Դավիթ Օքրոյանց

հայ նկարիչ

Դավիթ Գրիգորի Օքրոյանց (1874, Թիֆլիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - 1943, Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ նկարիչ, մանկավարժ։

Դավիթ Օքրոյանց
Ի ծնեԴավիթ Գրիգորի Օքրոյանց
Ծնվել է1874
ԾննդավայրԹբիլիսի
Վախճանվել է1943
Մահվան վայրԼենինգրադ
Ազգությունհայ
ԿրթությունՆերսիսյան դպրոց
Մասնագիտություննկարիչ
ՈւսուցիչԻլյա Ռեպին

Կենսագրություն խմբագրել

1909 թվականին ավարտել է Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիային կից բարձրագույն գեղարվեստական ուսումնարանը (աշակերտել է Իլյա Ռեպինին և Պ. Չիստյակովին)։ 1892 թվականից պատկերազարդումներով աշխատակցել է Թիֆլիսի և Պետերբուրգի հայկական, վրացական և ռուսական ամսագրերին։

1906-1907 թվականներին Պետերբուրգում հրատարակել է «Սափրիչ» երգիծական գեղարվեստական ամսագիրը, որտեղ տպագրել է նաև իր քաղաքական ծաղրանկարները։ Գրանցում առանձնահատուկ տեղ են գրավում 1905-1906 թվականներին հայ-թաթարական ընդհարումներին վերաբերող «Հայ-թուրքական համագումարի առթիվ», «Ժամանակակից ենիչերիներ», «Դալի Ալի ավազակապետի պաշտոնական փառավոր ընդունելությունը», «Ինքնապաշտպանության հերոսներից» և այլ նկարներ, որոնք մերկացնում, անարգանքի սյունին են գամում ռուսական ցարիզմի սադրիչ քաղաքականությունը։

 
«Ձմեռ», թուղթ, գունավոր օֆորտ, 40x27/43x29 սմ, ՀԱՊ

Առանձին աշխատանքներում կծու հեգնանքով մերկացրել է սուլթանական Թուրքիայի ռազմամոլ և հայահալած քաղաքականությունը, սուլթան Աբդուլ Համիդ II-ի մարդատյաց, գազանային նկարագիրը («Գերմանական քաղաքականությունը արևելքում», «Տաճկաստանի բռնակալը խոհանոցում»)։ Սկսված սովի կապակցությամբ Օքրոյանցը վրձնել է պատկերներ, որոնցում արտահայտել է հուսախաբություն ու վրդովմունք սեփական ժողովրդի թշվառության հանդեպ անտարբեր ապազգային մեծահարուստների նկատմամբ («Պարահանդես հայ սովյալների օգտին», «Սով Տաճկաստանում, իսկ հայ կապիտալիստը Փարիզում» և այլն)։ Ազգային խնդիրների արծարծման և, մասնավորապես, հայկական ջարդերի գեղարվեստական պատկերման իմաստով կարևոր այս պատկերներում Օքրոյանցը հայկական հարցը ներկայացրել է միջազգային քաղաքականության ոլորտում, որոշ դեպքերում ստեղծել քաղաքական սատիրայի փայլուն օրինակներ[1][2]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Հայկական Հարց Հանրագիտարան.
  2. «Շտեմարան - Հայաստանի ազգային պատկերասրահ». www.gallery.am (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 22-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։