Ազատ Եղիազարյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Եղիազարյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Ազատ Կոմունարի Եղիազարյան (ապրիլի 6, 1943, Հացառատ, Նոր Բայազետի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ գրականագետ, թարգմանիչ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր։
Ազատ Եղիազարյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | ապրիլի 6, 1943 (81 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Հացառատ, Նոր Բայազետի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | թարգմանիչ, գրականագետ, դասախոս և գրող |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Հայաստան |
| Կրթություն | ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ (1965) և Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտ (1972) |
| Գիտական աստիճան | բանասիրական գիտությունների թեկնածու |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Աշխատավայր | Գրականության ինստիտուտ, Գավառի պետական համալսարան, Երևանի պետական համալսարան, Վ․ Բրյուսովի անվան պետական համալսարան, «Հրաչյա Աճառյան» համալսարան և Հայ-Ռուսական համալսարան |
| Պարգևներ |  |
| Ազատ Եղիազարյան Վիքիքաղվածքում | |
| Ազատ Եղիազարյան Վիքիդարանում | |
Կենսագրություն
խմբագրելՄիջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո, 1959-1962 թվականներին աշխատել է ՀԼԿԵՄ Կամոյի շրջկոմում որպես քարտուղար, միաժամանակ, 1960 թվականից սովորել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի հեռակա բաժնում (1962 թվականին տեղափոխվել է ստացիոնար)։ Համալսարանն ավարտել է 1965 թվականին։
1965-1966 թվականներին աշխատել է ՀԽՍՀ Հրազդանի շրջանի Մեղրաձոր գյուղի միջնակարգ դպրոցում որպես հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչ։ 1969-1972 թվականներին սովորել է Մոսկվայի Մ․ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտի ասպիրանտուրայում։ 1972 թվականից աշխատել է ՀԽՍՀ ԳԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտում՝ սկզբում գրականության տեսության բաժնում, 1985 թվականից հայ հին և միջնադարյան գրականության բաժնում որպես ավագ գիտաշխատող։ 2004 թվականից խմբագրում է ինստիտուտի և ՀԳՄ «Գրականագիտական հանդեսը»։ 1999-2008 թթ եղել է ինստիտուտի տնօրենը։ Դասավանդել է Գավառի պետական համալսարանում։ Դասախոսում է Երևանի պետական, Վալերի Բրյուսովի անվան լեզվաբանական համալսարաններում, դասավանդել է «Հրաչյա Աճառյան» համալսարանում։ Հայ-ռուսական համալսարանի հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի վարիչն է։
1974 թվականին պաշտպանել է դիսերտացիա «Բանաստեղծի ստեղծագործական անհատականությունը և թարգմանությունը» թեմայով և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ 1974 թվականին Մոսկվայի «Դրուժբա նարոդով» ամսագրի 10-րդ համարում տպագրված «Չափանիշը անհատականությունն է» հոդվածի համար արժանացել է ամսագրի տարվա մրցանակին։ Ռուսերեն լույս է տեսել նրա «Բանաստեղծը և թարգմանությունը» գիրքը (Երևան, 1979)։ ԽՄԿԿ անդամ 1962 թվականից։
Դասախոսություններ է կարդացել Բերկլիի, Լոս-Անջելեսի (UCLA), Չիկագոյի, Միչիգանի, Պենսիլվանիայի (ԱՄՆ), Օքսֆորդի (Անգլիա) համալսարաններում։ Զեկուցումներով հանդես է եկել ԱՄՆ-ում, Անգլիայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Ռուսաստանունմ, Չեխիայում, Իրանում, Չինաստանում և այլուր կայացած գիտաժողովներում։
90-ից ավելի գրականագիտական հոդվածների և ուսմնասիրությունների հեղինակ է։ Կազմել է 7-12-րդ դասարանների՝ գրականության և հայ գրականության մի շարք դասագրքեր։ Կազմել և խմբագրել է Նաիրի Զարյանի, Ավետիք Իսահակյանի, Գեղամ Սարյանի, Մկրտիչ Արմենի, հայ պոեզիայի ժողովածուներ ու գքրեր։
Մրցանակներ
խմբագրել- «Դրուժբա նարոդով» ամսագրի ամենամյա մրցանակ (1985)
- ՀՀ մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալ (2003)
- Ֆրիտյոֆ Նանսենի հուշամեդալ (2003)
- «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 2-րդ աստիճանի մեդալ (2013)[1]
Երկեր
խմբագրել- Գեղարվեստական թարգմանությունը և ժողովուրդների մերձեցումը, Երևան, ՀԽՍՀ ԳԱ, 1977, 144 էջ, տպ․ 3000
- Поэт и перевод, Ереван, “Советакан грох”, 1979, 130стр.
- Մարդը ներսից (հոդվածներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1985, 184 էջ, տպ․ 3000
- Գեղարվեստական պատում, Երևան, ՀԽՍՀ ԳԱ, 1986, 200 էջ, տպ․ 1000
- Թումանյանի պոետիկան և նրա ժողովրդական ակունքները, Ե., «Սովետական գրող», 1990, 262 էջ
- Չարենցը և պատմությունը, Ե., ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 1997, 205 էջ
- «Սասնա ծռեր» էպոսի պոետիկան, Ե., ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 1999, 280 էջ
- 20-րդ դարի հայ գրականություն։ Դեմքեր և խնդիրներ, Ե., ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 2002, 320 էջ
- Հայոց նորագույն գրականություն։ Պատմության ուրվագիծ, Ե., ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 2004, 450 էջ
- Իննսունականները (հոդվածների ժողովածու), Ե., ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 2005, 250 էջ
- Պատմության երգեհոնը (Եղիշե Չարենց), Ե., «Տիգրան Մեծ», 2007, 252 էջ
- Daredevils of Sasun. The Poetics of an Epic. (Kosta-Mesa, USA), «Mazda», 2008, 270 p.
- Այս հմուտ, հանճարեղ լոռեցին… (Թումանյանի ստեղծագործության մասին), «Հայաստան», Երևան, 2009, 111 էջ
- Հայ բանաստեղծության ոսկեդարը։ Ակնարկներ 20-րդ դարի սկզբի հայ բանաստեղծության, Երևան, Հայ-ռուսական համալսարանի հրատ., 2019
- Թումանյան և Իսահակյան։ Երկու աշխարհընկալում, «Անտարես», Երևան, 2023
Թարգմանություններ ռուսերենից
խմբագրել- Արտասահմանյան գրականության պատմություն, Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1985, 942 էջ, տպ․ 5000
Ծանոթագրություններ
խմբագրելԱղբյուրներ
խմբագրելՀայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ էջ 158.
 | Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ազատ Եղիազարյան» հոդվածին։ |
 | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ազատ Եղիազարյան» հոդվածին։ |