Կապույտ ժամ
Կապույտ ժամ (ֆրանսերեն՝ l'heure bleue[1]), մթնշաղի ժամանակշրջան (առավոտյան կամ երեկոյան, մթնշաղի ժամանակ), երբ արեգակը գտնվում է հորիզոնից զգալի ցածր մակարդակի վրա և արեգակնային ճառագայթներն ստանում են կապույտ գուներանգ, որը տարբերվում է պարզ օրվա տեսանելի գույնից։
.jpg)
Կապույտ ժամն առաջանում է այն ժամանակ, երբ Արեգակը բավականաչափ ցածր է հորիզոնից, այնպես որ արևի լույսի կապույտ ալիքները գերակշռում են օզոնի կողմից լույսի կլանման պատճառով[2]։ Քանի որ տերմինը խոսակցական է, այն չունի պաշտոնական սահմանում, որը նման է լուսաբացին, մթնշաղին և մթնշաղի երեք փուլերին։ Փոխարենը, դա վերաբերում է բնական լուսավորության այն վիճակին, որը սովորաբար տեղի է ունենում մթնշաղի շրջանում՝ ծովում (լուսաբացին կամ մթնշաղին)[3]։
Ինչպես և երբ է դա տեղի ունենում խմբագրել
Ներկայումս գործող ոչ ճիշտ բացատրությունը պնդում է, որ Երկրի հետմայրամուտյան և նախաարշալույսյան մթնոլորտն ընդունում և ցրում է արեգակի համեմատաբար կարճ կապույտ ճառագայթները և ցրում է ավելի երկար, կարմրավուն ալիքները, որով էլ բացատրվում է այս ժամի կապույտ երանգը[4]։ Փաստորեն, կապույտ ժամը տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ Արեգակը բավականաչափ ցածր է հորիզոնից, որպեսզի արևի լույսի կապույտ ալիքները գերակշռեն օզոնով առաջացած Chappuis-ի կլանման պատճառով[2]։ Նույնիսկ որոշ կայքեր, որոնք նվրված են օզոնի մասին տեղեկատվությանը, դեռ տարածում են այն սխալ պնդումը, որ օզոնը չի նպաստում երկնքի կապույտ գույնին[5], չնայած օրվա երկրորդ կեսին՝ առավոտյան և երեկոյան մթնշաղին, այդ ազդեցությունը շատ ավելի թույլ է։
Երբ երկինքը պարզ է, կապույտ ժամը կարող է լինել տարբեր գույների, արևի անուղղակի լույսով երկինքը կարող է ունենալ դեղին, նարնջագույն, կարմիր և կապույտ երանգ։ Այս ազդեցությունն առաջանում է տեսանելի լույսի ավելի փոքր ալիքի երկարությունների (կապույտ ճառագայթների) հարաբերական ցրվածությունից՝ ավելի մեծ ալիքների երկարությունից (կարմրագույն ճառագայթներ)[6]։ Կապույտ «ժամի» ընթացքում կարմիր լույսն անցնում է տարածության միջով, մինչ կապույտ լույսը ցրված է մթնոլորտում, ուստի հասնում է Երկրի մակերեսին։ Կապույտ ժամը սովորաբար տևում է մոտ 20-30 րոպե մայրամուտից անմիջապես հետո և արևածագից առաջ։ Օրինակ, եթե արևը մայր մտնի երեկոյան 18:30-ին, կապույտ ժամը տեղի կունենա երեկոյան 18:40-ից մինչև երեկոյան 7-ը։ Եթե արևը ծագի առավոտյան 7:30-ին, կապույտ ժամը տեղի կունենա առավոտյան 7-ից առավոտյան 7:20-ը: Տարվա ժամանակը, գտնվելու վայրը և օդի որակը ազդում են կապույտ ժամի ճշգրիտ ժամանակի վրա[7]։
Կապույտ ժամի լուսանկարներ խմբագրել
Շատ նկարիչներ այս ժամանակահատվածը գնահատում են հաճելի լույսի համար։ Չնայած կապույտ ժամը չունի պաշտոնական սահմանում, կապույտ գույնի լուսապատկերը առավել ակնառու է, երբ Արեգակը հորիզոնից 4°-ից 8° ցածր է[6]։ Լուսանկարիչները սիրում են կապույտ ժամը՝ ստեղծած հանդարտ տրամադրության համար։ Կապույտ ժամը լուսանկարելիս խորհուրդ է տրվում լուսանկարել առարկաներ, որոնք ունեն արհեստական լույսի աղբյուրներ, ինչպիսիք են շենքերը, հուշարձանները, քաղաքային պատկերները կամ կամուրջները։
Տես նաև խմբագրել
- Վեներայի գոտի
- Գույնի ջերմաստիճան
- Ոսկե ժամ (լուսանկարներ)
- Կանաչ շող
- Բևեռային ցերեկ
- Բևեռային գիշեր
- Ամառային երեկոն Սկագենի հարավային լողափին
- Մթնշաղ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Verfaillie, Roland (2011). L'heure Bleue. San Francisco: Purple Onion Press. էջ 5.
- ↑ 2,0 2,1 Hoeppe, Götz (2007). Why the Sky Is Blue: Discovering the Color of Life. Princeton: Princeton University Press. էջեր 249–53. ISBN 0-691-12453-1.
- ↑ «The Blue Hour». timeanddate.com. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 6-ին.
- ↑ «What is the blue hour? Learn about this magic time between daylight and darkness». mnn.com. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 7-ին.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
- ↑ 6,0 6,1 «Blue Hour – Magic Hour». timeanddate.com. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
- ↑ «What is the blue hour?». earthsky.org. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 7-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Blue hour mobile application (iOS, Iphone/iPad)
- bluehoursite.com: Everything about Blue Hour and Night Photography (news, articles, tips and calculator)
- Twilight Calculator, Golden Hour/Blue Hour table
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կապույտ ժամ» հոդվածին։ |