Իզոլա (սլովեներեն՝ Izola, իտալերեն՝ Isola), քաղաք և համայնք Սլովենիայի հարավարևմտյան մասում՝ Իստրիա թերակղզում, Ադրիատիկ ծովի ափին։ Անվանումն առաջացել է իտալերեն Isola բառից, որ նշանակում է «կղզի։» Բուն քաղաքն զբաղեցնում է 7,5 քառակուսի կիլոմետր տարածք[2], որտեղ 2008 թվականի հունիսի 30-ի տվյալներով՝ ապրում էր 11,116 մարդ, իսկ ամբողջ համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում էր 15,922[3]։ Քաղաքն սկզբնապես եղել է կղզու վրա, որը մայրցամաքի հետ կապած էր կամրջով։ 19-րդ դարի սկզբներին քաղաքային պարիսպը քանդել են, բեկորները լցրել ծովը և այդպիսով Իզոլան միացրել մայրցամաքին։ Քաղաքի բնակիչների հիմնական զբաղմունքը եղել է ձկնորսությունը, սակայն երբ մերձակայքում հանքային տաք աղբյուրներ են հայտնաբերվել, տնտեսության գլխավոր ճյուղերը դարձել են զբոսաշրջությունն ու առողջարանային բիզնեսը։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ՝ 1944 թվականի սեպտեմբերի 8-ին, Իզոլայի ափամերձ ջրերում խարսխված իտալական օվկիանոսային SS Rex շոգենավը, որ Atlantic Blue Band ընկերությանն էր պատկանում, ենթարկվել է բրիտանական օդուժի ռմբահարմանը և խորտակվել Ադրիատիկի ջրերում[4][5]։
Մեր թվականությունից առաջ 2-րդ դարում հինհռոմեական Haliaetum քաղաք-նավահանգիստն էր կանգնած ներկայիս Իզոլայից դեպի հարավ-արևմուտք, այսօրվա Յագոդիե գյուղի հարևանությամբ։ Դրա դիմաց ընկած կղզու վրա Իզոլա բնակավայրը հիմնել են ակվիլեյացի փախստականները, 7-րդ դարում։ 9-րդ դարում, Իստրիայի ծովամերձ այլ տարածքների հետ մեկտեղ, այն անցել է Վենետիկյան հանրապետության տիրապետության տակ։ Պատմական փաստաթղթերում բնակավայրն առաջին անգամ հիշատակվել է 932 թվականին, վենետիկյան Liber albus վերնագիրը կրող փաստաթղթում, Insula անվանաձևով[6]։
- Dario Alberi, Istria Storia, Arte, Cultura, Lint Editoriale Trieste, ISBN 978-88-8190-232-3
- Fabio Amodeo, TuttoIstria, Lint Editoriale Trieste, ISBN 978-88-8190-038-1
- Olinto Parma, Dall'armistizio all'esodo. Ricordi di un esule d'Isola d'Istria, Edizioni Italo Svevo, Trieste, 2005.
- Reclus Vascotto, Domenico Lovisato, Trieste, a cura di Isola Nostra, 1978.
Անվանի իզոլացիներ
խմբագրել
- Նինո Բենվենուտի (ծնվ. 1938), բռնցքամարտիկ, օլիմպիական խաղերի և աշխարհի չեմպիոն
- Պիետրո Կոպպո (ծնվ. 1469 կամ 1470; մահ. 1555 կամ 1556), աշխարհագրագետ, քարտեզագրող, գործել է Իզոլայում
- Դոմենիկո Լովիզատո (1842–1916), երկրաբան
- Դարկո Միլանիչ (ծնվ. 1967), ֆուտբոլային մարզիչ
- Վասիլի Ժբոգար (ծնվ. 1975), առագաստանավորդ, օլիմպիական չեմօիոն
Ծանոթագրություններ
խմբագրել
Արտաքին հղումներ
խմբագրել
Սլովենիա
Մեծ հրապարակը
Մանձոլիի պալատը
Սան Մաուրո եկեղեցու զանգակատունը
Եկեղեցու ներսը
