Խանումա
«Խանումա» (վրաց.՝ ხანუმა), Ավքսենտի Ցագարելիի պիեսը, որ գրվել է 1882 թվականին։ Պիեսի հիման վրա 1948 թվականին Թբիլիսիի կինոստուդիայում նկարահանվել է «Քեթո և Կոտե» ֆիլմը։
Խանումա | |
|---|---|
 | |
| Հեղինակ | Ավքսենտի Ցագարելի |
| Տեսակ | ստեղծագործություն |
| Ժանր | պիես և վոդևիլ |
| Բնօրինակ լեզու | վրացերեն |
| Հրատարակման տարեթիվ | 1882 |
Սյուժե խմբագրել
Պիեսի գործողությունները տեղի են ունենում Թիֆլիսի Հավլաբար հայկական թաղամասում 19-րդ դարի սկզբում։ Վրացի սնանկացած իշխան Պանտիաշվիլին ծրագրում է ամուսնանալ հարուստ աղջկա հետ։ Այդ նպատակով նա վարձում է հայտնի խնամախոս (միջնորդ) Խանումային։ Վերջինս իշխանի համար որպես հարսնացու գտնում է Գուլիկոյին։ Մի այլ խնամախոս՝ Քաբաթոն, ուզում է իշխանին ամուսնացնել հայ հարուստ առևտրական Միկիչի դստեր՝ Սոնայի հետ։ Միկիչն էլ մտածում է դստեր ամուսնության շնորհիվ ձեռք բերել իշխանի տիտղոս։ Նա գնում է իշխանի բոլոր պարտամուրհակները։
Կոտեն՝ Պանտիաշվիլիի զարմիկը, սիրահարված է Սոնային։ Նա մասնավոր դասեր է տալիս Սոնային։ Խանուման, փորձելով խանգարել իր մրցակցին և, միաժամանակ, ցանկանալով օգնել սիրահարներին, ներկայանում է իշխանին Սոնայի փոխարեն։ Պանտիաշվիլին, տեսնելով ծեր, միաչքանի ու կաղ հարսնացուին, հրաժարվում է ամուսնանալ նրա հետ և նորից որոշում է կին առնել Գուլիկոյին։
Խանուման Սոնային հագցնում է Գուլիկոյի նման ու նրա փոխարեն ներկայացնում իշխանին։ Աղջկա գեղեցկությամբ հմայված իշխանը որոշում է ամուսնանալ նրա հետ, սակայն Միկիչը սպառնում է պարտամուրհակներով։ Այդ ժամանակ իշխանի զարմիկը՝ Կոտեն, համաձայնում է ամուսնանալ Սոնայի հետ։ Դրանով նա քեռուն ազատում է պարտքերից, իսկ Միկիչին հնարավորություն է տալիս ներկայանալ որպես իշխան։ Պանտիաշվիլին ամուսնանում է Գուլիկոյի հետ։ Իսկ Խանուման ամուսնանում է Միկիչի հետ։
Թատերական ներկայացումներ խմբագրել
Ռուսաստանի Դրամատիկական մեծ թատրոնում 1972 թվականին «Խանումա» պիեսը բեմադրել է Գեորգի Տովստոնոգովը։ Ցագարելիի պիեսը տեքստը հարմարեցվել է Բորիս Ռացերի ու Վլադիմիր Կոնստանտինովի կողմից։ Այս բեմականացումը համարվում է Գեորգի Տովստոնոգովի լավագույն աշխատանքներից մեկը[1], իսկ 1978 թվականին նկարահանվել է այդ ներկայացման հեռուստատեսային տարբերակը։ Ներկայացման երաժշտությունը գրել է Գիա Կանչելին։ «Խանումա»-ն բեմադրվել է նաև Երևանի Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնում, Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնում և Ստանիսլավսկու անվան ռուսական դրամատիկական թատրոնում[2]։
Էկրանավորումներ խմբագրել
- Խանումա[3]
- Քեթո և Կոտե - նկարահանվել է Թբիլիսիի կինոստուդիայում 1948 թվականին
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Ханума — один из лучших спектаклей Георгия Товстоногова». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
- ↑ «Ստանիսլավսկու անվան ռուսական դրամատիկական թատրոն». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.
- ↑ Ханума (1926)