Խաչելություն Ֆերդինանտից և Սանչայից
«Խաչելություն» Ֆերդինանտից և Սանչայից (իսպ.՝ Crucifijo de don Fernando y doña Sancha), մոտ 1063 թվականի փղոսկրյա փորագրությամբ արվեստի գլուխգործոց Մադրիդի ազգային հնագիտական թանգարանում։ Այն Ֆերդինանտ I թագավորը և Լեոնի թագուհի Սանչան նվիրաբերել են Լեոնի Սան Իսիդոր տաճարի կահավորման համար։
«Խաչելություն» Ֆերդինանտից և Սանչայից | |
---|---|
[[Պատկեր:|280px|]] ' | |
բարձրություն | 53 սմ, Քրիստոսի պատկերը՝ 305 մմ |
լայնություն | 34.5 սմ |
խորություն | 1 սմ |
Խաչը Քրիստոսի մարմինը պատկերող իսպանական ամենավաղ գործերից է, քանզի ոսկե, փղոսկրյա, փայտե նմանօրինակ գործերը եղել են առանց պատկերների։ Արքայական նվերը նկարագրվում է որպես «Փրկչի պատկերով փղոսկրե խաչ»[1][2]։
Քրիստոսի խաչելությամբ պատկերն ունի 52 սմ բարձրություն, 34,5 սմ լայնություն, Քրիստոսի պատկերը՝ 305 մմ բարձրություն։ Քրիստոսը կերտված է ամբողջ հասակով, գլուխը դեպի ձախ, աչքերը՝ բաց։ Ոտքերից յուրաքանչյուրն առանձին գամված է խաչին։ Աջ ձեռքի մատները բացակայում են։ Գոտկատեղի կտորը ծածկում է ծնկները և կապված է իրանին։ Ոտքերը և մարմինն ուղղահայաց են։ Հետևի կողմում կա ազատ տարածք՝ որպես սուրբ մասունք օգտագործելու համար։
Հակառակ կողմում բույսերի, կենդանիների և մարդկանց միահյուսված պատկերներ են, որոնք կամ բարձրանում են դրախտ, կամ իջնում դժոխք։ Քրիստոսի պատկերի վերևում կա մակագրություն.
RENUSREX
IUDEORU
որը թարգմանաբար նշանակում է. «Հիսուս Նազովրեցին, հրեաների թագավորը»։ Փղոսկրյա մակագրության վերևում պատկերված է՝ ինչպես է հարություն առած Քրիստոսը տանում իր խաչը։ Խաչի ներքևի մասում՝ խաչված պատկերից վար, Ադամի ֆիգուրն է, իսկ դրանից ներքև՝ մակագրություն.
SANCIAREGINA
ներկայացնում է Ֆերդինանտի և Սանչայի կատարած աշխատանքը։ Խաչի հակառակ կողմում բացի բույսերից՝ կենտրոնում տիրոջ գառն է, իսկ անկյունային չորս թևերում՝ Չորս ավետարանիչների խորհրդանիշերը։
Գրականություն
խմբագրել- Gómez-Moreno, María Elena (1947). Mil Joyas del Arte Español. Barcelona: Instituto Gallach.
- Park, Marlene (1973). "The Crucifix of Fernando and Sancha and its Relationship to North French Manuscripts". Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 36. pp. 77–91.
- Sureda, Joan (1988). Historia Universal del Arte: Románico/Gótico. Barcelona: Editorial Planeta. ISBN 84-320-6684-2.
- Art of Medieval Spain, A.D. 500–1200. The Metropolitan Museum of Art, New York. 1993. ISBN 9780810964334 The Art of Medieval Spain, A.D. 500–1200 The Metropolitan Museum of Art, New York. 1993. ISBN 9780810964334.