Էդուարդ Ֆրանցևիչ Նապրավնիկ, (օգոստոսի 24, 1839(1839-08-24)[1][2][3][…], Býšť[4] - նոյեմբերի 23, 1916(1916-11-23)[1][4] կամ նոյեմբերի 10, 1916(1916-11-10)[2], Պետրոգրադ, Ռուսական կայսրություն[5][6]), դիրիժոր, կոմպոզիտոր, երաժշտական գործիչ։ Ազգությամբ չեխ։ 1861 թվականից բնակվել է Սանկտ Պետերբուրգում, աշխատել իշխան Ն․ Ցուսուպովի նվագախմբում որպես կապելմայստեր, 1863 թվականից՝ Մարիինյան թատրոնի կապելմայստերի օգնական, 1867 թվականից՝ երկրորդ, 1869 թվականից՝ առաջին կապելմայստեր՝ կես դար ղեկավարելով ռուս, խոշորագույն օպերային թատրոնը։ Նապրավնիկը բարձր վարպետության է հասցրել թատրոնի կատարողական մակարդակը, բեմադրել բազմաթիվ ներկայացումներ։ Հանդես է եկել նաև որպես սիմֆոնիկ նվագախմբի դիրիժոր։ Սակավ նշանակալից է Նապրավնիկի կոմպոզիտորական գործունեությունը (գրել է օպերաներ, նվագախմբային երկեր, խմբերգեր, կամերային գործիքային անսամբլներ, դաշ նամուրային պիեսներ, ռոմանսներ և այլն)։ Ժամանակակից թատրոնների խաղացանկում պահպանվել է միայն «Դուբրովսկի» օպերան (ըստ Ալեքսանդր Պուշկինի, 1895

Էդուարդ Նապրավնիկ
Բնօրինակ անունչեխ․՝ Eduard Nápravník
Ծնվել էօգոստոսի 24, 1839(1839-08-24)[1][2][3][…]
Býšť[4]
Երկիր Բոհեմիայի թագավորություն,  Ռուսական կայսրություն և  Ավստրիական կայսրություն
Մահացել էնոյեմբերի 23, 1916(1916-11-23)[1][4] (77 տարեկան) կամ նոյեմբերի 10, 1916(1916-11-10)[2] (77 տարեկան)
Պետրոգրադ, Ռուսական կայսրություն[5][6]
ԳերեզմանՍանկտ Պետերբուրգի Նովոդևիչյան գերեզմանատուն
Ժանրերօպերա և դասական երաժշտություն
Մասնագիտությունդիրիժոր, կոմպոզիտոր և երաժշտության ուսուցիչ
ԱմուսինQ4526644?
 Eduard Nápravník Վիքիպահեստում

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  3. 3,0 3,1 Český hudební slovník osob a institucí (չեխերեն)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  5. 5,0 5,1 5,2 Направник Эдуард Францевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  6. 6,0 6,1 6,2 Česká divadelní encyklopedie

Գրականություն խմբագրել

  • Направник Э․ Փ․, Автобиогра фические, творческие материалы, документы, письма, вступ․ ст․ Л․ М․ Кутателадзе, Л․, 1959
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 182