Բերտա Հանսսոն

Բերտա Հանսսոն; շվեդ.՝ Berta Elisabet Hansson
Ծնվել է	հունիսի 23, 1910
Ծննդավայր	Hammerdal church parish, Շվեդիա
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 3, 1994 (84 տարեկան)
Մահվան վայր	Մարիա Մագդալենա ծխական համայնք, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա
Քաղաքացիություն	Շվեդիա
Մասնագիտություն	նկարչուհի և տեքստիլ նկարչուհի
	Berta Hansson (artist) Վիքիպահեստում

Բերտա Էլիզաբետ Հանսսոն (շվեդ.՝ Berta Elisabet Hansson, հունիսի 23, 1910(1910-06-23)^[1]^[2], Hammerdal church parish, Շվեդիա^[1]^[2] - սեպտեմբերի 3, 1994(1994-09-03)^[1], Մարիա Մագդալենա ծխական համայնք, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա^[1]), շվեդ նկարիչ, էքսպրեսիոնիզմի ներկայացուցիչ։

Կենսագրություն խմբագրել

Բերտա Հանսսոնը ծնվել և մեծացել է Համմերդալում, եկեղեցու սպասավոր Դանիել Հանսսոնի և նրա կնոջ՝ Բրիտայի ընտանիքում։ Մայրը մահացել է տուբերկուլյոզից, երբ Բերտան դեռ 16 տարեկան էր։ Բերտա Հանսսոնը հաճախել է Սիգտունայի պետական դպրոց, որտեղ սովորել է արվեստ և գրականություն։ Այնուհետև, հոր պնդմամբ, որը հավատում էր, որ դպրոցական ուսուցչի մասնագիտությունը կօգնի դստերն ապահովել իրեն, նա ընդունվել է ուսուցիչների դասընթացներ, որն ավարտել է 1934 թվականին։ 1935 թվականին Բերտան սկսել է աշխատել Վեստերբոթենի գյուղական դպրոցում որպես ուսուցիչ և տաս տարի մնացել այդ պաշտոնում^[4]։

Բերտա Հանսսոնը սկսել է գրել և նկարել ուսուցչական կարիերայի մեկնարկից անմիջապես առաջ։ 1940 թվականին որոշ ժամանակ սովորել է Ստոկհոլմի Օտտո Շյոլդի անվան արվեստի դպրոցում։ Այնուհետև վերադարձել է գյուղ, բայց մի քանի տարի անց նրա աշխատանքները նկատել է նկարիչ և գրող Էլսա Բյորկման-Գոլդշմիդտը և 1943 թվականին Ստոկհոլմում անցկացվել է Բերտա Հանսսոնի անհատական ցուցահանդեսը։ Այստեղ հիմնականում ներկայացված էին երեխաներին պատկերող նկարներ, որը նկարչի սիրած սյուժեն էր։ Քննադատների կարծիքները բաժանվեցին, ոմանք գտան, որ Հանսսոնի ստեղծած մանկական դիմանկարները տգեղ են` ընդհուպ նման են ծաղրանկարների, մյուսները նշել էին դրանց ինքնատիպությունն ու գեղարվեստական ոճը^[4]։

1950-1960-ական թվականներին Բերտա Հանսսոնը բնակվել է Ստոկհոլմի Գրյոնդալ արվարձանում։ Նրա մտերիմ ընկերներն էին գրողներ Վալտեր Լյունգկվիստը և Սառա Լիդմանը, որոնք ամրապնդում էին Բերտայի երկար տարիների հետաքրքրությունը գրականության նկատմամբ։ 1950-ականների սկզբին Հանսսոնը մոտ մեկ տարի անցկացրեց Հարավային Աֆրիկայում, որտեղ էլ տուժեց ռասայական խտրականության քաղաքականությունից։ Նա խորապես հետաքրքրվում էր բնիկ բնակչության մշակույթով ու կենցաղով և այն ամենը, ինչ տեսնում էր պատկերում էր նկարներում։ Վերադառնալով Շվեդիա՝ նա սկսեց ստեղծագործել քաղաքական թեմաներով, որոնցից շատերը նվիրատվություն էր կատարում ապարտհեյդի դեմ շվեդական շարժմանը։ Բացի այդ, նա կազմակերպել է դրամահավաք` աֆրիկացի կանանց օգնելու համար^[4]։

Բերտա Հանսսոնի արվեստի հիմնական թեման մշտապես եղել են երեխաները՝ լուրջ, երջանիկ, մտածված և չարամիտ։ Այն բանից հետո, երբ քանդակագործ Նիննան Սանտեսսոնը սովորեցրեց նրան կավով աշխատել, Հանսսոնը սկսեց պատրաստել նաև երեխաների փոքր կավե արձանիկներ։ Հանսսոնը չուներ իր սեփական երեխաները և նա չէր ամուսնանում՝ հավատալով, որ կինը պետք է ազատ լինի, որպեսզի կարողանա ստեղծագործական գործունեություն ծավալել։ Հանսսոնի համար ոգեշնչման աղբյուր էր նաև Աստվածաշունչը, քանի որ երեխա ժամանակ նա ստացել էր կրոնական կրթություն։ Նրա աստվածաշնչյան թեմաներով նկարները մոտ էին էքսպրեսիոնիզմին և նաիվ գեղանկարչությանը, միշտ չէ, որ հասկացվում էին քննադատների շրջանում, ովքեր դրանք համարելով չափազանց գռեհիկ^[4]։

1980-ականներին Բերտա Հանսսոնի տեսողությունը սկսել է վատանալ, նա նկարել է ջրաներկով` օգտագործելով խոշորացույց, այդպիսով ստեղծելով մի քանի հարյուր գործեր։ Նա շատ ժամանակ է անցկացրել հայրենիքում` Համմերդալում, որտեղ նկարել է տարեց մարդկանց դիմանկարներ։ Կյանքի վերջին տարիներին նրա սիրելի սյուժեն թռչուններ էին, որոնց նա պատկերել է սև և սպիտակ գույնով, քանի որ այլևս չէր կարող տարբերակել գույները^[4]։

Բերտա Հանսսոնը մահացել է 1994 թվականին, Ստոկհոլմում^[4]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Berta Elisabet Hansson 1910-06-23 — 1994-09-03 Konstnär
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Hammerdals kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/ÖLA/11058/C/8 (1910-1925), bildid: 80009772_00017, sida 9
↑ Շվեդիայի Ազգային թանգարանի նկարիչների ցանկ — 2016.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Svenskt kvinnobiografiskt lexikon

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Gunilla Carlstedt. «Berta Elisabet Hansson». Svenskt kvinnobiografiskt lexikon (անգլերեն).

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բերտա Հանսսոն» հոդվածին։

[_a9a5d97f507c1483-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Berta Elisabet Hansson 1910-06-23 — 1994-09-03 Konstnär

[_fc6de1640d9c3c4c-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Hammerdals kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/ÖLA/11058/C/8 (1910-1925), bildid: 80009772_00017, sida 9

[_9f50bae0c98ead2c-3] Շվեդիայի Ազգային թանգարանի նկարիչների ցանկ — 2016.

[Svenskt_kvinnobiografiskt_lexikon———-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Svenskt kvinnobiografiskt lexikon

[1]

[2]

[3]

[4]

Բերտա Հանսսոն շվեդ.՝ Berta Elisabet Hansson

Ծնվել է	հունիսի 23, 1910(1910-06-23)^[1]^[2]
Ծննդավայր	Hammerdal church parish, Շվեդիա^[1]^[2]
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 3, 1994(1994-09-03)^[1] (84 տարեկան)
Մահվան վայր	Մարիա Մագդալենա ծխական համայնք, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա^[1]
Քաղաքացիություն	Շվեդիա^[3]
Մասնագիտություն	նկարչուհի և տեքստիլ նկարչուհի
Berta Hansson (artist) Վիքիպահեստում