Բարդի կանադական
| Բարդի կանադական | |
 Բարդի կանադական | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Մալպիգիածաղկավորներ (Malpighiales) |
| Ընտանիք | Ուռազգիներ (Salicaceae) |
| Ցեղ | Բարդի (Populus) |
| Տեսակ | Բարդի կանադական (P. deltoides) |
| Միջազգային անվանում | |
| Populus deltoides | |
| Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Քիչ մտահոգող տեսակ  Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Բարդի կանադական (լատին․՝ Populus deltoides), ուռազգիների ընտանիքի, բարդի ցեղի բույս։
Նկարագրություն խմբագրել
Գեղեցիկ, սյունաձև սաղարթով ծառ է՝ 30-40 մ բարձրությամբ և մինչև 1,5 մ բնի տրամագծով։ Երիտասարդ տարիքում բունը և բազմամյա ճյուղերը ծածկված են սպիտակ, թեթևակի ճաքճքված կեղևով։ Ավելի տարիքավոր ծառերի բնի և խոշոր ճյուղերի կեղևը ունի և՛ սպիտակավուն, հարթ, և՛ գորշ-մոխրագույն, ճաքճքված հատվածներ, որոնք հերթագայում են մեկը մյուսին։ Ճյուղերի կեղևը սպիտակականաչավուն է։ Երիտասարդ ընձյուղները գլանաձև են, գորշադեղնավուն, բողբոջները կպչուն են։ Տերևները ռոմբաձև են կամ լայն-ռոմբաձև, սղոցաեզր, գագաթում՝ երկարավուն սրված։ Կողմնային ջղերի թիվը կազմում է 5-7 զույգ։ Ծաղկակիցները գորշավուն են, մինչև 4 մմ երկարությամբ, լայն, համարյա կլորավուն։ Ծաղկի սկավառակը կանաչասպիտակավուն է, 8-45 առէջներով, որոնց փոշանոթները ծիրանագույն են։ Վարսանդը ունի լայն-ձվաձև սերմնարան, որի սպին դեղնավուն է։ Ծաղկում է մարտին (երբեմն՝ ապրիլին), պտուղները հասունանում են մայիս-հունիսին։
Չափազանց լուսասեր է, խոնավասեր, պահանջկոտ է հողի բերրիության նկատմամբ և միաժամանակ ցրտադիմացկուն է։ Դրա շնորհիվ հաջողությամբ է աճում Հայաստանի բարձրլեռնային շրջաններում։ Ապրում է 60-80 տարի։
Տարածվածություն խմբագրել
Տարածված է Կովկասում, հիմնականում Արևելյան և Արևմտյան Հարավային Կովկասում։ Պատկանում է այն բույսերի թվին, որոնք բնական պայմաններում վերացել են, այլևս չեն հանդիպում և պահպանվել են միայն մշակության մեջ։ Տիպիկ արխեոֆիտ է։ Հատկապես շատ է տարածված Արարատյան դաշտում, որտեղ արդեն մի քանի հազարամյակ է, ինչ մշակվում է։ Այն աստիճան բնորոշ է արարատյան լանդշաֆտի համար, որ շատերն այն համարում են տեղական ծառատեսակ։
Կիրառություն խմբագրել
Խորհուրդ է տրվում օգտագործել որպես սոլիտեր, ծառուղիներում և գեղատեսիլ խմբերում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. 1, Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ (266)։
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բարդի կանադական» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բարդի կանադական» հոդվածին։ |