Իսրայելա-շվեյցարական հարաբերություններ
Իսրայելա-շվեյցարական հարաբերություններ, Իսրայելի պետության և Շվեյցարիայի Համադաշնության միջև միջազգային հարաբերություններ։ Շվեյցարիան ճանաչեց Իսրայելը 1949 թվականի հունվարի 25-ին և հյուպատոսություն բացեց Թել Ավիվում։ Իսրայելը դեսպանատուն ունի Բեռնում։ 1958 թվականից ի վեր Շվեյցարիան ունեցել է դեսպանություն Թել Ավիվում և պատվավոր հյուպատոսություն Էյլաթում։
 | |
 Շվեյցարիա |
 Իսրայել |
Պատմություն խմբագրել
Սիոնիստական առաջին համագումարը տեղի է ունեցել Բազելում 1897 թվականին, այնուհետև 22 համագումարներից 15-ը անցկացվել են Շվեյցարիայում։ Իսրայել պետության հիմնադրումից առաջ Շվեյցարիան ուներ Երուսաղեմում հյուպատոսություն և հյուպատոսական գործակալություն Թել Ավիվում։ Համադաշնությունը երիտասարդ պետությունը ճանաչեց 1949 թվականին և Թել Ավիվում հյուպատոսություն բացեց։ Իսրայելում շվեյցարական կոմունան ամենամեծն է Ասիայում՝ մոտավորապես 12000 բնակչությամբ[1]։
Մերձավոր Արևելքի հակամարտության սրումից հետո Շվեյցարիան դադարեցրել է զենքի վաճառքը և Իսրայելի հետ ռազմական համագործակցությունը 2002 թվականից մինչև 2005 թվականը։ 2004 թվականից ի վեր երկու երկրների միջև շարունակվում է շարունակական քաղաքական բանակցությունները[1]։
Շվեյցարիան ներկայացրեց Իսրայելի շահերը բազմաթիվ երկրներում (Հունգարիա (1967-1989), Գվինեա (1967-1973), Ցեյլոն/ Շրի Լանկա (1970-1976), Մադագասկար (1973-1994), Լիբերիա (1973-1983) և Գանա (1973-2002))։ Մյուս կողմից, նա ներկայացնում էր Իսրայելում Իրանի (1958-1987) և Կոտ դ 'Իվուարի (1973-1986) շահերը։ Նա նաև լոբբինգ է իրականացրել Մագեն Դեյվիդ Ադոմի հաջող ընդգրկման համար Միջազգային Կարմիր խաչի և Կարմիր մահիկի շարժման մեջ[1]։
2009 թվականի ապրիլի 21-ին Իսրայելը հետ կանչեց իր դեսպան Իլան Էլգարին «խորհրդակցության համար»` կապված Ժնևում ՄԱԿ-ի ռասիզմի դեմ պայքարի խորհրդաժողովում տեղի ունեցած իրադարձությունների հետ։ Իսրայելի ղեկավարությունը վրդովված էր Շվեյցարիայի նախագահ Հանս-Ռուդոլֆ Մերցի և Իրանի նախագահի հանդիպումից[2][3]։
2014 թվականի դեկտեմբերին Իսրայելը բողոքեց ընդդեմ Շվեյցարիայի՝ հայտարարելով այն մասին, որ ցանկանում է անցկացնել Ժնևի չորրորդ կոնվենցիայի ստորագրող երկրների ներկայացուցիչների հանդիպում ՝ քննարկելու Գազայի հատվածում, Արևմտյան ափին և Երուսաղեմում տիրող իրավիճակը[4]։
Հավատարմագրերի հանձնում 2016 թվականին խմբագրել
2016 թվականի նոյեմբերին Շվեյցարիայի նոր դեսպանն իր հավատարմագրերը հանձնեց Իսրայելի նախագահ Ռեուվեն Ռիվլինին։ Իր խոսքում Ռիվլինը հիշեցրել է, որ 2018 թվականին իսրայելացիները կնշեն Սիոնիստական առաջին համագումարի 120-ամյակը, որն անցկացվեց Բազելում, որտեղ Թեոդոր Հերցլն իր օրագրում գրեց. «Բազելում ես գտա (հայտնաբերեցի) հրեական պետություն»։ Հրեաների համար Բազելը խորհրդանշում է Հրեայի վերածնունդը, ասել է նախագահը:Բացի այդ, Ռիվլինը նշել է դաշնակցության դերը պաղեստինա-իսրայելական հակամարտության կարգավորման գործում։ Դեսպան Ռուխը պատասխանեց՝ ասելով, որ ուրախ կլինի «հնարավոր ամեն ինչ անել հրեական ժողովրդին խաղաղություն բերելու համար»։ Բացի այդ, նա նշել է, որ Իսրայելում գտնվում են Շվեյցարիայի 20,000 քաղաքացիներ։ Այն Եվրոպայի արևելքում գտնվող շվեյցարական ամենամեծ համայնքն է և աշխարհի 9-րդ խոշոր շվեյցարական համայնքը։ Քննարկվեց նաև փախստականների խնդիրը. Դեսպան Ռուչը ասաց, որ Բալկանյան պատերազմներից հետո Շվեյցարիան Բալկանյան շրջանից եկել են բազմաթիվ ներգաղթյալներ, և այսօր, օրինակ, Բազելում, բնակչության 61%-ի առնվազն մեկ ծնողը չի ծնվել Շվեյցարիայում։ Համադաշնությունը կարողացավ հաջողությամբ ինտեգրել այդ մարդկանց, և դրա լավագույն օրինակը, ըստ դեսպանի, ֆուտբոլի ազգային հավաքականն է[5]։
Համագործակցություն ֆինանսական ոլորտում խմբագրել
Շվեյցարիան և Իսրայելը ստորագրեցին համաձայնագիր ֆինանսական տեխնոլոգիաների ոլորտում համագործակցության վերաբերյալ։ Այն հնարավորություն է տալիս երկու երկրների ընկերություններին, ովքեր աշխատում են այս ոլորտում, ստանալ տեղեկատվություն կարգավորման սկզբունքների վերաբերյալ և առաջարկվող արտադրանքը հարմարեցնել շուկայի պահանջներին[6]։
2017 թվականի առաջին կեսին տեղի է ունեցել Իսրայելի ֆինանսների նախարարի տեղակալ Իցհակ Քոենի և միջազգային ֆինանսական հարցերով պետքարտուղար Յորգ Գասերի հանդիպումը։ Այդ հանդիպման ընթացքում շվեյցարական կողմին ներկայացվել է իսրայելական տնտեսության վիճակի մասին մանրամասն հաշվետվություն։ Այդ հանդիպման արդյունքներով նույն թվականի սեպտեմբերի 4-ին երկու երկրների միջև ստորագրվել է փոխըմբռնման հուշագիր՝ ֆինանսական ծառայությունների մի շարք ուղղություններով համագործակցությունն ընդլայնելու նպատակով[6]։
Համագործակցություն ՏՏ ոլորտում խմբագրել
2018 թվականի նոյեմբերի սկզբին Շվեյցարիայից մեծ պատվիրակություն (ավելի քան 50 մարդ) ժամանեց Իսրայել՝ կիբերհարձակումների դեմ պաշտպանական համակարգերն ուսումնասիրելու համար։ Պատվիրակության կազմում ընդգրկված էին խորհրդարանականներ, գիտնականներ, ICTswit Switzerland-ի ֆորումի կորպորացիաների տնօրեններ։ Հյուրերն այցելել են Հայֆայի «Տեխնիոն» համալսարան, Բեյր Շևայի կիբերանվտանգության տեխնոլոգիական պարկ, արդյունաբերության կիբերանվտանգության կենտրոններ և մի շարք այլ հաստատություններ[7]։
Առևտրային հարաբերություններ խմբագրել
2018 թվականի նոյեմբերին Իսրայելի էկոնոմիկայի նախարար Էլի Քոենն այցելեց Շվեյցարիա, որտեղ, ի թիվս այլ բաների, նա ստորագրեց համաձայնագիր՝ ընդլայնելու ազատ առևտրի մասին պայմանագիրը Ազատ առևտրի եվրոպական ասոցիացիայի (ԱԱԵԱ) երկրների` Շվեյցարիայի, Նորվեգիայի, Իսլանդիայի և Լիխտենշտեյնի երկրների հետ։ Իսրայելի և ԱԱԵԱ-ի միջև առաջին համաձայնագիրը ստորագրվել է 1992 թվականին, և ներկայիս ընդլայնումը տարածվում է թարմ և վերամշակված սննդի վերաբերյալ տուրքերի մարման և վերացման վրա[8]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «relations between Switzerland and Israel», Federal Department of Foreign Affairs
- ↑ protests at racism talks(չաշխատող հղում), BBC News
- ↑ «[Reuters] Israel recalls Switzerland envoy over racism parley» Արխիվացված 2009-04-23 Wayback Machine
- ↑ Israel pans Switzerland for calling Palestine summit, The Times of Israel
- ↑ Envoys from Belgium, Latvia, Switzerland, Greece and Finland present credentials to Rivlin
- ↑ 6,0 6,1 Израиль и Швейцария заключили соглашение о финансовом сотрудничестве
- ↑ Швейцарская делегация прибыла в Израиль изучать системы защиты от кибератак, NEWSru.co.il
- ↑ Израиль расширил соглашение о свободной торговле со странами ЕАСТ, NEWSru.co.il