Գիշերային սրճարանը

Գիշերային սրճարանը; Le Café de nuit
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Վինսենթ վան Գոգ
տարի	1888
բարձրություն	70
լայնություն	89
ստեղծման վայր	Առլ
ուղղություն	նեոիմպրեսիոնիզմ
ժանր	կենցաղային ժանր
նյութ	յուղաներկ
գտնվում է	Եյլի համալսարանի պատկերասրահ
հավաքածու	Եյլի համալսարանի պատկերասրահ
	պատկերված են
	https://www.wga.hu/html_m/g/gogh_van/09/arles43.html կայք
	Ծանոթագրություններ;
	The Night Café (F463) Վիքիպահեստում

Գիշերային սրճարան (ֆր.՝ Le Café de nuit), հոլանդացի նկարիչ Վինսենթ վան Գոգի նկարը՝ նկարված 1888 թվականի սեպտեմբերին Առլում։

Նախապատմություն խմբագրել

L’Arlésienne, 1888

Նկարը ջրաներկով

Նկարում պատկերված է Առլ քաղաքի մերձկայարանային սրճարան, որին նկարիչը քաջ ծանոթ էր։ Սրճարանի տերերը՝ Ժոզեֆ-Միշելը և նրա կինը՝ Մարի Ժինոն, հաճախ որպես բնորդ են ծառայել Վան Գոգին։ Այսպես, տիկին Ժինոն պատկերված է նաև նկարչի մեկ ուրիշ կտավում (նկարի անունը կարելի է թարգմանել «Առլուհին», այսինքն՝ Առլ քաղաքի բնակչուհի)։

Վան Գոգը լավ գիտեր «գիշերային կյանքը» և համապատասխան հաստատությունները։ Իր եղբայր Թեոյին ուղղված նամակում նա նկարի գաղափարի մասին գրել է.

«Գիշերային սրճարանում» ես փորձել եմ պատկերել այն տեղը, որտեղ մարդը կործանում է ինքն իրեն, խելագարվում է կամ դառնում հանցագործ։ Ես ուզում էի մարդկանց առաջնորդող կործանարար կիրքը պատկերել կարմիր և կանաչ գույներով^[4]։

1888 թվականի սեպտեմբերին Վան Գոգը երեք գիշեր անընդհատ աշխատեց նկարի շուրջ՝ քնելով ցերեկը։ Հետագայում նա կրկնեց աշխատանքը ջրաներկով։

Այժմ աշխատանքը գտնվում է մասնավոր հավաքածուում։

Նկարի տերեր խմբագրել

1908 թվականի գարնանը «Ոսկե գեղմի սրահի» ցուցահանդեսում նկարը 3.000 ռուբլով (7.000 ֆրանկ) գնել է հավաքորդ Իվան Մորոզովը^[5]։ 1918 թվականին նկարը խորհրդային իշխանության կողմից սեփականացվել է։ 1928-1933 թվականներին նկարը ցուցադրվել է Մոսկվայում, իսկ հետո վաճառվել հավաքորդ Ստեֆան Կլարկին^[6]։ Վերջինիս մահից հետո, կտակի համաձայն, նկարի սեփականության իրավունքն անցել է Եյլի համալսարանին։ 2014 թվականին Իվան Մորոզովի ծոռ Պիեռ Կոնովալովը ամերիկյան դատարանում տանուլ տվեց նկարի նկատմամբ իրավունքի դատը^[7]։

Գեղարվեստական առանձնահատկություններ խմբագրել

Նկարը Վան Գոգի գլուխգործոցներից մեկն է և արժանացել է քննադատների բարձր գնահատականներին։ Ի տարբերություն իմպրեսիոնիզմի՝ այս նկարում հեղինակը չի հիանում բնության կամ իրավիճակի գեղեցկությամբ։ Նկարիչը իր զգացմունքներն ու հույզերը արտահայտել է նաև գունային լուծումով։ Նկարը արված է տաք գույներով՝ դեղինի գերակշռությամբ, որը հաղորդում է հաստատության գաղջ և ծխով լեցուն օդը։ Առաստաղի և բիլիարդի սեղանի կանաչ գույնը ավելի շուտ հաղորդում է հիվանդագին զգացողություն։ Նկարը լրացնում է կարմիրը՝ տագնապի և կրքի գույնը։ Ոճը, որով կատարված է նկարչի այս աշխատանքը, հետագայում անվանվեց էքսպրեսիոնիզմ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ http://www.vggallery.com/painting/p_0463.htm
↑ https://rkd.nl/explore/images/194266
↑ ^3,0 ^3,1 https://artgallery.yale.edu/collections/objects/12507
↑ Վան Գոգի արվեստի թանգարան, 2004
↑ Н. Յ. Սեմյոնովա. մոսկովյան հավաքորդների կենսագրությունների և գործունեությունների մասին Իվան Աբրահամովիչ Մառոզով
↑ «Иван Абрамович Морозов». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 1-ին.
↑ «ԱՄՆ-ում դատարանը մերժել է Իվան Մառոզովի ժառանգորդին Վան Գոգի նկարների իրավունքի հարցում». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 1-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գիշերային սրճարանը» հոդվածին։

[_4f3ba0ee51f7157b-1] ttp://www.vggallery.com/painting/p_0463.htm

[_866e6574c7100d33-2] ttps://rkd.nl/explore/images/194266

[_4e2d34d9816aa973-3] 3,0 ^3,1 https://artgallery.yale.edu/collections/objects/12507

[autogenerated1-4] Վան Գոգի արվեստի թանգարան, 2004

[autogenerated2-5] Н. Յ. Սեմյոնովա. մոսկովյան հավաքորդների կենսագրությունների և գործունեությունների մասին Իվան Աբրահամովիչ Մառոզով

[6] «Иван Абрамович Морозов». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 1-ին.

[7] «ԱՄՆ-ում դատարանը մերժել է Իվան Մառոզովի ժառանգորդին Վան Գոգի նկարների իրավունքի հարցում». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 1-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]