čbelica Վիքիպահեստում

Բանն այն է, որ ավստրիական կայսրությունում, որի կազմում այդ ժամանակներում գտնվում էր Սլովենիան, ազգային շարժումները, դրանց քաղաքական գործունեությունը խստորեն արգելվել, հետապնդվել են, բայց վարչակարգը որոշակի հանդուրժողականություն է ցուցաբերել ազգային մշակույթի դրսևորումների նկատմամբ։ Օգտվելով դրանից՝ սլովեն մտավորականները ջանացել են գրականության, կրթության միջոցով նպաստել ազգային ինքնագիտակցության արթնացմանն ու զարգացմանը և այդ գործում, որպես կանոն, գրաքննության հետ որևէ խնդիր չեն ունեցել։ Մինչդեռ, օրինակ, Slavinja գիտական ամսագրի տպագրությունն արգելվել է գրաքննության կողմից։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Krajnska čbelica
  2. Na Gorenjskem v deželi Kranjski (96)
  3. Šavc, Urška. «Krajnska čbelica» [The Carniolan Bee]. DEDI - enciklopedija naravne in kulturne dediščine na Slovenskem (Slovenian). Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 30-ին.{{cite encyclopedia}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  4. Krajnska čbelica. Zheterte bukvize
  5. Krajnska čbelica

Արտաքին հղումներ

խմբագրել