Գրիգոր Խալդարյան
Գրիգոր Խոջամալի Խալդարյան (անհայտ - 1787), հրատարակիչ, թարգմանիչ, բառարանագիր։
Գրիգոր Խալդարյան | |
---|---|
Ծնվել է | անհայտ[1][2] |
Մահացել է | 1787[1][2] |
Ազգություն | հայ |
Մասնագիտություն | հրատարակիչ, թարգմանիչ և բառարանագիր |
Ծնվել է Նոր Ջուղայից Հնդկաստան գաղթած վաճառականի ընտանիքում։ 1770 թվականին մեկնել է Լոնդոն, ուր մնացել է 10 տարի և փորձել իրականացնել հայկական տպարան հիմնելու և գրքեր հրատարակելու իր երազանքը։ Ձուլել տալով հայերեն տառեր՝ 1780 թվականին անգլերեն մի տպարանում հրատարակել է «Դաւանութիւն հաւատոյ» գիրքը։ Նույն թվականին տեղափոխվել է Պետերբուրգ և 1781 թվականին լույս ընծայել Ռուսաստանում առաջին հայերեն գիրքը՝ «Այբբենարան»-ը։ Հետագա տարիներին հրատարակել է ևս 10 գիրք։ «Պատմութիւն ս. գրոց» (1785) և «Գիրք, որ կոչի վէմ գայթակղութեան» (1786) գրքերի վերջին էջերում զետեղված են նրա թարգմանած «Յաղագս իրաւանց» և «Յաղագս նախանձաւորութեան» բարոյախոսական գրվածքները։ Նրան է պատկանում Ներսես Շնորհալու «Հաւատով խոստովանիմ» աղոթքի ռուսերեն թարգմանությունը։ Կազմել է «Գիրք որ կոչի շաւիղ լեզուագիտութեան» հայ-ռուսերեն համառոտ բառարանը, որը լույս է տեսել մահվանից հետո (1788)։
Գրականություն խմբագրել
- Թէոդիկ, Տիպ ու տառ, Կ. Պոլիս, 1912, էջ 177։
- Լևոնյան Գ., Հայ գիրքը և տպագրության արվեստը, Ե., 1958, էջ 164։
- Լեո, Երկ. ժող., հտ. 3, գիրք 2, Ե., 1973։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,0 2,1 Ով ով է. հայեր (հայ.) / Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1. — էջ 489.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 705)։ |