Լիտվայի բուսական աշխարհ
Լիտվայի բուսական աշխարհը գնահատվում է կազմել մոտ 10600 տեսակներով։ Նրանցից 1350 անոթավոր բույս են, մոտ 335-ը ներկայացնում է մամուռներ և մոտ 2000 ներկայացնում է ջրիմուռներ։ Քարաքոսները ներկայացված են մոտ 500 տեսակներով, ինչպես և սնկերը մոտ 6400 տեսակներով։ Այդ տեսակների մոտ 550-ը համարվում է անհետացած կամ վտանգի տակ։ Հատկապես բնության պահպանական տերիտորիան ներկա ժամանակում ընդգրկում է ավելի քան Լիտվայի բնաշխարհի 12%-ը։
Լիտվան գտնվում է հյուսիսային և լայնասաղարթ անտառային գոտում։ Բազմազան տեսակներ, այսպիսով, գտնվել են նրա համեմատաբար ոչ մեծ տերիտորիայի սահմաններում, այդ թվում տեսակներ՝ բնորոշ հարավային տայգայի համար։ Բոխիների տեսակների սովորական բոխու երևան գալը մատնանշում է սահմանը երկրի հյուսիսում առավելապես լայնասաղարթ հարավային գոտու և փշատերև անտառների գոտու միջև։
Կենսաբանական տարածություններ խմբագրել
Անտառներ խմբագրել
Անտառաշատությունը Լիտվայում փոփոխեցին նրա հետ միասին իր ճակատագիրը. որպես ընդհանուր կանոն, ծաղկման ժամանակները գյուղատնտեսական նպատակների համար բերեցին անտառահատման։ Այդ տենդեցը նկատելի է եղել խորհրդային ռազմակալման ժամանակ, 1948 թվականին անտառածածկույթը կազմվում էր 20% և ավելացավ մինչև 30% 1990 թվականին, երբ Լիտվան վերականգնեց իր անկախությունը։ Այն ժամանակվանից այն եղել է համեմատաբար կայուն։ Գիտական կարծիքի ընդհանուր կարծիքն է, որ Լիտվայի համար լավագույն անտառաշատությունը կազմում է մոտ 33%։
Անտառների ընդհանուր մակերեսի շուրջ 60% կազմում է փշատերև։ Այն կենտրոնացված է երկրի հյուսիսային,արևմտյան, արևելյան և հեռավոր հարավային մասերում։ Շուրջ 40% է հիմնական փշատերև սավորական Սոճին, իսկ Նորվերգիա Spruce շուրջ 20%։
Լայնատերև ծառերը գերակշռում են երկրի կենտրոնական շրջաններում։ Ընդհանուր թվի շուրջ 18% կազմում է կեչին, իսկ հետո՝ սև լաստենին (շուրջ 8%) և Եվրոպական Ասպենը (շուրջ 8%), կաղնին, հացենին և կնձնին կազմում են մնացած մասը։
Լիտվայում հին տարիքի ծառերը համեմատաբար հազվադեպ են, հաշված շուրջ 100։ 1998 թվականի հավաքած տվյալները ենթադրում է, որ այդ անտառները զբաղեցնում են շուրջ 580 կմ2։
Ջրա-ճահճային հանդավարներ խմբագրել
Լիտվայի շուրջ 5% ծածկված է ջրա-ճահճային հանդավարներով, նրանցից մի քանի շարք դասակարգվում է որպես տորֆաճահճային, շուրջ 6700-ը տարբեր երկրամասերում։ Տորֆաճահճային առանձնահատուկ տեսակները ներառվում են Scheuchzeria ճահճային Eriophorum (բամբակ-խոտ), ցողախոտի, ճահճամոշու, լոռամրգի տեսակներ և Подбел (ճահճա-հազերվարդի)։
Տորֆահատները երբեմն ամռան շրջանում ենթարկում էին անտառային հրդեհների, շուրջ 200 այդպիսի հրդեհներ նշված է եղել 1994 և 1999 թվականների միջև ժամանակաշրջանում։
Ծովափնյա և լճային խմբագրել
Ներկա Լիտվայի ծովափնյա և լճային (ջրային) բուսական աշխարհը ներառվում է ջրային ոսպ, եղեգ, սեզեր և արոտավայրեր։
Մշակաբույսեր խմբագրել
Լիտվայում գլխավոր մշակաբույսերն են տարեկան, ցորեն, վարսակ, գարի, սիսեռ, կարտոֆիլ, շաքար, ճակնդեղ և վուշ։ Երկրի մոտ 46% ծածկված է վարելահողով։
Ի լրումն այդ հիմնական գյուղատնտեսական մշակաբույսերի, հավաքում են տարբեր տեսակի սնկեր, հավաքում են մի քանի տեսակի հատապտուղներ, երբեմն՝ վայրի բնությունից՝ հասարակ ալոճենի(Common Hawthorn), կարևոր դեղաբույսերի տեսակներ են հանդիսանում ծոթրինը և հիպերիկը։
Խորհրդային մոլախոտեր և ինվազիվ տեսակներ խմբագրել
Լիտվայում մոլախոտաբույսերին ներառվում է սովորական Hordeum (գարնանացան գարի), հովվի սովորական պայուսակ, սպիտակ սագախոտ, ինքնացան կակաչը, դաշտային մանանեխը, դաշտի աղավնիճը և դաշտային մանուշակը։ Ինվազիվային տեսակների ամենավտանգավորներից է Galinsoga parviflora-ն։
Բուսաբանական գիտահետազոտական ինստիտուտներ խմբագրել
- Բուսաբանության ինստիտուտ [1] Արխիվացված 2007-09-28 Wayback Machine
- Լիտվայի այգեգործության ինստիտուտ [2] Արխիվացված 2007-02-08 Wayback Machine
- Լիտվայի գյուղատնտեսական ինստիտուտ [3] Արխիվացված 2016-05-29 Wayback Machine
- Լիտվայի անտառի հետազոտական ինստիտուտ [4] Արխիվացված 2006-12-17 Wayback Machine
Գրականություն խմբագրել
- Европейские Листы данных о растительном
- Институт ботаники в Вильнюсе
- Литовский закон о защите растений - 1995
- Биоразнообразие Литвы
- Торговля лекарственных и ароматических растений в Литве
- Литовский сельское хозяйство