Կուսական ծաղիկ
| Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
| Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
| Այս հոդվածը կամ բաժինը կարող է չհամապատասխանել հանրագիտական ոճի վերաբերյալ Վիքիպեդիայի չափանիշներին: Ներկայացված մտահոգությունների համար այցելեք քննարկման էջը: Տե՛ս Վիքիպեդիայի ոճական ուղեցույցը հոդվածը բարելավելու ցուցումների համար: |
| Կուսական ծաղիկ | |
.jpeg)
| |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ինֆրաթագավորություն | Streptophyta |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Գորտնուկածաղկավորներ (Ranunculales) |
| Ընտանիք | Կակաչազգիներ (Papaveraceae) |
| Ցեղ | Կուսական ծաղիկ (Sanguinaria) L., 1753 |
Կուսական ծաղիկ լատ․՝ (Sanguinaria Canadensis)
Խաշխաշազգիների ընտանիքին պատկանող բույս, որի, կարմրագույն բուսահեղուկն օգտագործվում է աղիքային արյունահոսությունները կանխող դողամիջոցներ օգտագործելու համար։ Այս ծաղկի մասին գիտեին դեռևս ամբողջ աշխարհում։ Արաքս գետի նրա ափին բարձրացող Դիորփոս լեռան, (որը բառացիորեն նշանակում էր մթաթափանց և ցուցում էր Մասիսը) մեռյալների աշխարհը իջած, ապա հարություն առած Արա-Էրի մասին պատմող առասպելների շարքում հատուկ տեղ էր գրավում Արաքս գետի ափին Դիորփոս լեռան վրա աճող Արաքսա ծաղկի մասին պատմող պատմությունը։ Ծաղիկների մասին մեր թվարկության 1-2-րդ դարերում ստեղծված և հույն պատմիչ Պլուտարքոսին վերագրվող այդ պատմության մեջ ասվում է, որ ծաղկի հենց անունն ինքը նշանակում է «կույսերին հալածող»։ Եթե որևէ կույս մոտենում է այդ ծաղկին, նա արյուն է ցայտում և թառամում։ Միջնադարյան հայ բժշկարանները այս ծաղիկը կոչում են Արյան կամ Ոսկե խոտ, Արեգակնամայր։ Այն աճում էր մասիսի լանջին, Ակոռի գյուղի շրջակայքում։ Արյան ծաղկին նաև հնարավոր էր հանդիպել Գեղարքունյաց լեռներում և Բալու գավառում։ Խաշխաշազգիներին պատկանող այս բույսն ուներ մոտ կես մետր բարձրություն, աճում էր մեկուսի, սևահող ու քարքարոտ միջավայրում։ Նրա շուրջն ուրիշ այլ բույսեր չի աճել, քանի որ բոլորի ուժն ինքն է վերցրել։ Ծաղկեթուփն ունենում էր չորս երկար (մինչև 30 սմ) տերևներ՝ ծայրերին ասեղանման փշերով, մեջտեղում աճում է գավազանանման կոթունը, որն ավարտվում է դեղնակարմրավուն տարբեր երանգներով հինգ ծաղիկներով։ Այս բույսի ամենամեծ առանձնահատկությունը համարվում է այն, որ ի տաբերություն այլ բույսերի նրա բուսահեղուկը (ի դեպ խիստ առատ) կարմիր է ինչպես արյունը։ Ինչպես պարզել է ականավոր հայագետ Ղևոնդ Ալիշանը, Արյան ծաղկի նկարագրություններին ու բնութագրումներն և անգամ անվանը լիովին համապատասխանում է խաշխաշազգիների ընտանիքին։
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կուսական ծաղիկ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կուսական ծաղիկ» հոդվածին։ |