Կարապետ Աղաջանյան

հայ հոգեբույժ
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Աղաջանյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Կարապետ Սարգսի Աղաջանյան (1876[1], Թիֆլիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 15, 1955(1955-12-15), Փարիզ), հայազգի բժիշկ, նյարդախտաբան, մանկավարժ։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր (1904), պրոֆեսոր (1912

Կարապետ Աղաջանյան
Ծնվել է1876[1]
ԾննդավայրԹիֆլիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էդեկտեմբերի 15, 1955(1955-12-15)
Մահվան վայրՓարիզ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  Ֆրանսիա
ԿրթությունԹիֆլիսի գիմնազիա և Ս. Մ. Կիրովի անվան ռազմական բժշկական ակադեմիա (1901)
Մասնագիտությունհոգեբույժ
Գիտական աստիճանբժշկության դոկտոր և բժշկական գիտությունների դոկտոր
ՈւսուցիչՎլադիմիր Բեխտերև
ԱշխատավայրՎարշավայի համալսարան
Ռազմական ծառայությունՌուսական կայսերական բանակ

Կենսագրություն խմբագրել

Կարապետ Աղաջանյանը ծնվել է Թիֆլիսում, հայ հոգևորականի ընտանիքում։ 1896 թվականին ավարտել է Թիֆլիսի 1-ին գիմնազիան։ 1901 թվականին ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի ռազմաբժշկական ակադեմիան։ 1901-1904 թվականներին աշխատել է Վ. Բեխտերևի նյարդահոգեբուժական, 1905-1909 թվականներին՝ Բեռլինի հոգեբուժական կլինիկաներում, 1909-1911 թվականներին աշխատել է Սանկտ Պետերբուրգի ռազմաբժշկական ակադեմիայում, 1911-1912 թվականներին՝ Նյարդահոգեբուժական ինստիտուտի ֆիզիոթերապևտիկական կլինիկայի տնօրեն, 1912- 1913 թվականներին դասավանդել է ռազմաբժշկական ակադեմիայի նյարդահոգեբուժական կլինիկայում, 1913-1916 թվականներին՝ Վարշավայի կայսերական համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի նյարդահոգեբուժության ամբիոնի պրոֆեսոր, Առաջին համաշխարհային պատերազմի (1914-1918) տարիներին՝ Կովկասյան ռազմաճակատի գլխավոր բժիշկ։

1920-1922 թվականներին ապրել է Կոստանդնուպոլսում, դասավանդել է Կոստանդնուպոլսի համալսարանում[2]։

1924 թվականին տեղափոխվել է Փարիզ։ 1924-1929 թվականներին եղել է Ֆրանսիայում ռուս բժիշկների միության անդամ, 1937-1948 թվականներին՝ պատվավոր անդամ։ 1928 թվականին Փարիզի համալսարանում պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն։ 1931-1934 թվականներին աշխատել է Փարիզի Կարմիր խաչի ռուսական ամբուլատորիայում, 1934 թվականից Տեմկինայի անվան ռուսական ամբուլատորիայում։

1933 թվականից եղել է Փարիզում Ռուս ակադեմիկների միավորման անդամ (Groupe Académique Russe)։ 1950 թվականին Ֆրանսիայում ընտրվել է ռուս-հայկական միության նախագահ։ 1930-ական թվականներին եղել է ռուս զինվորական հաշմանդամների կոմիտեի գլխավոր քարտուղար։ 1931 թվականին եղել է Փարիզի «Ազատ Ռուսաստան» մասոնական օթյակի հիմնադիր-անդամ[3], 1926-1934 թվականներին՝ «Հյուսիսային աստղ» օթյակի անդամ[4]։

Աշխատություններ խմբագրել

Աշխատանքները վերաբերում են տեսողության կեղևային կենտրոնի, ուղեղիկի կորիզների ուսումնասիրմանը, փորձարար, հոգեբանության, նյարդ, հիվանդությունների ախտաբան. քիմիագիտության, եղեռնական հոգեբանության խնդիրներին։

  • О корковом зрительном центре: Тип. Н. Н. Клобукова, 1904.
  • Роль психотерапии в дерматологии: Сообщено на IX Пирог. съезде: тип. Я. Трей, 1904.
  • Über das kortikale Sehzentrum. Neurologisches Centralblatt 25, s. 1017, 1904
  • Ueber den Einfluss des Adrenalins auf das in Leber und Muskeln enthaltende Glykogen. Biochemische Zeitschrift 2, ss. 148-156, 1906
  • Об остро-протекающем паранояльном синдроме: Типо-лит. Имп. ун-та, 1908.
  • Über die Kerne des menschlichen Kleinhirns. Abhandlungen der Königlich Preussischen Akademie der Wissenschaft 5, ss. 1-15, 1911
  • Основные проблемы при изучении душевных явлений. - Пятигорск: Г. Д. Сукиасянца, 1912.
  • Über die Beziehung der Sprechfunktion zur Intonation, zum Ton und Rhytmus. Neurologisches Centralblatt 33, ss. 274-287, 1914.
  • Внушение, как терапевтический метод в связи с уценем о психологической сущности неврозов и психозов. Варшавские университетские известия 2, s. 1-18, 1915-->
  • Aphasie en rapport avec les phénomènes convulsifs et les troubles verbo-moteurs et verbosensoriels. Archives internationales de neurologie, des maladies héréditaires, de médecine mentale et psychosomatique 21, ss. 93-102, 1928.
  • Analyse physiologique et clinique des processus d’inhibition. Encéphale 26: 689-700, 1931.
  • Le But et la technique des recherches expérimentales des fauses (sic) images.
  • Introduction à l’étude expérimentale du problème de l’hallucination. Archives internationales de neurologie, des maladies héréditaires, de médecine mentale et psychosomatique 58, ss. 176; 199; 223, 1940.
  • Le rôle des troubles neuro-végétatifs dans la pathologie de la vie affective et dans l’origine des variations des fonctions perceptivo-associatives. Archives internationales de neurologie, des maladies héréditaires, de médecine mentale et psychosomatique 64/65, ss. 96-108, 1945/46
  • Le mécanisme des troubles perceptivo-associatifs en rapport avec l’origine de l’hallucination et du délire (étude physiopathologique). - Peyronnet, 1946.
  • Les hallucinations au cours des maladies mentales et les perceptions extremêment fines de la réalité. Archives internationales de neurologie, des maladies héréditaires, de médecine mentale et psychosomatique 67(5), ss. 107-109, 1948.
  • Клинические и экспериментально-психологические исследования над больными, леченными препаратом E (в соавт. со Срезневским В. В.) и др.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Հայաստանի գրադարանների համահավաք գրացուցակ
  2. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.
  3. ДЛ Свободная Россия, ВВФ
  4. ДЛ Северная звезда, ВВФ

Գրականություն խմբագրել

Венгеров С. А. Критико-биографический словарь русских писателей и учёных (от начала русской образованности до наших дней). - Изд. 2-е. - Т. I. - Пг., 1915. - С. 5.