Կաղնի-տոհմապետ

«Կաղնի-տոհմապետ» (ռուս.՝ Дуб-патриарх), ծառ Ռուսաստանի Վոլգոգրադի մարզի Դուբովկա քաղաքում, դաշնային նշանակության բնության հուշարձան և քաղաքի գլխավոր խորհրդանիշը։ Աճում է «Դուբովկա» առողջարանային տարածքում գտնվող Վոլգոգրադի ջրամբարի ափի անտառապարկի տարածքում։ Տեսակը՝ կաղնի ամառային, բարձրությունը՝ 18 մետր։

Պատմություն խմբագրել

1942 թվականի օգոստոսին, Ստալինգրադի ճակատամարտի ժամանակ, երբ գերմանական ֆաշիստական ավիացիան ռմբակոծեց քաղաքը, չորս մեծ բեկորներ ընկան ծառի բնի մոտ, որոնց հետքերը մնացին^[1]։

1993-2006 թթ. «Կաղնի-տոհմապետը» համարվել է տարածաշրջանային նշանակության բնության հուշարձան, իսկ 2006 թվականից՝ տեղական նշանակության^[2]։

2000-ական թվականների կեսերին ծառը գտնվում էր ոչնչացման սպառնալիքի ներքո, քանի որ ամեն տարի ջրհեղեղների և հորդառատ անձրևների պատճառով հողը սահում էր և կաղնին գնում էր դեպի ջրամբար։ Դա կանխելու համար տեղացիները իրենց միջոցներով ամրապնդեցին ափը^[3]^[4]։

2007 թվականի սեպտեմբերին Համառուսական հողանտառմելիորացիայի գիտահետազոտական ինստիտուտի աշխատակիցներն իրականացրեցին մի շարք միջոցառումներ` ծառի արմատային համակարգի ամրապնդման համար^[5]։

2012 թվականի մարտին տեղի համայնքի ջանքերի շնորհիվ կաղնին ընդգրկվել է «Ծառերը` կենդանի բնության հուշարձաններ» համառուսական ծրագրի մեջ։ Հավաստագրման հանձնաժողովի որոշմամբ, որտեղ ընդգրկված էին Ռուսաստանի առաջատար փորձագետներ և գիտնականներ, կաղնին ներառվել է Ռուսաստանի հնամենի եզակի ծառերի ռեեստրում^[2]։

2014 թվականի գարնանը իրականացվել է հողի պնդացում և կաղնու շրջակայքը բարեկարգվել է^[6]։

2015 թվականի մայիսին Վոլգոգրադի բուսաբանական այգու մասնագետները ծառի վիճակի վերաբերյալ հետազոտություն են անցկացրել։ Գիտնականները կարծում են, որ կաղնին կարելի է կլոնավորել կենսատեխնոլոգիայի լաբորատորիայում և տնկիներ դնել, որոնք կարող են օգտագործվել կաղնու պուրակներում կամ տարածաշրջանի մեծ քաղաքների կանաչապատման համար^[7]։

Մինչև 2015 թվականը, կարծում էին, որ ծառը տնկվել է 1594 թվականին, այսինքն այն 420 տարեկան է։ 2015 թվականի հունիսի 9-ին «Առողջ անտառ» Անտառային փորձաքննության ՊՈԱԿ-ի կենտրոնի մասնագետներն անցկացրեցին կաղնու ծառի և անտառի ընտրված նմուշների փորձաքննություն`ծառի ճշգրիտ տարիքը հաստատելու համար։ Գիտնականների կարծիքով, կաղնու տարիքը 231 է^[8]։

2015 թվականի սեպտեմբերի 3-ին տեղի է ունեցել «Կաղնի-տոհմապետի» կարգավիճակի դաշնային նշանակության կենդանի բնության հուշարձանի շնորհման հանդիսավոր արարողությունը^[9]^[10]։

Նկարագրություն խմբագրել

Բարձրությունը 18 մետր է, 1,5 մ բարձրությունից սկսվում է ճյուղավորվել։ Լայնասաղարթ է, ուժեղ ճյուղերով և հզոր բնով. ծառի հաստությունը՝ 7 մ, տրամագիծը բարձրությամբ՝ 1,3 մ - 2.22 մ։

Լեգենդներ խմբագրել

Lեգենդի համաձայն, այս կաղնու տակ են նստել Եմելյան Պուգաչովը և Ստեպան Ռազինը^[11]։ 2015 թվականին, ծառի տարիքը որոշելուց հետո, այս լեգենդը անհիմն էր, քանի որ այդ անհատները մահացել են նախքան կաղնու ի հայտ գալը։

Տես նաև խմբագրել

Բարդի՝ Ընկած մարտիկների հրապարակում

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ «Легендарному дубу в Дубовке присвоен статус памятника всероссийского значения» (ռուսերեն). ГТРК «Волгоград-ТРВ». 2013 թ․ ապրիլի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
↑ ^2,0 ^2,1 Екатерина Елфимова (2012 թ․ մայիսի 15). «Патриарх уходит под воду» (ռուսերեն). Газета «Волгоградская Правда». Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
↑ «Жители Дубовского района обеспокоены судьбой дуба-долгожителя» (ռուսերեն). ГТРК «Волгоград-ТРВ». 2012 թ․ մայիսի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
↑ «Дуб-патриарх обещают спасти» (ռուսերեն). ГТРК «Волгоград-ТРВ». 2012 թ․ մայիսի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
↑ «Операция «Корни»» (ռուսերեն). Газета «Волгоградская газета». 2007 թ․ սեպտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
↑ «Легендарному дубу-патриарху исполнилось 420 лет» (ռուսերեն). ГТРК «Волгоград-ТРВ». 2014 թ․ հոկտեմբերի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
↑ «Московские дендрологи исследуют старейшие дубы Волгоградской области» (ռուսերեն). Волгоградское деловое телевидение. 2015 թ․ հունիսի 14. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.(չաշխատող հղում)
↑ Сергей Викторов (2015 թ․ հունիսի 19). «Анциферов: «Деревья-памятники в Дубовке откроются в начале сентября»» (ռուսերեն). v1.ru. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
↑ Олег Сарайко (2015 թ․ սեպտեմբերի 3). «В Волгограде подписан договор об охране природного наследия региона на федеральном уровне» (ռուսերեն). Региональный информационно-аналитический центр. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
↑ Олег Сарайко (2015 թ․ սեպտեմբերի 3). «Деревья-старожилы признаны памятниками живой природы федерального значения» (ռուսերեն). Комитет природных ресурсов и экологии Волгоградской области. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.(չաշխատող հղում)
↑ Владимир Усачев (2015 թ․ հունիսի 8). «В городе Дубовка растет дуб-патриарх. Дереву 420 лет, а обхватить его смогут не менее 8 человек». Народный путеводитель (ռուսերեն). Общественное телевидение России. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Дуб-патриарх Արխիվացված 2017-09-14 Wayback Machine на сайте всероссийской программы «Деревья — памятники живой природы»
Дуб-патриарх на сайте ООПТ России
Дуб-патриарх на сайте turbina.ru

[1] «Легендарному дубу в Дубовке присвоен статус памятника всероссийского значения» (ռուսերեն). ГТРК «Волгоград-ТРВ». 2013 թ․ ապրիլի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.

[VP-2] 2,0 ^2,1 Екатерина Елфимова (2012 թ․ մայիսի 15). «Патриарх уходит под воду» (ռուսերեն). Газета «Волгоградская Правда». Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.

[3] «Жители Дубовского района обеспокоены судьбой дуба-долгожителя» (ռուսերեն). ГТРК «Волгоград-ТРВ». 2012 թ․ մայիսի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.

[4] «Дуб-патриарх обещают спасти» (ռուսերեն). ГТРК «Волгоград-ТРВ». 2012 թ․ մայիսի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.

[5] «Операция «Корни»» (ռուսերեն). Газета «Волгоградская газета». 2007 թ․ սեպտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.

[6] «Легендарному дубу-патриарху исполнилось 420 лет» (ռուսերեն). ГТРК «Волгоград-ТРВ». 2014 թ․ հոկտեմբերի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.

[VDTV-7] «Московские дендрологи исследуют старейшие дубы Волгоградской области» (ռուսերեն). Волгоградское деловое телевидение. 2015 թ․ հունիսի 14. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.(չաշխատող հղում)

[8] Сергей Викторов (2015 թ․ հունիսի 19). «Анциферов: «Деревья-памятники в Дубовке откроются в начале сентября»» (ռուսերեն). v1.ru. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.

[9] Олег Сарайко (2015 թ․ սեպտեմբերի 3). «В Волгограде подписан договор об охране природного наследия региона на федеральном уровне» (ռուսերեն). Региональный информационно-аналитический центр. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.

[10] Олег Сарайко (2015 թ․ սեպտեմբերի 3). «Деревья-старожилы признаны памятниками живой природы федерального значения» (ռուսերեն). Комитет природных ресурсов и экологии Волгоградской области. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.(չաշխատող հղում)

[11] Владимир Усачев (2015 թ․ հունիսի 8). «В городе Дубовка растет дуб-патриарх. Дереву 420 лет, а обхватить его смогут не менее 8 человек». Народный путеводитель (ռուսերեն). Общественное телевидение России. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.(չաշխատող հղում)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]