Վիքիպեդիա

Բենի Թայ

Բենի Թայ (անգլ.՝ Benny Tai Yiu Ting,ծնվել է 1964 թվականին) հասարակական գործիչ Հոնկոնգից, որը հիմնադրել է 2013 թվականին «Գրավիր կենտրոնը սիրով և խաղաղությամբ» շարժումը։ Շարժման նպատակն էր հասնել համընդհանուր ընտրական իրավունքի 2017 թվականին Հոնկոնգի գլխավոր գործադիր տնօրենի և 2020 թվականի Հոնկոնգի օրենսդրական խորհրդի առաջիկա ընտրություններում։ Նա իրավագիտության պրոֆեսոր էր իրավաբանական ֆակուլտետում,, որտեղից նա պաշտոնանկ արվեց 2020 թվականին Հովանոցային հեղափոխության (2014) գործով քրեական անցյալի պատճառով[3][4][5][6]։.

Բենի Թայ
չինարեն՝ 戴耀廷
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 12, 1964(1964-07-12) (59 տարեկան)
ԾննդավայրԲրիտանական Հոնկոնգ, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն Բրիտանական Հոնկոնգ և  Չինաստան
ԿրթությունՀոնկոնգի համալսարան և Լոնդոնի տնտեսության և քաղաքական գիտությունների դպրոց
Մասնագիտությունդոցենտ, քաղաքական գործիչ և ուսուցիչ
ԱշխատավայրՀոնկոնգի համալսարան[1][2]
Պարգևներ և
մրցանակներ
 Benny Tai Yiu Ting Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Կրթություն խմբագրել

Բեննի Թայը ծնվել և կրթություն է ստացել Հոնկոնգում։ 1986 թվականին ստացել է Հոնկոնգի համալսարանի իրավաբանի գիտական աստիճան, իսկ 1987 թվականին՝ այնտեղ գործող իրավաբանի վկայական[7][8]։.

«Զբաղեցնել Կենտրոնը» խմբագրել

Բենի Թայը «Օկուպանտ Սենթրալ» շարժումը ստեղծել է 2013-ին (շարժման ստեղծման գործում ակտիվ մասնակցություն են ունեցել նաեւ պրոֆեսոր-սոցիոլոգ Չեն Ցզյանմինը եւ Չժու Յաոմինգը), որպեսզի Հոնկոնգի կառավարությանը մղի ժողովրդավարական բարեփոխումների մեկնարկին հասնել համընդհանուր ընտրական իրավունքի միջոցով, որը երկար ժամանակ խոստացել էր Հոնկոնգին Պեկինը ՝ 1997 թվականին Հոնկոնգը Չինաստանին հանձնելուց հետո,որոնք ամրագրված են Հոնկոնգի Հիմնական օրենքը ուղեկցող փաստաթղթերում, բայց Պեկինը այդ փաստաթղթերում մտցրել է բազմաթիվ վերապահումներ, որոնք ենթադրում են Պեկինի կառավարության կողմից Հոնկոնգում բարեփոխումների իրականացման վերահսկողություն, ինչը պահանջում է Պեկինի հետ բարեփոխումների նախագծերի աստիճանական հաստատումներ։ Բարեփոխումների իրականացումը, որը պետք է հանգեցներ է Հոնկոնգում համընդհանուր ընտրական իրավունքի ձեռքբերմանը, ներկայումս չի իրականացվել[5]։

«Օկուբ Սենթրալ » շարժումն իր անունը ստացել է «Սենթրալ »թաղամասի անունից․ սա Հոնկոնգի թաղամաս է, բիզնես կենտրոն, որտեղ գտնվում է Հոնկոնգի կառավարության տունը, և որտեղ Բենի Թայը նախատեսում էր Խաղաղ ցույցեր անցկացնել[9][10]։

2014 թվականի սեպտեմբերի 30-ից սկսած Հոնկոնգի գործարար կենտրոնում երթևեկությունը կաթվածահար է եղել Հոնկոնգի տասնյակ հազարավոր բնակիչների կողմից, ովքեր խաղաղ ցույցի են դուրս եկել ։ Ցույցը շուտով անվանեցին նաեւ «Հովանոցների հեղափոխություն», քանի որ ցուցարարներից շատերը հովանոցներով էին, որոնցով սկզբում պաշտպանվում էին շոգից, իսկ ավելի ուշ ՝ արցունքաբեր սփրեյից, որը ոստիկանությունը կիրառում էր ցուցարարների դեմ[11][12]։

Եզրակացություն Shek Peak Prizon-ում խմբագրել

Բեննի Թայը, «հովանոցային հեղափոխության» մյուս 8 ակտիվ մասնակիցների հետ միասին, մեղադրվում էր հասարակական կարգը խախտելու մեջ և 2019-ի ապրիլին դատապարտվում է 16 ամսվա ազատազրկման։ 4 ամիս ազատազրկման է դատապարտվել Շեք Պիկ Պրիզոնում (անգլ. ՝ Shek Pink Prison), անվտանգության առավելագույն ռեժիմի բանտում, որը գտնվում է Լանտաու կղզում։ Բանտում Բենի Թայը ռադիոյի և թերթերի միջոցով հետևել է այն ժամանակ Հոնկոնգում տեղի ունեցած բազմահազարանոց բողոքի ցույցերին ՝ ընդդեմ հանցագործների արտահանձնման օրինագծի, և օգոստոսի 5-ին միացել է համընդհանուր գործադուլին, որն անցկացվել է Հոնկոնգում ՝ հրաժարվելով կատարել վարչակազմի կողմից նշանակված սովորական աշխատանքները, որի պատճառով կարճ ժամանակով եղել է մենախցում։

Մարտի 2019-ին Հոնկոնգի փողոցներում սկսվել են զանգվածային բողոքի ցույցեր ընդդեմ հանցագործների արտահանձնման վիճահարույց օրինագծի, բողոքի պատճառը այն մտավախությունն էր, որ օրինագիծը թույլ կտա հանցագործության կասկածյալներին փոխանցել մայրցամաքային Չինաստան, որտեղ դատարանը վերահսկվում է կոմունիստական կուսակցության կողմից[13]։ Ցուցարարները կարծում էին, որ կառավարության առաջարկած օրինագիծը կարող է օգտագործվել Չինաստանի կառավարության կողմից Հոնկոնգյան այլախոհների և ընդդիմության դեմ[14]։

Բենի Թայը բանտից ստացված նամակներից մեկում գրել է, որ քաղաքացիները սկսել են դաժանության հակում ցուցաբերել Հոնկոնգի փողոցներում 2019 թվականին, քանի որ իշխանությունները նախկինում շատ երկար ժամանակ հրաժարվել են լսել խաղաղ ցույցերի պահանջները, և հակամարտության խաղաղ լուծումը կարելի է գտնել միայն ժողովրդավարական բարեփոխումներ սկսելու միջոցով[15]։

Դատարանը քննել է 2019 թվականի օգոստոսի 15-ին այն բողոքը, որը Բենի Թայը ներկայացրել էր ավելի վաղ ՝ մեղադրանքը և դատավճիռը վերանայելու համար, և հետաձգելով նրա բողոքարկման քննությունը մինչև 2020 թվականի փետրվարը, նրան ազատ է արձակել դրամական գրավի դիմաց։ Պրոֆեսորին ազատ արձակելու պայման էր նաև արտասահմանյան ուղևորությունների համար փաստաթուղթ հանձնելը, Հոնկոնգը չլքելու պարտավորությունը, նշված մշտական բնակության վայրում գտնվելը[16]։

Հեռանալը Հոնկոնգյան համալսարանից խմբագրել

Բենի Թայը 2020 թվականի հուլիսի 28-ին համալսարանի խորհրդի կողմից հեռացվել Է Հոնկոնգի համալսարանից ՝ 2014-ին« Հովանոցների հեղափոխության» մեջ իր դերի վերաբերյալ մեկ տարի առաջ իրեն տրված դատվածության պատճառով[17]։

Նոր ձերբակալություն խմբագրել

Բենի Թայը ձերբակալվել է իշխանությունը տապալելու փորձի մեղադրանքով 2021 թվականի հունվարի 6-ին։ Նույն մեղադրանքով այդ օրը ընդհանուր առմամբ ձերբակալվել է 53 կասկածյալ։ Չինաստանի արտաքին գործերի նախարարության խոսնակ Հուա Չունյինը հայտարարել է, որ այդ ձերբակալություններն անհրաժեշտ են եղել օտարերկրյա պետությունների կողմից հովանավորվող խափանարար աշխատանքը դադարեցնելու համար[18][19]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 香港大學解僱支持佔中的戴耀廷教授(չին.) — 中時新聞網, 2020.
  2. ↑ https://www.dw.com/ru/гонконг-столкновения-продолжаются-протестующие-держат-оборону/a-18006330
  3. ↑ «TOPIC: Benny Tai Yiu-ting». South China Morning Post (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  4. ↑ «Support Prof. Benny Tai». The Ohio State University (անգլերեն). MCLC RESOURCE CENTER; Modern Chinese Literature and Culture. 2019 թ․ օգոստոսի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 Зайцев, Вадим (2014 թ․ հոկտեմբերի 6). «"Революция зонтиков"». Коммерсантъ. Журнал "Коммерсантъ Власть" №39. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  6. ↑ Макаренко, Георгий (2014 թ․ նոյեմբերի 14). ««Закрыли зонтик»: чем закончились 75 дней протеста в Гонконге». РБК. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
  7. ↑ «Academic Staff: Benny Tai Yiu Ting (戴耀廷)». The University of Hong Kong, Faculty of Law (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  8. ↑ «About the PCLL» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  9. ↑ Шенгелия, Вера (2013 թ․ հունվարի 1). «Возвращение к дракону». Сетевое издание «Сайт VokrugSveta.ru (ВокругСвета.ру)». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 14-ին.
  10. ↑ But, Joshua (2013 թ․ մայիսի 24). «Occupy Central organisers set democracy 'D-Day'». South China Morning Post (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  11. ↑ Kaiman, Jonathan (2014 թ․ սեպտեմբերի 30). «Hong Kong's umbrella revolution - the Guardian briefing». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 7-ին.
  12. ↑ Dissanayake, Samanthi (2014 թ․ սեպտեմբերի 29). «How the humble umbrella became a HK protest symbol». BBC (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 7-ին.
  13. ↑ Anne Marie Roantree and Delfina Wentzel; Editing by Paul Tait (2019 թ․ հուլիսի 1). «Timeline: Key dates for Hong Kong extradition bill and protests». Reuters (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 28-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  14. ↑ «Гонконг: протестующие прорвались в здание парламента». Би-би-си. 2019 թ․ հուլիսի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 2-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 31-ին.
  15. ↑ «Jailed Hong Kong democracy leader Benny Tai sent to solitary confinement over strike action». Hong Kong Free Press (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  16. ↑ Cheng, Kris (2019 թ․ օգոստոսի 15). «Jailed Hong Kong Umbrella Movement leader Benny Tai released on bail pending appeal». Hong Kong Free Press (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  17. ↑ «Benny Tai: Hong Kong university fires professor who led protests». BBC (ռուսերեն). 2020 թ․ հուլիսի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
  18. ↑ «Масштабные аресты в Гонконге. Как Китай использует новый закон против недовольных». BBC. 2021 թ․ հունվարի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  19. ↑ «Первый приговор по китайскому закону в Гонконге. Активисту дали девять лет». BBC. 2021 թ․ հուլիսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բենի_Թայ&oldid=9798435» էջից