Բելա Կուն (հունգ.՝ Béla Kun, ի ծնե՝ Բելա Կոն (Béla Kohn), փետրվարի 20, 1886(1886-02-20)[1], Չեհու Սիլվանիեյ, Sălaj County, Ռումինիա[2] - օգոստոսի 29, 1938(1938-08-29)[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), հունգարացի կոմունիստական ակտիվիստ և քաղաքական գործիչ, Հունգարիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության (ՀՍԴԿ) և (1902), ԽՄԿԿ անդամ (1917

Բելա Կուն
Béla Kun
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 20, 1886(1886-02-20)[1]
ԾննդավայրՉեհու Սիլվանիեյ, Sălaj County, Ռումինիա[2]
Մահացել էօգոստոսի 29, 1938(1938-08-29)[1] (52 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ[2]
ԳերեզմանԿոմունարկայի կրակահրապարակ
Քաղաքացիություն Հունգարիա և  ԽՍՀՄ
Կրոնաթեիզմ
ԿրթությունՖրանց Յոզեֆի համալսարան (1904) և Calvinist College in Zilah? (1902)
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ, դիվանագետ և լրագրող
ԱմուսինԻռեն Գալ
Զբաղեցրած պաշտոններՀունգարիայի արտաքին գործերի նախարար և member of ECCI?
ԿուսակցությունՀունգարիայի կոմունիստական կուսակցություն և ԽՄԿԿ
ԵրեխաներԱգնես Կուն և Միկլոշ Կուն
 Béla Kun Վիքիպահեստում

1914 թվական զորակոչվել է բանակ, 1916 թվականին գերի է ընկել Ռուսաստանում։ 1917 թվականի Փետրվարյան հեղափոխությունից հետո համագործակցել է Տոմսկի բոլշևիկյան նահանգկոմին, աշխատել «Սիբիրսկի ռաբոչի» ամսագրում և «Զնամյա ռևոլյուցիի» թերթում[3]։

1918 թ. մարտին Ա. Կունաեի հետ հիմնադրել է ՌԿ(բ)կ հունգարական խումբը։ Եղել է 1918 թվական մայիսին ստեղծված ՌԿ(բ) կ արտասահմանյան խմբերի Կենտրոնական ֆեդերացիայի նախագահը։ Ռուսաստանում ընկերացել է Վլադիմիր Լենինի հետ և մասնակցել է քաղաքացիական կռիվներին։ 1918 թվականին անօրինական ճանապարհով վերադարձել է Հունգարիա և խորհրդային ղեկավարության աջակցությամբ դարձել Հունգարիայի կոմկուսի (ՀԿԿ) հիմնադիրներից, ընտրվել դրա նախագահ։ Հունգարական Խորհրդային Հանրապետության (ՀԽՀ) հռչակումից (1919 թ. մարտի 21) հետո զբաղեցրել է արտաքին գործերի, ռազմական գործերի ժողկոմի պաշտոնները։

ՀԽՀ-ի լուծարումից հետո կրկին տեղափոխվել է Խորհրդային Ռուսաստան, մասնակցել Ղրիմում սպիտակգվարդիականների դեմ մղվող մարտերին, ընտրվել Ղրիմի հեղկոմի նախագահ[4]։

Պարգևատրվել է Կարմիր դրոշի շքանշանով (1927 թ.)։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118778218 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. Карманный справочник мировой статистики Издание 2018 года. UN. 2019 թ․ մայիսի 31. էջեր 176–176. ISBN 978-92-1-045174-1.
  4. «Максимов Л.В. Когнитивная наука: новая жизнь старых парадигм». Философская мысль. 11 (11): 11–24. 2017-11. doi:10.25136/2409-8728.2017.11.24657. ISSN 2409-8728.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 14  
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բելա Կուն» հոդվածին։