Իսահակ Զիդա
Իսահակ Յակուբա Զիդա (ֆր.՝ Isaac Yacouba Zida, նոյեմբերի 16, 1965, Yako, Nord Region, Բուրկինա Ֆասո), Բուրկինա Ֆասոյի պետական և ռազմական գործիչ, նախագահ Բլեզ Կոմպաորեի թիկնազորի նախկին պետ, նախագահի պաշտոնակատար (նոյեմբերի 1-նոյեմբերի 17, 2014)[4] և Բուրկինա Ֆասոյի վարչապետը 2014 թվականի նոյեմբերի 1-ից մինչև 2016 թվականի հունվարի 7-ը։ 2015 թվականի սեպտեմբերի 16-23-ը հեղաշրջման փորձի հետ կապված մեկ շաբաթով զրկվել է այդ պաշտոնից։
| Իսահակ Զիդա | |
| |
| Կուսակցություն՝ | անկախ քաղաքական գործիչ |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Ուագադուգուի համալսարան[1], Լիոնի համալսարան[2] և Jean Moulin University - Lyon 3? |
| Մասնագիտություն՝ | ռազմական գործիչ և քաղաքական գործիչ |
| Դավանանք | ավետարանչականություն[3] |
| Ծննդյան օր | նոյեմբերի 16, 1965 (58 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Yako, Nord Region, Բուրկինա Ֆասո |
| Քաղաքացիություն |  Բուրկինա Ֆասո
|
| Պարգևներ |
 |
Կենսագրություն խմբագրել
Բուրկինա Ֆասոյում ապստամբության ժամանակ 2014 թվականի հոկտեմբերի 31-ին զինվորականները հայտարարել էին, որ Կոմպաորեն այլևս չի ղեկավարում երկիրը։ Կոմպաորեի անունից հրապարակված հայտարարության մեջ ասվում է, որ 90 օրվա ընթացքում Բուրկինա Ֆասոյում պետք է ընտրություններ անցկացվեն։ Նախագահի հրաժարականից հետո նրա գործառույթն իր վրա է դրել Օնորե Տրաորեն՝ միաժամանակ դառնալով նաև Բուրկինա Ֆասոյի պաշտպանության նախարար[5]։
Հաջորդ օրը՝ նոյեմբերի 1-ի առավոտյան, մի քանի րոպեի ընթացքում մայրաքաղաքում ինտենսիվ փոխհրաձգություն է լսվել նախագահական պալատի շրջանում։ Զինված ուժերում պառակտում է տեղի ունեցել[6]։ Այսպես, նախագահական գվարդիայի ղեկավարի տեղակալ փոխգնդապետ Իսահակ Զիդան հեռուստաուղերձում հայտարարել է պետության ղեկավարի դերը ստանձնելու մասին՝ ասելով, որ քաղաքացիական և զինված ուժերը որոշել են ժողովրդի ճակատագիրը իրենց ձեռքը վերցնել, Բուրկինա Ֆասոյի երիտասարդները թանկ են վճարել։ Ես ուզում եմ հավաստիացնել նրանց, որ ժողովրդավարական փոփոխությունների իրենց ձգտումը չի դավաճանի կամ հիասթափվի, «ես իմ վրա եմ դնում նախագահի պարտականությունները և կոչ եմ անում Արևմտյան Աֆրիկայի երկրների տնտեսական հանրությանը և միջազգային հանրությանը ցույց տալ իրենց ըմբռնումն ու աջակցությունը նոր իշխանություններին», իսկ «անցումային մարմնի կազմը կհայտարարվի ավելի ուշ»[7][8][9]։ Նա նաև հայտնել է, որ բոլոր բանակային կորպուսները, այդ թվում՝ նախագահական գվարդիայի գնդերը անցել են ժողովրդի կողմը[10], և հայտարարելով իր արտակարգ միջոցառումների մասին՝ իր զորքերն է տեղակայել փողոցներում[11]։
Երեկոյան Բուրկինա Ֆասոյի ռազմական ղեկավարության խորհրդակցության արդյունքում զինվորականները անցումային շրջանում պետական առաջնորդ են ընտրել փոխգնդապետ Իսահակ Զիդին։ Նրա նշանակման մասին փաստաթուղթը ստորագրել է զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ, պաշտպանության նախարար և երկրի նախագահի պաշտոնակատար Օնորե Տրաորեն։ Ավելի վաղ նա հայտնել էր, որ ինքը կզբաղեցնի նախագահի աթոռը։ Այսպիսով, օրերի ընթացքում երկրորդ հեղաշրջման մասին խոսք անգամ չի եղել[12]։
2014 թվականի նոյեմբերի 17-ին նախագահի պարտականությունները ժամանակավորապես ստանձնել Է Միշել Կաֆանդոն։ Իսահակ Զիդան մնաց անցումային կառավարության ղեկավար։ 2014 թվականի նոյեմբերի 23-ին Միշել Կաֆանդոն հաստատել է Իսահակի կառավարությունը, որում Զիդան, բացի վարչապետից, զբաղեցրել է պաշտպանության նախարարի պաշտոնը[13]։
2015 թվականի սեպտեմբերի 16-ին պաշտոնանկ է արվել ռազմական հեղաշրջման արդյունքում և կալանավորվել նախագահի պաշտոնակատար Կաֆանդոյի հետ[14]։ Սակայն համաշխարհային հանրության ճնշման տակ և խռովարարների աջակցության բացակայության շնորհիվ 23-րդ բանակը վերականգնվեց այդ պաշտոնում[15]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 http://www.rfi.fr/afrique/20141101-burkina-faso-isaac-zida-regiment-securite-presidentiel-etat-major-arm%C3%A9e-transition/ (ֆր.)
- ↑ 2,0 2,1 http://www.franceinter.fr/depeche-zida-le-nouvel-homme-fort-du-burkina-faso (ֆր.)
- ↑ https://www.jeuneafrique.com/233386/politique/burkina-zida-l-affranchi/
- ↑ Президент Буркина-Фасо Блэз Компаоре объявил о своей отставке
- ↑ Президент Буркина-Фасо Блэз Компаоре покинул свой пост
- ↑ «В вооруженных силах Буркина Фасо наметился раскол». BBC Russian. 1 ноября 2014. Վերցված է 1 ноября 2014-ին.
- ↑ «El teniente coronel Issaac Zida asume el poder en Burkina Faso y promete una "transición democrática"». EUROPA PRESS. 1 ноября 2014. Վերցված է 1 ноября 2014-ին.
- ↑ «Власть в Буркина-Фасо захватил подполковник Исаак Зида». Lenta.ru. 1 ноября 2014. Վերցված է 1 ноября 2014-ին.
- ↑ «Подполковник Исаак Зида захватил власть в Буркина-Фасо». ՌԻԱ Նովոստի. 1 ноября 2014. Վերցված է 1 ноября 2014-ին.
- ↑ «URGENT/Burkina: Colonel Issaac Zida, vient d'annoncer depuis la Place de la nation, où sont rassemblés de nombreux Burkinabè….. cliquez pour lire la suite». ivoireweb.net. 1 ноября 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 1 ноября 2014-ին.
- ↑ «UPDATE 5-Protests force out Burkina president, soldiers vie for power». Reuters. 31 октября 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 1 ноября 2014-ին.
- ↑ Военные Буркина-Фасо утвердили нового главу переходного правительства
- ↑ «Burkina Faso reshuffles government 3 months before elections». Reuters. 20 июля 2015. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 20 января 2016-ին.
- ↑ «В Буркина-Фасо военные задержали и. о. президента и правительство». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ Временное правительство Буркина-Фасо официально вернулось к власти