Էֆիմերտե
Էֆիմերտեն (հուն․՝ ἐφημερίς «օրագիր», «առօրյա դեպք»), նաև՝ Էֆիմէրտէ, Էֆիմերտէյ, կամ Եփրեմվերդին
Էֆիմերտե | |
|---|---|
| Կազմված է | ուղիղ ծագում, թեքում, Ժամանակ և ուղեծրի էլեմենտներ |
| Ephemeris Վիքիպահեստում | |
Էփիմերտե՝ օրագիրԽմբագրել
Հնում պետական, քաղաքական ու ռազմական գործիչների օրագրերը։ Եգիպտոսում և Հին Հունաստանում Էփիմերտեներում նշում էին ամենօրյա տեղեկություններ, հաշվետվություններ։ Հայտնի են Ալեքսանդր Մակեդոնացու Էփրիմերտեները։
Էփրիմերտե՝ Աստղագուշակության գիրքԽմբագրել
Աստղագիտական հատուկ տվյալներ պարունակող աղյուսակներ և հին օրացույցներ։
Հետագա զարգացումներըԽմբագրել
Հետագայում Էփրիմերտեներում մեծ տեղ են հատկացվել գուշակումներին, երազահանությանը, գրբացությանը, ժողովրդական բժշկությանը, փիլիսոփայական դատողություններին։ Առաջին աստղագիտական Էփրիմերտեն, կազմված 30 տարվա համար, լույս է տեսել 1476 թ., Նյուրնբերգում։ Հետագայում հրատարակվել են Էփրիմերտեներ 100 տարվա համար։
Էֆեմերիդները ժամանակակից աստղագիտությունումԽմբագրել
Ժամանակակից աստղագիտությունում Էֆեմերիդներ են անվանվում երկնային մարմինների տեղադրության մասին տեղեկությունները։ Դրանք հաշվարկվում են համապատասխան ծրագրային ապահովման միջոցով տարբեր մոլորակների, արբանյակների, աստերոիդների, գիսաստղերի և այլ մարմինների համար, ցանկացած ժամանակային միջակայքի համար։ Արեգակնային համակարգի էֆեմերիդները կարևոր նշանակություն ունեն տիեզերական սարքերի նավավարության համար։
Էֆեմերիդների հաշվարկման ծրագրային ապահովումը ազատ հասանելություն ունի, այս ծրագրերից որոշները ունեն նաև արդեն իսկ հաշվարկված էֆեմերիդներ[1]։
Հայկական ԷփրիմերտեներըԽմբագրել
Հայերեն առաջին Էփրիմերտեն լույս է տեսել 1748-ին Վենետիկում։ Հայերեն Էփրիմերտեներում շարադրվել են նաև հռոմեական և հայկական տոմարների աղերսները։ Էփրիմերտեն հայտնի է նաև "Եփրեմվերդի" սխալ անվամբ, ժողովրդական ստուգաբանությամբ՝ իբրև կոնկրետ անձնավորության մարգարեություն։
ԱղբյուրներԽմբագրել
- Սաֆարյան Սարգիս (1798)։ Էֆիմէրտէ։ Կալկաթայ: Տպարանի Տր. Յովսէփայ Ստափփանուէան
- Րաֆֆի օրացոյց։ Թեհրան, Իրան։ 2008
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ American Practical Navigator: An Epitiome of Navigation։ Bethesda, MD: National Imagery and Mapping Agency։ 2002։ էջ 270
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 98)։ 
|
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Էֆիմերտե կատեգորիայում։ |
|
Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։ |