Էթիեն Մորիս Ֆալկոնե (ֆր.՝ Étienne Maurice Falconet, դեկտեմբերի 1, 1716(1716-12-01)[1][2][3][…], Փարիզ[4] - հունվարի 24, 1791(1791-01-24)[5][6][7][…], Փարիզ, Ֆրանսիա[8]), ֆրանսիացի քանդակագործ։

Էթիեն Մորիս Ֆալկոնե
ֆր.՝ Étienne Maurice Falconet
Ծնվել էդեկտեմբերի 1, 1716(1716-12-01)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՓարիզ[4]
Մահացել էհունվարի 24, 1791(1791-01-24)[5][6][7][…] (74 տարեկան)
Վախճանի վայրըՓարիզ, Ֆրանսիա[8]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Ստեղծագործություն(ներ)Պիգմալիոն և Գալատեա և Պղնձե հեծյալ
Ոճռոկոկկո
Մասնագիտությունքանդակագործ և հանրագիտական
ԱշխատավայրՓարիզի Գեղեցիկ արվեստների ազգային բարձրագույն դպրոց
ԱնդամությունԳեղանկարի և քանդակի ակադեմիա
 Étienne Maurice Falconet Վիքիպահեստում

Գործունեություն

խմբագրել

1734 -44 թվականներին Փարիզում սովորել է քանդակագործ Ժան Բատիստ Լեմուանի մոտ։ Առաջին ակնառու գործը «Միլոն Կրոտոնացի» խմբաքանդակն է (գիպսը՝ 1744, Էրմիտաժ, Սանկտ Պետերբուրգ, մարմարը՝ 1754, Լուվր, Փարիզ), որն առանձնանում է բարոկկոյին հատուկ դրամատիզմով։ 1750-ական թթ. սկզբին Ֆալկոնեն ստեղծել է այլաբանական և դիցաբանական թեմաներով քանդակներ ու խմբաքանդակներ («Պիգմալիոն», 1763, Լուվր), ինչպես և Սևրի մանուֆակտուրայի (1757-1766 թվականներին քանդակի արվեստանոցի ղեկավար) բիսկվիտե արձանիկների համար մոդելներ։

Այդ գործերում ոոկոկոյի արվեստի զգայականությունը զուգորդված է XVIII դ. կլասիցիզմի ձևի մաքրությանը։ Մոնումենտալիստ Ֆալկոնեի տաղանդը ողջ ուժով բացահայտվել է նրա Ռուսաստանում եղած տարիներին (1766 - 1778), հատկապես՝ Սանկտ Պետերբուրգում կանգնեցված Պետրոս I-ի հուշարձանով («Պղնձե հեծյալը», ըստ Ալեքսանդր Պուշկինի պոեմի, բրոնզ, գրանիտ, 1768 - 1778 թթ. Պետրոս I-ի գլուխը կերտել է Ֆալկոնեի աշակերտուհի Մ. Ա. Կոլլոն)։ Ֆալկոնեն վարպետորեն է հաղթահարել տեխնիկական դժվարությունները (ձիու մարմինը հենված է ետևի ոտքերին, իսկ պոչը ամրացված է օձին, որը խորհրդանշում է թշնամու դավերն ու նախանձը)։ Չսպասելով հուշարձանի բացմանը, որը պետք է տեղի ունենար 1782 թվականին, 1779 թվականին Ֆալկոնեն մեկնել է Հոլանդիա, իսկ 1780 թվականին վերադարձել Ֆրանսիա, որտեղ կյանքի վերջին 10 տարին կաթվածահար՝ չի ստեղծագործել։ Հեղինակ է տեսական աշխատությունների։

Ստեղծագործություններ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Étienne-Maurice Falconet (նիդերլ.)
  3. 3,0 3,1 Étienne Maurice Falconet // Benezit Dictionary of ArtistsOUP, 2018. — ISBN 978-0-19-977378-7doi:10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00061274
  4. 4,0 4,1 4,2 Union List of Artist Names — 2017.
  5. 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. 6,0 6,1 6,2 RKDartists (նիդերլ.)
  7. 7,0 7,1 7,2 Falconet, Étienne Maurice // Benezit Dictionary of ArtistsOUP, 2018. — ISBN 978-0-19-977378-7doi:10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00061274
  8. 8,0 8,1 8,2 Фальконет, Этиен-Морис (ռուս.) // Русский биографический словарь / под ред. А. А. ПоловцовСПб.: 1901. — Т. 21. — С. 13—18.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էթիեն Մորիս Ֆալկոնե» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 12, էջ 613