Թղթի թանգարան
Դյուրենի թղթի թանգարան[1] (գերմ.՝ Papiermuseum Düren), գեղարվեստական-պատմական թանգարան Դյուրեն քաղաքում (Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա), որը հիմնադրվել է 1981 թվականին և բացվել 1987 թվականին արհմիության առաջնորդ Փիթեր Ֆիհովերի նախաձեռնությամբ, որն աշխատել է քաղաքի թղթի արդյունաբերությունում։ Թանգարանը գերմանական յոթ թանգարաններից մեկն է, որի հավաքածուի էական մասը ներկայացնում է թղթե արտադրանքներ։ Սերտորեն կապված է Լեոպոլդ Հյոշի թանգարանի հետ։ 1980-ական թվականների սկզբից կանոնավոր անցկացվում է PaperArt թղթե արվեստի միջազգային բիենալեներ[2], որը մասնագիտացված է ժամանակակից արվեստի թղթե և ստվարաթղթե արտադրանքի մեջ։
Թղթի թանգարան | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | թանգարան |
| Երկիր |  Գերմանիա |
| Տեղագրություն | Դյուրեն |
| Հասցե | Wallstraße 2-8, 52349 Düren |
| Հիմնադրվել է | 1981 |
| Կայք | papiermuseum-dueren.de(գերմ.) |
 | |
 | |
Պատմություն և նկարագրություն
խմբագրելԹղթի արտադրության հետ կապված է Դյուրեն քաղաքի զգալի մասը. արտադրության մասին տեղեկությունն այստեղ անընդհատ հայտնաբերվում է 1576 թվականից մինչև օրս։ Բոլոր թղթի գործարաններն ու ֆաբրիկաները (ժամանակի ընթացքում դրանք դարձել են 68) տեղաբաշխված են գետի երկարությամբ, որի ջուրը հատկապես կարևոր է արտադրական գործընթացի համար։ Դյուրենը մինչև 1970-ական թվականները կրել է Գերմանիայի «թերթի քաղաք» (Stadt des Papiers) ոչ պաշտոնական անվանումը։ Տարածաշրջանում նաև կենտրոնացած են եղել արտադրության հետ կապված (մեքենաշինարարներից մինչև ուսումնական հաստատություններ) բազմաթիվ ենթակապալառուներ։
Տարածաշրջանի թղթի արդյունաբերության ներկայացուցիչները մասնակցել են «Թուղթ - պատմություն - արտադրություն - գեղարվեստական դիզայն» (Das Papier — Geschichte — Herstellung — künstlerische Gestaltung) ցուցահանդեսին, որը տեղի է ունեցել 1981 թվականին Լեոպոլդ Հյոշի թանգարանում, որին միաժամանակ մասնակցել են նաև աշխարհի մի շարք երկրներից նկարիչներ։ Լեոպոլդ Հյոշի թանգարանի տնօրեն Դորոտեյա Էյմերթի (Dorothea Eimert-Brings) նախաձեռնությամբ 1984 թվականին քաղաքում ստեղծվել է Förderverein Düren, Jülich, Euskirchener Papiergeschichte միությունը, որի նախագահ է դարձել Schoellershammer ֆաբրիկայի ձեռնարկատեր Հենրի Ավգուստ Շելերը։ Թանգարանի նպատակը Դյուրենում թղթի թանգարանի ստեղծումն էր. նման գաղափարը քննարկվել է 1980-ական թվականներից շատ առաջ, իսկ 1939 թվականին սկսվել է դրա ստեղծումը (1944 թվականին թերակառույց շինությունը քանդվել է)։ Բացի դրանից, 1981 թվականին առաջին ցուցահանդեսը վերածվել է «PaperArt» թղթե արվեստի միջազգային բիենալեի։
Արհմիության առաջնորդ Փիթեր Ֆիհովերի նախաձեռնությամբ 1987 թվականի սեպտեմբերի 24-ին Դյուրենի քաղաքային խորհուրդը որոշում է կայացրել նախկին ավտոտնակում և Վալշտրասե փողոցում՝ անմիջապես Լեոպոլդ Հյոշի թանգարանի ետևում գտնվող Թեոդոր Մայզենբերգի լցակայանում (Tankstellen- und Garagenbetrieb Theodor Meisenberg) ստեղծել թղթի թանգարան։ Արդյունքում Փիթեր Ֆիհովերը, Ալֆրեդ Հյոշը, Դորոտեյա Էյմերթը, Մաքս Հեյդերը և դիզայներ Գերբերդ Թիթցը Գերմանիայում հիմնադրել են առաջին (ինչպես նրանք էին կարծում) թղթի թանգարանը, որը գտնվում է անմիջապես հին քաղաքային պատի (Dürener Stadtbefestigung) հարևանությամբ գտնվող դահլիճներում։ Թանգարանը բացվել է 1990 թվականի մարտին լայն լսարանի համար։ 2000 թվականի հունիսին թանգարանի շինությունները վերանորոգվել են և ընդլայնվել ցուցահանդեսի տարածքների նոր պահանջներին համապատասխան։ Թանգարանի ևս մեկ վերանախագծվելն ու ընդլայնումը սկսվել է 2016 թվականի օգոստոսի 3-ին. բացման պաշտոնական արարողությունը տեղի է ունեցել 2018 թվականի սեպտեմբերի 9-ին։
Դյուրենի թղթի թանգարանը ներկայացնում է թղթի արտադրության ինչպես ավանդական, այնպես էլ ժամանակակից (արդյունաբերական) ձևերը։ Հաճախորդին առաջարկվում է պապիրուսի և մագաղաթի պատրաստման, ինչպես նաև առօրյա կյանքում թղթի և ստվարաթղթի դերի մասին էքսպոզիցիա։ Թանգարանն ունի բուն արհեստանոց, որտեղ բոլոր ցանկացողները կարող են իրենց փորձել թղթի արվեստի ոչ մեծ արտադրանքի (կամ կենցաղային առարկայի) հեղինակի դերում։ Թանգարանային հավաքածուն ջրանիշների հետ միասին պարունակում է 18-րդ և 19-րդ դարերում ստեղծված 30 000 թերթ։ Բացի այդ, ներկայացված են նաև ժամանակակից արվեստի գործեր, որոնցում ներգրավված է թուղթ կամ ստվարաթուղթ։
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Музейное дело и охрана памятников. — Государственная библиотека СССР имени В.И. Ленина, 2001. — С. 16, 68. — 342 с.
- ↑ Наталия Никитина (1994 թ․ հուլիսի 20). «Биеннале Бумажного искусства в Дюрене: Художники, обитающие в бумажных ландшафтах. На Пятой международной Биеннале бумажного искусства Paper Art, проходящей в городе Дюрен (Германия), присуждены награды». kommersant.ru (ռուսերեն). Коммерсантъ. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 12-ին.
Գրականություն
խմբագրել- Dorothea Eimert: Geschichte der Papierkunst. PaperArt. Wienand Verlag, Köln 1994, ISBN 3-87909-358-X.
- Heiner Schmidt-Westman: Das Papiermuseum Düren // Schweizer Papierhistoriker: SPH-Kontakte 1993, Nr. 58: 2165—2166.
- Our values : collections and foundations : Leopold-Hoesch-Museum & Papiermuseum Düren = Unsere Werte : Sammlungen und Stiftungen. — Düren, 2012. — 344 с. — ISBN 9783868321289
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- «Papiermuseum Düren». dueren-tourismus.info (գերմաներեն). Düren Tourismus. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 12-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թղթի թանգարան» հոդվածին։ |