Ստեպան Տիմոֆեևիչ Ռազին (ռուս.՝ Степан Тимофеевич Разин, մոտ 1630[1][2], միգուցե Պուգաչյովսկայա (ստանիցա, Կոտելնիկովսկի շրջան), Ռուսական թագավորություն և միգուցե Ստարոչերկասկայա, Ռուսական թագավորություն - հունիսի 6 (16), 1671[1][3], Մոսկվա, Ռուսական թագավորություն), նաև հայտնի որպես Ստենկա Ռազին (Стенька Разин), 1670-1671 թվականների գյուղացիական ապստամբության առաջնորդ։

Ստեպան Ռազին
ռուս.՝ Степан Тимофеевич Разин
Դիմանկար
Ծնվել էմոտ 1630[1][2]
Ծննդավայրմիգուցե Պուգաչյովսկայա (ստանիցա, Կոտելնիկովսկի շրջան), Ռուսական թագավորություն կամ միգուցե Ստարոչերկասկայա, Ռուսական թագավորություն
Մահացել էհունիսի 6 (16), 1671[1][3]
Մահվան վայրՄոսկվա, Ռուսական թագավորություն
ՔաղաքացիությունՌուսական թագավորություն
Մասնագիտությունապստամբ և Դիմադրության մարտիկ
 Stepan Razin Վիքիպահեստում

Ծնվել է Դոնի ունևոր կազակի ընտանիքում։ 1661 թվականին Ստեպան Ռազինն ատաման Ֆ․ Բուդանի հետ, Դոնի կազակների անունից բանակցություններ է վարել կալմիկների հետ՝ հաշտություն կնքելու և թաթարների դեմ համատեղ գործողություններ սկսելու վերաբերյալ։ 1662-1663 թվականներին, որպես Դոնի կազակների ատաման, արշավել է Ղրիմի թաթարների և թուրքերի դեմ։ Ռուսաստանում ֆեոդալա-ճորտատիրական կարգերի դեմ ապստամբելու գաղափարը հղացել է Դոնի կազակների ազատությունների վրա ինքնակալության հարձակումների և, մասնավորապես, եղբոր՝ Իվանի նկատմամբ իշխան Դոլգորուկովի դաժան հաշվեհարդարի կապակցությամբ։ 1667 թվականի գարնանը Ստեպան Ռազինը կազմակերպել է կազակական չքավորության արշավանք դեպի Վոլգա և Կասպից ծով։ 1670 թվականի արշավանքը Վոլգա վերածվել է հզոր գյուղացիական պատերազմի, որն ընդգրկել է Պովոլժիեն և երկրի մի շարք այլ շրջաններ։ Սիմբիրսկի մոտ պարտվելուց հետո (1670 թվականի հոկտեմբերի 4) Ստեպան Ռազինը գնացել է Դոն և սկսել է ուժեր հավաքել նոր արշավանքի համար։ Սակայն 1671 թվականի ապրիլին կազակ, ավագանին Ստեպան Ռազինին մատնել է ցարական իշխանություններին։ Գերված Ստեպան Ռազինին տեղափոխել են Չերկասկ, ապա՝ Մոսկվա, որտեղ և մահապատժի է ենթարկվել։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Nationalencyklopedin (շվեդերեն) — 1999.
  3. 3,0 3,1 3,2 Исаев Ю. Н. Чувашская энциклопедия (ռուս.)Чувашское книжное издательство, 2006. — 2567 с. — ISBN 978-5-7670-1471-2
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստեպան Ռազին» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։