Լեստրիգոններ (հուն․՝ Λαιστρυγόνες), հին հունական դիցաբանության մեջ մարդակեր հսկաներ։ Նրանք ծագում են Պոսեյդոնի որդի Լեստրիգոնից[1]։

Այսպես կոչված «Ոդիսական լանդշաֆտներ» պատի նկարչության չորրորդ վահանակը Հռոմի Վատիկանի թանգարաններից՝ մ.թ.ա. 60–40

Ըստ Թուլիկիդեսի և Պոլիբիուսի՝ Լեստրիգոնները ապրում էին Սիցիլիայի հարավ-արևելքում։ Անվանումը համընկնում է Սարդինիայի հյուսիսարևելյան ափին ապրող կորսերի մի ճյուղի՝ Լեստրիկոնների անվան հետ։

Դիցաբանություն խմբագրել

Հոմերոսի Ոդիսականի գլխավոր հերոսը՝ Ոդիսևսը, այցելեց նրանց Իթակե վերադառնալիս։ Հսկաները ուտում էին Ոդիսևսի ընկերներին և, հսկա ժայռեր նետելով, խորտակեցին Ոդիսևսի 12 նավերից 11-ը։ Ոդիսևոսի նավը չի ավերվել, քանի որ այն թաքնված էր ափին մոտ գտնվող մի խորշում։ Ոդիսևսի նավի բոլոր անձինք վերապրեցին կատարվածը։ «Յոթերորդ օրն հասանք քաղաքը Լամոսի՝ Տելեպիլոս, որ երկրում է լեստրիգոնյան»[2]։

Լամոսը կրկին չի նշվում՝ գուցե ընկալվելով որպես քաղաքի հիմնադիր կամ կղզու անունը, որի վրա գտնվում է քաղաքը։ «Քուն չիմացող մարդն այնտեղ կստանար երկու վճար, կրկնակի գին՝ մեկը որպես սոսկ եզնարած, իսկ մյուսն իբրև ճերմակագեղ խաշինք պահող, քանզի այստեղ շատ մոտիկ են օրն ու գիշերն, որոնց ուղին է միացած»[2]։ Նավերը մտան նավահանգիստ, որը շրջապատված էր զառիթափ ժայռերով, և մեկ մուտք կա երկու ժայռերի միջև։ Կապիտանները իրենց նավերով ներս մտան և արագորեն մոտեցան միմյանց, որտեղ էլ մեռան։

Ոդիսևսը իր նավը պահեց նավահանգստի սահմաններից դուրս՝ մտնելով մի նեղ ծովածոց։ Նա բարձրացավ մի բարձր ժայռ, բայց ոչինչ չտեսավ բացի գետնից բարձրացող մի քիչ ծխից։ Նա ուղարկեց իր ընկերներից երկուսին և մի սպասավոր, որպեսզի հետաքրքրվեն, թե ովքեր են կղզու բնակիչները։ Տղամարդիկ գնացին ճանապարհով և իրենց ճանապարհին՝ Արտակիա լեռան մոտ, հանդիպեցին մի երիտասարդ կնոջ, ով ասաց, որ թագավոր Անտիփաթեսի կամ Անտիփաթուսի[3] դուստրն է։ Սակայն երբ նրանք հասան այնտեղ, տեսան հսկա մի կին՝ Անտիփաթեսի կինը, որն անմիջապես կանչեց իր ամուսնուն, ոv անմիջապես հեռացավ ավագանու ժողովից և ժամանելուն պես տղամարդկանցից մեկին բռնեց և սպանեց տեղում՝ ենթադրաբար, այնուհետև ուտելով նրան (ինչպես« Ոդիսականի» մեջ ասում է, որ նա հանդիպել է միայն տղամարդկանց հետ՝ նրանց ուտելու մտադրությամբ)։ Մյուս երկուսը փախան և Անտիփաթեսը վրդովմունք արտահայտեց և հարյուրավոր լեստրիգոններ դուրս հորդացին։ Նրանք հսկայական ժայռեր նետեցին՝ ջարդելով նավերը, իսկ նավի անձնակազմը ձկների նման թռան ջուրը։ Ոդիսևսը փախուստի դիմեց իր նավով, իսկ իր մնացած նավեր ջարդուփշուր եղան, իսկ իր ընկերները մահացան։ Գոյատևածները գնացին Էականէ Կիրկեի կղզի։

Հույները հավատում էին, որ լեստրիգոնները, ինչպես նաև կիկլոպները, ժամանակին բնակվել են Սիցիլիայում[4][5]։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Hesiod, Ehoiai fr. 40a as cited in Oxyrhynchus Papyri 1358 fr. 2
  2. 2,0 2,1 «Ոդիսական». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 20-ին.
  3. John Tzetzes. Chiliades, 10.60 line 902
  4. Adrienne Mayor, The First Fossil Hunters, p. 201, citing Thucydides.
  5. Thucydides, History of the Peloponnesian War, book 6, section 2.