Բենջամին Թիլման
Բենջամին Չյու Թիլման (Թիլգման[3], անգլ.՝ Benjamin Chew Tilghman, հոկտեմբերի 26, 1821, Ֆիլադելֆիա, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ - հուլիսի 4, 1901 կամ հուլիսի 3, 1901[1], Ֆիլադելֆիա, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ), անգլիական ծագման ամերիկայի զինվորական և գյուտարար։ Նրա ամենահայտնի գյուտը եղել է ավազաշիթային մշակումը կամ բլասթինգը։ Ըստ լեգենդի, այս գյուտի գաղափարը նրա մոտ ծագել է, երբ գեներալ լինելով տեսել է, թե ինչպես է քամու ազդեցության տակ անապատի ավազը հետքեր թողնում ապակու վրա։ 1867 թվականին Թիլմանը նաև հորինել է փայտանյութը կալցիումի հիդրոսուլֆիտ թթու միջավայրում ջրային լուծույթներով ճշգրտելու գործընթացը` սուլֆիտային գործընթացը[3]։
| Բենջամին Թիլման | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 26, 1821 |
| Ծննդավայր | Ֆիլադելֆիա, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ |
| Մահացել է | հուլիսի 4, 1901 (79 տարեկան) կամ հուլիսի 3, 1901[1] (79 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Ֆիլադելֆիա, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ |
| Գերեզման | Church of St. James the Less |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Կրթություն | University of Pennsylvania Carey Law School? և Bristol College? |
| Մասնագիտություն | գյուտարար, քիմիկոս և ճարտարագետ |
| Ծնողներ | հայր՝ Benjamin Tilghman?, մայր՝ Anna Maria McMurtrie? |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
 Benjamin Chew Tilghman Վիքիպահեստում | |
Ընտանիք, վաղ տարիներ
խմբագրելԲենջամինի և Աննա Մարիայի (ՄաքՄարտիի) երրորդ երեխան է։ Նրա հայրը բրիտանական նավի վիրաբույժ Ռիչարդ Թիլմանի (Richard Tilghman) որդին էր։ Թիլմանը հաճախել է Բրիստոլի քոլեջ, ապա՝ Փենսիլվանիայի համալսարան, որն էլ ավարտել է 1839 թվականին։
Քաղաքացիական պատերազմ
խմբագրելՔաղաքացիական պատերազմի ժամանակ Բենիամին Չյու Թիլմանը ծառայել է Միության կողմից, նախ` որպես Փենսիլվանիա նահանգի 29-րդ հետևակային խմբի հրամանատար` գնդապետի կոչմամբ, ապա` որպես ԱՄՆ 3-րդ բանակի հրամանատար։ 1865 թվականի ապրիլի 13-ին նրան շնորհվել է բրիգադի գեներալի կոչում։
Ավազաշիթային մշակման գյուտ
խմբագրելՄոտ 1870 թվականին նա հայտնագործել է ավազաշիթային մշակման գործընթացը և ստացել է ԱՄՆ արտոնագիր։ Լեգենդի համաձայն, երբ Թիլմանը գեներալ էր, նա անապատում նկատել է, թե ինչպես է ավազը հարվածում պատուհանի սալին` քամու ազդեցության տակ։ Ավազը փորագրում էր ապակու չպաշտպանված մասերի վրա, ի հակադրություն այն մասերի, որոնք ծածկված էին փեղկերով։
Ձեռնարկատիրական գործունեություն
խմբագրել1870 թվականին Թիլմանը արտոնագիր է ստացել Մեծ Բրիտանիայում։ Ավելի ուշ, եղբոր հետ միասին, նա ստեղծել է ընկերություն Ֆիլադելֆիայում։ Մոտ 1879 թվականին Բենջամինը տեղափոխվել է Լոնդոն, որտեղ ստեղծել է նոր՝ Tilghman’s Patent Sand Blast Co ընկերությունը։ Այս ընկերությունն օգտագործում էր նրա արտոնագրված մեթոդներից մեկը` ռաշպիլները և խարտոցները սրելու համար։ Նա այնուհետև Լոնդոնից տեղափոխվել է Շեֆիլդ, որն Անգլիայի պողպատի արտադրության կենտրոնն էր, իսկ ավելի ուշ տեղափոխվել է Ալթրինչամ։
Բենջամին Չու Թիլմանի կողմից հիմնադրված վերջին ընկերությունը՝ Wheelabrator Tilghman-ը, բարգավաճում է մինչ օրս։
Նա թաղված է Ֆիլադելֆիայի Սբ. Ջեյմս եպիսկոպոսական եկեղեցու գերեզմանատանը։
Մրցանակներ
խմբագրել- Էլիոտ Քրեսոնի մեդալ
Հայտնի արտոնագրեր
խմբագրել- U.S. Patent 104,408` ավազաշիթային մշակում (1870)
- U.S. Patent 133,501
- U.S. Patent 174,167
- U.S. Patent 187,239` պողպատի կոտորակի արտադրություն (1872)
- U.S. Patent 252,279` ռաշպիլ(1877)
- U.S. Patent 446,988
- U.S. Patent RE7,499
- Патент UK no. 2147 (1870)` ավազաշիթային մշակում
- Патент UK no. 2900
- Патент UK no. 13,510 (1885)` ռաշպիլ և խարտոց
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 Find A Grave — 1996.
- ↑ https://web.archive.org/web/20090201034538/http://www.fi.edu/winners/show_results.faw?gs=&ln=&fn=&keyword=&subject=&award=CRESS&sy=&ey=&max=300&name=Submit
- ↑ 3,0 3,1 Лесохимия / Дейнеко И. П. // Лас-Тунас — Ломонос. — М. : Большая российская энциклопедия, 2011. — С. 334-338. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 17). — ISBN 978-5-85270-350-7.
Աղբյուրներ
խմբագրել- «Бластинг: Гид по высокоэффективной абразивоструйной очистке» — Екатеринбург: ООО "ИД «Оригами», 2007—216 с, ISBN 978-5-9901098-1-0
- «Studies in the Land: The Northeast Corner» by David C Smith (Routlegde 2002) — quoted from Google Books [1]
- H. J. Plaster A Tribute to Benjamin Chew Tilghman (und) // Conf Proc: ICSP-5. — 1993. — С. 2—9. Архивировано из первоисточника 23 Մարտի 2006.
- Iles, George Leading American Inventors. — New York: Henry Holt and Company, 1912.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բենջամին Թիլման» հոդվածին։ |