Լյուբեն Ստոյչև Կարավելով (բուլղար․՝ Любен Стойчев Каравелов նոյեմբերի 7, 1834(1834-11-07) կամ մայիսի 2, 1834(1834-05-02)[1], Կոպրիվշիտիցա, Օսմանյան կայսրություն - հունվարի 21, 1879(1879-01-21)[2][3][1], Ռուսե, Բուլղարիայի իշխանություն), բուլղար գրող, հրապարակախոս, հասարակական-քաղաքական գործիչ։

Լյուբեն Կարավելով
Любен Каравелов
Դիմանկար
Ծնվել էնոյեմբերի 7, 1834(1834-11-07) կամ մայիսի 2, 1834(1834-05-02)[1]
ԾննդավայրԿոպրիվշիտիցա, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել էհունվարի 21, 1879(1879-01-21)[2][3][1] (44 տարեկան)
Մահվան վայրՌուսե, Բուլղարիայի իշխանություն
Քաղաքացիություն Բուլղարիա
Մայրենի լեզուբուլղարերեն
Կրոնուղղափառություն
ԿրթությունՄոսկվայի կայսերական համալսարան
ԵրկերQ12274128? և Q20500541?
Մասնագիտությունբանաստեղծ, գրող, լրագրող և հանրագիտական
ԱնդամությունՍերբիայի գիտության և արվեստի ակադեմիա
 Lyuben Karavelov Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

1857-1866 թթ. ապրել է Մոսկվայում, համակվել հեղափոխական դեմոկրատներ Գերցենի, Չեռնիշևսկու, Դոբրոլյուբովի առաջավոր գաղափարներով։ Կարավելովի անդրանիկ երկերը լույս են տեսել ռուսերեն («Բուլղար ավազակապետը»` 1860 թ., հայերեն հրատարակությունը` 1887 թ., «Բուլղարների ժողովրդական կենցաղի հուշարձաններ»` 1861 թ.): 1867 թ-ին անցել է Սերբիա, ապա տեղափոխվել Ռումինիա։ 1869 թ-ին դարձել է Բուլղարական հեղափոխական կենտրոնական կոմիտեի անդամ, 1872 թ-ին՝ նախագահը։ Հրատարակել է «Ազատություն» (1869-1872 թթ.) և «Անկախություն» (1873-1874 թթ.) թերթերը։ Օսմանյան լծից ազգային ազատագրության միակ ուղին համարել է ժողովրդական հեղափոխությունը։ 1873 թ-ին, Վ. Լնսկոէ մահապատժից խորապես ցնցված, սկսել է զբաղվել սոսկ լուսավորական գործունեությամբ։ Հրատարակել է «Գիտելիք» հանդեսը (1875 թ.)։ 1877-1878 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ Բուլղարիա է վերադարձել որպես ռուս բանակի գլխավոր հրամանատարության (շտաբի) թարգմանիչ, ողջունել է հայրենիքի ազատագրումը։ XIX դարի վերջին Կարավելովի մի շարք հայրենասիրական երկեր թարգմանվել են հայերեն։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Педагоги и психологи мира (ռուս.) — 2012.
  2. 2,0 2,1 2,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 Encyclopædia Britannica
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 310  
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լյուբեն Կարավելով» հոդվածին։