Բրեշիայի տասը օրեր
Բրեշիայի տասը օրեր կամ Բրեշիայի պաշարում (իտալերեն՝ Dieci giornate di Brescia), հեղափոխություն, որը սկսվել է հյուսիսային Իտալիայի Բրեշիա քաղաքում։ Այն տևել է 1849 թվականի մարտի 23-ից մինչև ապրիլի 1-ը։
| Բրեշիայի տաս օրեր Բրեշիայի պաշարում | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ռիսորջիմենտո | |||||||||||||
 Բրեշիայի տաս օրերից դրվագ | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Հակառակորդներ | |||||||||||||
 Բրեշիա [1][3] |
 Ավստրիական կայսրություն [2] | ||||||||||||
| Հրամանատարներ | |||||||||||||
| Տիտո Սպերի Ջուզեպպե Մարտինենգո Պիետրո Բոիֆաբա [4][5][6] |
Հուլիուս Յակոբ վոն Հայնաու Յոհան Նուգենտ [7][8] | ||||||||||||
| Կողմերի ուժեր | |||||||||||||
| մեծ թվով բարիկադներ[10], զինված ապստամբներ՝ 2,000-3,000[7][11] |
ավստրիական կայազոր՝ 4 ջոկատ և 30 թնդանոթ [9] Նուգենտի բրիգադ՝ [7][8] 2,300 հետևակ և հեծելազոր 4 թնադանոթ | ||||||||||||
| Ռազմական կորուստներ | |||||||||||||
| մոտ 1000 զոհ [12][13] (այդ թվում քաղաքացիներ)[14], 16 մահապատժի ենթարկված[11] |
Մարտի 31-ապրիլի 1[7]՝ 53 զոհ (ներառյալ 3 սպա)[7], 209 վիրավոր[7] (ներառյալ 13 սպա)[7] | ||||||||||||
19-րդ դարի սկզբին այն եղել է Ավստրիական կայսրության իշխանության տակ գտնվող Լոմբարդա-վենետիկյան թագավորության կազմում։ Հեղափոխությունը ղեկավարվում էր Տիտո Սպերիի կողմից․ այն սկսվել է հենց Նովարայի ճակատամարտի օրը (Ավստրիայի հաղթանակի լուրը այդ ժամանակ դեռ չէր հասել Բրեշիա)։
Ավստրիական զորքերը, որոնց ղեկավարն էր գեներալ Նուգենտը, ի սկզբանե հանկարծակիի եկան և թողեցին ամրոցը, ինչից հետո քաղաքը ենթարկվեց ուժեղ ռամբակոծության. վնասվել են քաղաքի մի շարք պատմական հուշարձանները։ Բրեշիայի ամբողջական շրջափակումը ավստրիական բանակի կողմից սկսվել է հեղափոխության միայն 8-րդ օրը, երբ օգնական ուժերը ժամանել են։ Հաջորդ օրը հրամանատար Հայնաուն, որը հետագայում ստացավ «Բրեշիայի բորենի» անվանումը, եկել, և հեղափոխության ղեկավարներից պահանջել է անհապաղ հանձնվել։ Այդ առաջարկը մերժվել է։ Մարտերը շարունակվել են մինչև ուշ գիշեր, սակայն հեղափոխության ղեկավարները որոշել են անձնատուր լինել։ Ապրիլի 1-ին ավստրիական զորքերը ներխուժել և թալանել են քաղաքը, կոտորել մեծ թվով տեղացիների՝ մինչև կստորագրվեր անձնատվության պայմանագիրը։
Ապստամբության ժամանակ սպանվել է շուրջ 1000 քաղաքացի։ Իր ցուցաբերած կատաղի դիմադրության համար Բրեշիան ձեք է բերել «Leonessa d'Italia» անվանումը, որը թարգմանաբար նշանակում է «Իտալիայի էգ առյուծ»։
Տես նաևԽմբագրել
ԳրականությունԽմբագրել
- Կաղապար:Cita testo
- Le Dieci Giornate di Brescia del 1849 di Lucio Fiorentini - anno 1899
- Storia della Rivoluzione di Brescia dell'anno 1849 di un anonimo bresciano - anno 1864
- Archivio Associazione Capitolium, gestore Ossario di Monte Suello monumento garibaldino
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Corti Siro (1885)։ Breve storia del Risorgimento italiano narrata alla gioventù։ Turin
- ↑ 2,0 2,1 W. & R. Chambers (1868)։ Chambers's encyclopaedia: Vol. 2։ London
- ↑ Wochenblatt Freitag, 6. April (1849)։ Wochenblatt für den Königlich-Bayerischen Gerichtsbezirk Zweibrücken No. 41.։ Zweibrücken
- ↑ Bradshaw George (1898)։ Bradshaw's illustrated hand-book to Italy։ London
- ↑ Murray John (1858)։ Handbook for travellers in northern Italy Part I. and Part II.։ London
- ↑ Stramacci Mauro (1991)։ Goffredo Mameli: tra un inno e una battaglia։ Rome
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Aus der Kaiserlich Königlichen Hof- und Staatsdruckerei (1850)։ Kriegsbegebenheiten bei der Kaiserlich österreichischen Armee in Italien vom 20. März bis 1. April 1849։ Vienna
- ↑ 8,0 8,1 Rüstow Wilhelm (1862)։ Der italienische Krieg von 1848 und 1849։ Zürich
- ↑ Schweigerd Carl Adam (1857)։ Geschichte des K.K. Linien-Infanterie-Regimentes No. 8, Erzherzog Ludwig։ Vienna
- ↑ Wagener Friedrich Wilhelm Hermann (1862)։ Staats- und Gesellschafts-Lexikon։ Berlin
- ↑ 11,0 11,1 Sked Alan (2011)։ Radetzky: Imperial Victor and Military Genius։ New York
- ↑ Keates Jonathan (2005)։ The siege of Venice։ New York
- ↑ Colburn Henry (1860)։ The United service magazine, Part 1։ London
- ↑ July–December Vol.II (1859)։ The Eclectic review։ London