Դմիտրի Վլադիմիրովիչ Ցիլիկին (ռուս.՝ Дми́трий Влади́мирович Цили́кин, հոկտեմբերի 28, 1961(1961-10-28), Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - մարտի 27, 2016(2016-03-27), Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան), ռուս դերասան, լրագրող, լուսանկարիչ, երաժշտական և թատերական քննադատ։

Դմիտրի Ցիլիկին
Ծնվել էհոկտեմբերի 28, 1961(1961-10-28)
ԾննդավայրԼենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էմարտի 27, 2016(2016-03-27) (54 տարեկան)
Մահվան վայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
ԳերեզմանՍերաֆիմովսկոե գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Մայրենի լեզուռուսերեն
Մասնագիտությունդերասան, լրագրող և լուսանկարիչ

Կենսագրություն խմբագրել

Դմիտրի Ցիլիկինը ծնվել է 1961 թվականի հոկտեմբերի 22-ին Լենինգրադում։ 1982 թվականին ավարտել է Ռուսաստանի բեմական արվեստի պետական ինստիտուտը։ 1982 թվականից մինչև 1990 թվականը եղել է Սանկտ Պետերբուրգի Ն․ Ակիմովի անվան կոմեդիայի ակադեմիական թատրոնի դերասան։

1992 թվականին մուտք է գործել լրագրություն՝ սկսելով աշխատել «Պիկ ժամ» թերթում[1], որտեղ ճանապարհ է անցել լրագրողից մինչև «Մշակույթ և հասարակություն» դաշինքի խմբագիր։ Բացի այդ, Ցիլիկինը նաև խմբագրել է այլ թերթերում և ամսագրերում, այդ թվում՝ «Известия», «Ведомости», «Коммерсантъ», «Московские новости», «Время новостей», «Vogue», «Elle», «Эксперт», «Профиль», «Театр» և այլն։ Միաժամանակ նա եղել է «Росбалт» տեղեկատվական գործակալության տեսաբան և որպես հեղինակ ու հաղորդավար աշխատել է «Ռոսիա 1», «Հինգերորդ ալիք» հեռուստաալիքներում և «Эхо Петербурга» ռադիոկայանում[2][3][4]։

2016 թվականի մարտի 27-ին Դմիտրի Ցիլիկինը սպանվել է իր բնակարանում։

Թաղվել է 2016 թվականի ապրիլի 9-ին Սերաֆիմովյան գերեզմանատանը[5][6]։

Ստեղծագործություն խմբագրել

2013 թվականի ապրիլին Ցիլիկինը դարձել է մամուլի ոլորտում «Искра» ազգային մրցանակի «Գրախոսություն» անվանակարգում հաղթող[7]։ Ցիլիկինը նաև 2001 թվականին արժանացել է «Ոսկե գրիչ» մրցույթի ժյուրիի հատուկ մրցանակին և ընդգրկվել է «Ոսկե դիմակ» թատերական մրցանակի փորձագիտական խորհրդի կազմում[8][9]։ 2016 թվականին Ցիլիկինին արդեն հետմահու հանձնվել է ևս մեկ «Ոսկե գրիչ» մրցանակ՝ «Մշակութային տարածություն» անվանակարգում[10]։

Թատերական գրախոսություններ
  • հոդվածներ «Տուն, որը կառուցել է Սվիֆթը»[11], «Նոր ժամանակ»[12] ներկայացումների մասին («Деловой Петербург», 2015 թվականի դեկտեմբեր),
  • հոդվածներ «Սիմֆոնիաներ երեք շարժումներում»[13] և «The Demons» ներկայացումների մասին[14] («Деловой Петербург», 2016 թվականի հունվար),
  • հոդվածներ «Ռիկի-Տիկի-Տավի»[15], «Երազ աշնան մասին»[16] ներկայացումների և «Սիմոն Բոկանեգրա» օպերայի մասին[17] («Деловой Петербург», 2016 թվականի փետրվար),
  • հոդվածներ «Այսօր։ 2016[18], «Վարագույրի մյուս կողմում»[19], «Նամակագիրք»[20] ներկայացումների մասին («Деловой Петербург», 2016 թվականի մարտ)։

Սպանություն և հետաքննություն խմբագրել

2016 թվականի մարտի 31-ին Դմիտրի Ցիլիկինը մահացած է հայտնաբերվել իր բնակարանում[21]։ Սպանվածի մարմնի վրա հայտնաբերվել է կտրող-ծակող գործիքով հասցված մոտ երեսուն վնասվածք։ Կոտրանքի հետքեր չեն հայտնաբերվել. մարդասպանը եղել է զոհի հյուրը։ Հանցագործությունն իրականացնելուց հետո մարդասպանը սպանվածի բնակարանից վերցրել է նոութբուք, հեռախոս և գումար՝ 43,5 հազար ռուբլի ընդհանուր գումարի չափով, ինչպես նաև զոհին փակել է բնակարանում իր իսկ բանալիներով։ Մահը գրանցվել է մարտի 27-ին՝ ժամը 17:00-ի սահմաններում՝ արյան կորստի հետևանքով[22][23]։

Սպանությունից մեկ շաբաթ անց հետաքննությունը պարզել է հանցագործի ինքնությունը. նա եղել է հիդրոօդերևութաբանական համալսարանի 21-ամյա ուսանող Սերգեյ Կոսիրևը։ Հանցագործը ձերբակալվել է ոստիկանության կողմից ապրիլի 7-ին և շուտով խոստովանել սպանությունը։ Հետաքննության ընթացքում պարզվել է նաև, որ մարդասպանը և զոհը հազիվ են ծանոթ եղել (միայն համացանցում նամակագրության միջոցով)[22][24][25]։ Կոսիրևի խոստովանությամբ՝ նա գիտեր Ցիլիկինի նույնասեռականության մասին և ի սկզբանե ծրագրել էր նրա վրա կոմպրոմատ հավաքել, որպեսզի հետո շանտաժի ենթարկեր նրան՝ սպառնալով աութինգով[26][27]։ Սակայն, ինչպես պարզել է ոստիկանությունը, Կոսիրևը, մեկնելով լրագրողի հետ հանդիպման, իր հետ վերցրել է որսորդական դանակ, տրավմատիկ ատրճանակ, մաքուր հագուստի և ձեռնոցի հավաքածու, ինչը կարող է խոսել նախապես ծրագրված սպանության մասին[28]։ Ավելի ուշ՝ հարցաքննություններից մեկի ժամանակ, մարդասպանը հայտարարել է, որ կիսում է աջ ծայրահեղական հայացքները և հանդիսանում է «մաքրող, սրբող անձ», իսկ սպանության պատճառ է հանդիսացել ոչ թե անհանդուրժողականությունը, ինչպես նշվում է ոստիկանական արձանագրության մեջ, այլ ատելությունը[29]։

Այնուամենայնիվ, հետաքննությունը պաշտոնական եզրակացության մեջ եկել է այն եզրահանգմանը, որ սպանությունը կենցաղային բնույթ է ունեցել և կատարվել է «հանկարծակի ծագած վիճաբանության» հիման վրա։ Այդ կապակցությամբ ավելի քան 40 մշակութային գործիչ, այդ թվում՝ Ալեքսանդր Սոկուրովը, Ալեքսանդր Մելիխովը, Աննա Ալեքսախինան և ուրիշներ, խնդրագիր են ներկայացրել՝ պահանջելով քրեական գործը վերաորակավորել որպես որոշակի սոցիալական խմբի նկատմամբ ատելության հողի վրա հանցագործություն (սպանություն հոմոֆոբիայի հողի վրա)[30]։ Ցիլիկինի սպանությունից հետո «New York Times» թերթում հրապարակվել է հայտնի ԼԳԲՏ ակտիվիստ Մաշա Հեսսենի հոդվածը՝ ռուսական մշակույթի շատ հայտնի գործիչների խորհրդավոր սպանությունների մասին, ինչպիսիք են օրինակ՝ Իլյա Զիմինը, Վյաչեսլավ Տիտովը, Ալեքսեյ Դևոտչենկոն, որոնք մահացել են նման հանգամանքներում[31][32]։

2017 թվականի մայիսին մարդասպանը դատապարտվել է 8,5 տարի խիստ ռեժիմով ազատազրկման[33]։ 2017 թվականի սեպտեմբերին ներկայացված բողոքարկումից հետո դատարանն ուժի մեջ է թողել դատավճիռը[34]։

Մատենագիտություն խմբագրել

  • Лурье С. А., Циликин Д. В. Письма полумертвого человека. — СПб : «Янус», 2004. — ISBN 5-98278-008-1.
  • Циликин Д. В. Вопрос ниже пояса. ОНА. — СПб : «Азбука-классика», 2002. — ISBN 5-352-00210-1.
  • Циликин Д. В. ОН. Вопрос ниже пояса. — СПб : «Азбука-классика», 2002. — ISBN 5-352-00209-8.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Карина Саввина (2016 թ․ ապրիլի 1). ««Мечта редактора»: на смерть Дмитрия Циликина». ИА REGNUM. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  2. «Завершено расследование дела об убийстве в Петербурге журналиста Дмитрия Циликина». Росбалт. 2016 թ․ սեպտեմբերի 28. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  3. «Страница автора: Дмитрий Циликин». Московские новости. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  4. «Страница автора: Дмитрий Циликин». Сеанс. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  5. «Похороны убитого в Петербурге журналиста Циликина состоятся в субботу». РИА Новости. 2016 թ․ ապրիլի 8. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  6. «В Петербурге простились с журналистом Дмитрием Циликиным». Радио Свобода. 2016 թ․ ապրիլի 9. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  7. «Дмитрий Циликин и Наталья Шкуренок стали лауреатами нацпремии». ЛенИздат.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  8. «Церемония вручения премии «Золотое перо» началась с минуты молчания». Ленуздат. 2016 թ․ ապրիլի 1. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  9. «Ушел Дмитрий Циликин». Золотая маска. 2016 թ․ ապրիլի 2. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  10. «В Петербурге наградили журналистов-лауреатов премии «Золотое перо»». Администрация Санкт-Петербурга. 2016 թ․ ապրիլի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  11. «Рецензия на спектакль «Дом, который построил Свифт»». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  12. «Рецензия на спектакль «Новое время»». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  13. «Рецензия на «Симфонию в трех движениях»». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  14. «Рецензия на спектакль The Demons». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  15. «Рецензия на спектакль «Рикки-Тикки-Тави»». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  16. «Рецензия на спектакль «Сон об осени»». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  17. «Рецензия на оперу «Симон Бокканегра»». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  18. «Рецензия на спектакль «Сегодня. 2016»». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  19. «Рецензия на спектакль «По ту сторону занавеса»». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  20. «Рецензия на спектакль «Письмовник»». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  21. Михаил Беляев (2016 թ․ հունվարի 4). «В Санкт-Петербурге убит журналист Дмитрий Циликин». Коммерсантъ. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  22. 22,0 22,1 «Убийство журналиста с портретом Гитлера». Фонтанка. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  23. «Завершено следствие по делу об убийстве журналиста Циликина в Петербурге». Интерфакс. 2016 թ․ սեպտեմբերի 28. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  24. Илья Давлятчин (2016 թ․ ապրիլի 8). «Нож для журналиста». Росбалт. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  25. «В Санкт-Петербурге задержан подозреваемый в убийстве журналиста Дмитрия Циликина». СКР по Санкт-Петербургу. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  26. «Убийца журналиста Циликина собирался рассказать о его нетрадиционной сексуальной ориентации». Комсомольская правда. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  27. «Криминалист: Журналиста Циликина убили за «не ту» ориентацию». Национальная служба новостей. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  28. «Убийца журналиста Циликина может оказаться серийным охотником на геев». Комсомольская правда. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  29. «Предполагаемый убийца журналиста Циликина назвал себя Чистильщиком». Фонтанка. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  30. «Смерть журналиста Циликина требуют признать убийством на почве ненависти». Радио Свобода. 2016 թ․ հոկտեմբերի 6. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  31. «New York Times рассказала о «правилах чтения российских некрологов»». Новые известия. 2016 թ․ ապրիլի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  32. Masha Gessen (2016 թ․ ապրիլի 6). «The Art of Reading Russian Obituaries» (անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  33. «Райсуд Петербурга приговорил фигуранта дела об убийстве журналиста Дмитрия Циликина к 8,5 годам строгого режима». 2017 թ․ մայիսի 30. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  34. «Суд в Петербурге оставил в силе приговор убийце журналиста Циликина». РИА Новости (ռուսերեն). 20170907T1245+0300Z. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.


Արտաքին հղումներ խմբագրել