Մոհամմեդ Աբուլ-Քասսեմ իբն Հաուքալ (արաբ․՝ ابن حوقل, 943, Մծբին, Սասանյան Պարսկաստան[1][2] - 988) - X դարիԲաղդադից արաբ աշխարհագրագետ։ Ճանապարհորդել է Աֆրիկայում, Իրանում, Հնդկաստանում։ Իսթախրիի խնդրանքով սկսել է վերամշակել նրա գիրքը, սակայն գրել է մի նոր աշխատություն՝ «Գիրք ճանապարհների և երկրների» («Քիթաբ ալ–մասալիք ու ալ–մամալիք»)։ Կարևոր տեղեկություններ է հաղորդում Բագրատունյաց Հայաստանի աշխարհագրության, տնտեսության, քաղաքների, արհեստների, առևտրական ճանապարհների վերաբերյալ։
Եղել է ավելի քան 30 երկրներում և գրել է «Ճանապարհների և պետությունների գիրքը», որի մեջ կարելի է գտնել տեղեկություններ ղազարների, հայերի, բուլղարացիների, սլավոնացիների, ռուսների և այլ ազգերի և ցեղերի մասին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 307)։
Ibn Hawqal Վիքիպահեստում
