Իզաբելա Ֆառնեզե, Էլիզաբեթ Պարմացի ( իսպ.՝ Isabel de Farnesio. հոկտեմբերի 25, 1692(1692-10-25)[1][2][3][…], Palazzo della Pilotta, Պարմա, Պարմայի դքսություն[4] - հուլիսի 11, 1766(1766-07-11)[1][2][3][…], Արանխուես, Մադրիդ, Իսպանիա[4]), Իսպանիայի թագավոր Ֆիլիպ V- ի երկրորդ կինը։ Օդոարդո Ֆառնեզեի միակ դուստրը, իտալական ազնվականական Ֆառնեզե տոհմից Պարմայի վերջին դուքսի՝ Ֆրանչեսկոյի զարմուհին և միևնույն ժամանակ խորթ դուստրը. Ֆրանչեսկոն ամուսնացել է իր եղբոր այրու և Իզաբելլայի մոր՝ Դորոթեա Սոֆյա Նոյբուրգցու հետ։

Իզաբելա Ֆառնեզե
իսպ.՝ Isabel de Farnesio
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 25, 1692(1692-10-25)[1][2][3][…]
ԾննդավայրPalazzo della Pilotta, Պարմա, Պարմայի դքսություն[4]
Մահացել էհուլիսի 11, 1766(1766-07-11)[1][2][3][…] (73 տարեկան)
Մահվան վայրԱրանխուես, Մադրիդ, Իսպանիա[4]
ԳերեզմանTomb of Philip V of Spain
Քաղաքացիություն Իսպանիա
ԿրոնՀռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Մասնագիտությունազնվական
ԱմուսինՖիլիպ V[5]
Ծնողներհայր՝ Odoardo Farnese, Hereditary Prince of Parma?, մայր՝ Countess Palatine Dorothea Sophie of Neuburg?
Զբաղեցրած պաշտոններԻսպանիայի կոնսորտ-թագուհի և Իսպանիայի կոնսորտ-թագուհի
ԵրեխաներCharles III of Spain?[6], Mariana Victoria of Spain?[7], Filippo I, Duke of Parma?, Maria Teresa Rafaela of Spain?, Infante Luis, Count of Chinchón?[7], María Antonia of Spain? և Francisco of Spain?[1]
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Elisabeth Farnese Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ամուսնացել է 1714 թվականին։ 1724 թվականից, երբ թագավորը մոտ էր խելագարության, Իզաբելան կառավարել է նրա փոխարեն և ինքնուրույն վարել Իսպանիայի քաղաքականությունը։

Իր անզավակ հորեղբոր մահից հետո Իզաբելան ժառանգել է Ֆառնեզների ունեցվածքն ու կալվածքերը և միացրել է դրանք իսպանական թագի ունեցվածքին։ Նրա երրորդ որդին՝ Ֆիլիպ Պարմացին, ստացել է Պարմայի կալվածքերը և դարձել Պարմայի Բուրբոնների գծի հիմնադիրը, իսկ ավագ որդին՝ Կառլոսը, Իսպանիայի թագից բացի, ստացել է երկու Սիցիլիաների թագը, որը նա հետո փոխանցել է իր որդուն՝ Ֆերդինանդին, այլ ոչ թե այն պահել Իսպանիայի համար։

Երեխաները խմբագրել

Իզաբելլան Ֆիլիպ V-ի երկրորդ կինն էր և նրանից ունեցել է 7 երեխա.

  • Կարլ III (Իսպանիայի թագավոր) (1716-1788);
  • Ֆրանսիսկո (1717)
  • Մարիաննա Վիկտորյա (1718-1781) Պորտուգալիայի թագավոր Խոսե I- ի կինը
  • Ֆիլիպ (1720-1765), Պարմայի դուքս
  • Մարիա Թերեզա (1726-1746), Ֆրանսիայի դոֆին Լուիի 1-ին կինը
  • Լուիս Անտոնիո (1727-1785), «կարդինալ-ինֆանտ», մորգանատիկ ամուսնության մեջ է եղել դոնա Մարիա Թերեզա դե Վալյաբրիգա-Ռոսասի հետ
  • Մարիա Անտուանետա (1729-1785), Վիկտոր Ամադեուս III Սավոյացու կինը

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Lundy D. R. The Peerage
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #119151804 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. The Bourbons of NaplesLondon: Faber & Faber, 2009. — P. 13. — ISBN 978-0-571-24901-5
  6. The Bourbons of NaplesLondon: Faber & Faber, 2009. — P. 14. — ISBN 978-0-571-24901-5
  7. 7,0 7,1 Union List of Artist Names — 2017.

Գրականություն խմբագրել

A. Drago, I Borboni di Spagna e Napoli'', Milano 1973.

G. Drei, I Farnese. Grandezza e decadenza di una dinastia italiana'', La Libreria dello Stato, Roma 1954.

G. Fragnito (a cura di), Elisabetta Farnese. Principessa di Parma e regina di Spagna, Roma 2009.

T. Lavalle-Cobo, Isabel de Farnesio<nowiki>, Madrid 2002.

M. Mafrici, Fascino e potere di una regina, Cava de' Tirreni 1999.

E. Nasalli Rocca, I Farnese<nowiki, Dall'Oglio editore, Milano 1969.

M. Solari, "Elisabetta, l'ultima Farnese, regina di Spagna", Lir Editore, Piacenza, 2016.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իզաբելա Ֆառնեզե» հոդվածին։