Գրեյհաունդ
Գրեյհաունդ (անգլ.՝ greyhound, «մոխրագույն քերծե»), անգլիական քերծե։ Կինոլոգիական միջազգային ֆեդերացիայի ստանդարտ № 158։
| Գրեյհաունդ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | շան ցեղատեսակ |
| Բնաշխարհ | .svg){kind=small} Միացյալ Թագավորություն |
| Առանձնահատկություններ | |
| Դասակարգում և տեսականմուշ | |
| Շուն (Canis lupus familiaris) | |
Գրեյհաունդները որսորդական շներ են, սակայն դա բնավ չի նշանակում, որ նրանք ընդունակ են որսին հետապնդելիս հաղթահարել հսկայական տարածություններ։ Նրանց հիմնական յուրահատկությունը` դա շատ արագ վազքն է կարճ հեռավորությամբ, որի շնորհիվ միանշանակ կարող են նապաստակ որսալ(որը ոչ բոլոր կենդանիներն են ի զորու)։
Անգլիական քերծեների ամենամեծ արագությունը արձանագրվել է 1994 թվականի մարտի 5-ին` Ավստրալիայում, Սթար Թայթլ անվամբ գրեյհաունդը զարգացրել է 67,32 կմ/ժ արագություն։
Ցեղատեսակի պատմություն խմբագրել
Հին Եգիպտոսում գոյություն ուներ նման հարթ մաշկ ունեցող քերծեներ (եգիպ.՝ jesem), ինչը վկայում է Մերերուկայի դամբարանի պատկերներից (Մ. թ. ա. 24-րդ դար)[1]։ Մինչդեռ 2004 թվականին արված ԴՆԹ-ի հետազոտությունները ցույց են տվել, որ գրեյհաունդը մոտ կապ չի ունեցել այդ ցեղատեսակների հետ, սակայն հանդիսացել է հովվաշների հարազատները։ Ենթադրում են, որ նրանք բուծվել են «Vertagus» քերծեներից, որոնց պահում էին Արևելյան Եվրոպայի կամ Եվրասիայի կելտերը։ Ենթադրվում է, որ նրանք (կամ շները, որոնց նույն կերպ են անվանել) հայտնվել են Բրիտանական կղզիների տարածքում մ.թ.ա. VI-V դարերում Եվրոպայի կելտերի նախնիներից։
Պատմությունը որոշ մանրամասներ թաքցնում է Եվրոպայում գրեյհաունդների հայտնվելու վերաբերյալ, չնայած քերծեների որսը X-րդ դարում դարձել էր անգլիական ազնվականների համար զվարճանք և գյուղացիների համար սննդի աղբյուր։ Մինչդեռ 1014 թվականի «Օրենքներ անտառների համար» լույս տեսնելուց հետո գրեյհաունդը դարձավ ազնվականության բացառիկ արտոնությունը. գյուղացիներին խստիվ արգելվում էր պահել դրանք։
Բնութագիր խմբագրել
- Սովորական հասակը (բարձրությունը հաշվվում է թիկունքից) մեծ արու շների հասակը կազմում է 71-76սմ, իսկ էգերի մոտ` 68-71սմ։
- Ստանդարտը պայմանավորված չէ քաշով, սակայն այն հիմնականում կազմում է արուների մոտ 27-40կգ, իսկ էգերի մոտ` 26-34կգ։
- Գույնը սպիտակ, ոսկեգույն, երկնագույն, շագանակագույն, սև, ավազագույն, ոսկեդեղին, սպիտակի համադրությունը նշված գույների հետ։
- Մարմնային կառուցվածքը պնդակազմ, համաչափ և մկանուտ, հստակ ուրվագիծ, խորը կուրծք, զարգացած ուսեր, հետևի ամուր ոտքեր, երկարավուն գլուխ և երկար վիզ։
- Ինտելեկտը համարվում են ամենախելացի և մարդուն շատ լավ հասկացող շներից մեկը, հեշտ ընտելացող վարժեցնելուն։
- Խնամքը բավականին հեշտ, կարող են երջանիկ ապրել քաղաքային պայմաններում, երկարատև զբոսանք չեն պահանջում (օրական 2-3 անգամ` 1 ժամից ոչ ավելի)։
Գրականություն խմբագրել
- Круковер В. И. Полная энциклопедия пород собак. — М.: Вече, 2003. — 336 с.
- Прекрасное рядом. Большая Английская Борзая — Грейхаунд. Архипова К.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Kathryn A. Bard An Introduction to the Archaeology of Ancient Egypt. — John Wiley & Sons, 2015. — С. 171. — 508 с. — ISBN 9781118896112
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- "The Greyhound in 1864: ..." Walsh 1864
- "The Greyhound, ..." Dalziel 1887
- Of Greyhounds and of Their Nature, Chapter XV: "The Master of Game" Edward of York circa 1406
- "The Greyhound" Roger D. Williams, in The American Book of the Dog Editor George O. Shields. Chicago: Rand Mcnally 1891
- Greyhound Nation: A Coevolutionary History of England, 1200-1900 Edmund Russell, Cambridge University Press 2018. 978-0521762090
- The Greyhound and the Hare: A history of the breed and the sport Charles Blanning, The National Coursing Club, 2018
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գրեյհաունդ» հոդվածին։ |