Թթվիճ
| Թթվիճ | |
| |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ինֆրաթագավորություն | Streptophyta |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophytes) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophytes) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Խուլեղինջածաղկավորներ (Lamiales) |
| Ընտանիք | Խուլեղինջազգիներ (Lamiaceae) |
| Ցեղ | Թթվիճ (Betonica) L., 1753 |
Թթվիճ (լատին․՝ Betonica), լոռասերմ, խուլեղինջազգիների (շրթնածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 10-15 (այլ տվյալներով՝ 30)։
Տարածվածություն
խմբագրելՏարածված է Արագածոտնի, Շիրակի, Լոռու, Տավուշի, Գեղարքունիքի, Սյունիքի և այլ մարզերի միջին լեռն, գոտիներից մինչև ալպյան մարգագետինները։ Աճում է անտառներում, թփուտներում, խոտածածկ լանջերին, մարգագետիններում։
Արտաքին տեսք
խմբագրելՑողունը պարզ է, բարձր.՝ 20-60 սմ։ Տերևները նշտարաձև են, աղեղնաեզր, ստորին մակերեսը՝ թավոտ։ Ծաղիկները (ծիրանագույն, վարդագույն կամ սպիտակ) կեղծ տերևանութներում են և առաջացնում են խիտ հասկանման ծաղկաբույլ։ Ծաղկում է հուլիս-սեպտեմբերին[1][2][3]։ Պտուղը քառընկուզիկ է։
Թթվիճը բժշկության մեջ
խմբագրելԴեղաբույս է. պարունակում է աղաղանյութեր, ալկալոիդներ, գլիկոզիդներ և այլն։ Պատրաստուկներն օգտագործում են որպես կապող, լեղամուղ, խորխաբեր, արյունահոսությունը դադարեցնող միջոց։
Տեսակները
խմբագրելՀՀ-ում՝ 3 տեսակ՝ խոշորածաղիկ թթվիճ (Betonica macrantha), դեղատու թթվիճ (Betonica officinalis) և արևելյան թթվիճ (Betonica orientalis),
Պատկերասրահ
խմբագրել-
-
Թթվիճի տերևները -
-
-
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Marianne Jeker 1993: Taxonomische und phytochemische Untersuchungen in der Gattung Betonica L. S. 58
- ↑ Marianne Jeker 1993: Taxonomische und phytochemische Untersuchungen in der Gattung Betonica L. S. 62
- ↑ Marianne Jeker 1993: Taxonomische und phytochemische Untersuchungen in der Gattung Betonica L. S. 66
Գրականություն
խմբագրել- Bhattacharjee, R., 1980. Taxonomic studies in Stachys։ II. A new infrageneric classification of Stachys L.. Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 38, 65–96.
- Petar D. Marin, Renee J. Grayer, Slavica Grujic-Jovanovic, Geoffrey C. Kite, Nigel C. Veitch 2004։ Glycosides of tricetin methyl ethers as chemosystematic markers in Stachys subgenus Betonica. Phytochemistry 65, 1247–1253.
- Andreas Kleinsteuber։ Lamiaceae, Labiatae. In։ Oskar Sebald, Siegmund Seybold, Georg Philippi, Arno Wörz (Hrsg.)։ Die Farn- und Blütenpflanzen Baden-Württembergs. Band 5։ Spezieller Teil (Spermatophyta, Unterklasse Asteridae)։ Buddlejaceae bis Caprifoliaceae, Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 1996, ISBN 3-8001-3342-3, 10. Betonica L. 1753, S. 178–180.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- http://www.ppp-index.de/pppindex.dll?MID=2756
- http://plants.usda.gov/java/nameSearch?keywordquery=Betonica&mode=Scientific%20Name&sort=1
- http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/genus.pl?13634
- Буквица лекарственная
- http://www.homolaicus.com/scienza/erbario/utility/botanica_sistematica/index.htm
- http://132.236.163.181/index.html?/DiversityOfLife.org
- http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/
- Svensk Kulturväxtdatabas Արխիվացված 2008-06-01 Wayback Machine
- Den virtuella floran
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թթվիճ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թթվիճ» հոդվածին։ |