Զոնդ-7
Զոնդ-7 (ռուս.՝ Зонд-7), խորհրդային Զոնդ ծրագրի շրջանակներում արձակված նոր նախագծի տիեզերանավերի փորձարկման առաքելություն։ Արձակվել է Բայկոնուր տիեզերակայանից Պրոտոն կրող հրթիռով։ 7Կ-Լ1 տիեզերանավը նախատեսված էր Խորհրդային Լուսնային ծրագրի շրջանակներում անձնակազմով Լուսնի շուրջ թռիչք իրականացնելու և Երկիր վերադառնալու համար։ Այս ծրագրի շրջանակներում փորձարկումները իրականացվել է Զոնդ անվան տակ 1967-ից 1970 թվականներին[3][4][5]։ Զոնդ-7-ը արձակվել է 1969 թվականի օգոստոսի 7-ին Լուսնի շուրջ թռիչք կատարելու առաքելությամբ։ Տիեզերանավի վրա որպես օգտակար բեռ տեղաբաշխված էին չորս կրիա[6][7]։
Կազմակերպություն | ԽՍՀՄ տիեզերական ծրագիր |
---|---|
Հիմնական կապալառուներ | ՀԿԲ-1 |
COSPAR ID | [1] 1969-067A[1] |
SCN | 04062 |
Գործարկման ամսաթիվ | 1969 օգոստոսի 7, 19:11:31 UTC[2] |
Գործարկման վայր | Բայկոնուր |
Գործարկման հրթիռ | Պրոտոն |
Զանգված | 5375 կգ[2] |
Երկրի լուսանկարները ստացվել են 1969 թվականի օգոստոսի 9-ին։ 1969 թվականի օգոստոսի 11-ին տիեզերանավը թռավ Լուսնի կողքով 1984,6 կմ հեռավորության վրա և երկու լուսանկարման փաթեթներ իրականացրեց։ Լուսնից վերադառնալու ճանապարհին տիեզերանավը փորձարկեց իր ռադիոհամակարգերը՝ փոխանցելով ձայնագրված ձայներ[6]։
Տիեզերանավի վրա տեղադրվել էր մարդու հյուսվածքին համարժեք մանեկեն՝ ճառագայթման չափումների համար։ Մանեկենի տարբեր հատվածներում տեղադրված էին 20 ճառագայթային դետեկտորներ (ջերմոլյումինեսցենտ ակնոցներ և միջուկային ֆոտոէմուլսիաներ), դրանք բաշխված էին ամբողջ մարմնով՝ տարբեր օրգաններում ստացված ռադիացիայի չափաբաժինները չափելու համար։ Ստացված ռադիացիայի չափաբաժինները ճառագայթային գոտիներով և Լուսնի շուրջ թռիչքի ընթացքում տարբեր կետերում ընդհանուր առմամբ կազմում էին 0,2-ից 0,7 ռադ՝ մարմնի մակերեսից 3 գ/սմ² խորության վրա[8]։
Զոնդ-7-ի պարագայում օգտագործվեց համեմատաբար հազվադեպ կիրառվող վայրէջքի տեսակ, որը կոչվում է «ոչ-բալիստիկ վերադարձ»՝ Երկիր վերադառնալուց առաջ արագությունը նվազեցնելու համար։ Խորհրդային Զոնդ տիեզերանավերի բոլոր արձակումներից, Զոնդ-7-ը առաջինն էր, որ եթե լիներ անձնակազմով թռիչք, ապա տիեզերագնացները անվտանգ կվերադառնային Երկիր։
Զոնդ-7-ը մտավ Երկրի մթնոլորտ 1969 թվականի օգոստոսի 14-ին և կատարեց փափուկ վայրէջք Ղազախստանի Կուստանայից քաղաքից հարավ գտնվող պլանավորված շրջանում։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Zond 7». NASA Space Science Data Coordinated Archive. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 28-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Siddiqi, Asif (2018). Beyond Earth: A Chronicle of Deep Space Exploration, 1958–2016 (PDF) (second ed.). NASA History Program Office.
- ↑ Harvey, Brian (2007). Soviet and Russian Lunar Exploration (անգլերեն). Springer Science & Business Media. էջ 138. ISBN 9780387739762.
- ↑ Wade, Mark. «Soyuz 7K-L1». Encyclopedia Astronautica. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 27-ին.
- ↑ Krebs, Gunter. «Zond (L1)». Gunter's Space Page. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 27-ին.
- ↑ 6,0 6,1 Harvey, Brian (2007). Soviet and Russian Lunar Exploration. Springer-Praxis. էջեր 216–217. ISBN 978-0-387-21896-0.
- ↑ From pubmed site
- ↑ Smirennyi L. N.; Litvinova E. G.; Khortsev A. V. (1973). «Study of Spatial Distribution of Tissue Doses with the Aid of a Phantom-mannequin» (PDF). Proceedings of the Third International Congress of the International Radiation Protection Association; Washington, DC, September 9–14, 1973. Oak Ridge, Tennessee: U. S. ATOMIC ENERGY COMMISSION. էջեր 648–653. CONF 730907 P1.