Բայմակ (քաղաք)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Բայմակ (այլ կիրառումներ)
Բայմակ (բաշկիրերեն՝ 
Баймаҡ), Բաշկորտոստան Հանրապետության քաղաք, համարվում է Բայմակսկի շրջանի վարչական կենտրոնը (Բաշկորտոստանում)։
| Քաղաք | |||
|---|---|---|---|
| Բայմակ | |||
| բաշկիրերեն՝ Баймаҡ | |||
| |||
 Բայմակ (2014) | |||
| Երկիր |  Ռուսաստան | ||
| Մարզ | Բաշկորտոստան | ||
| Բայմակսկի շրջան | Բայմակսկի | ||
| Կառավարիչ | Բայմակ քաղաքում Սովետի քաղաքային կարգավորման ներկայացուցիչ
Բայմակ քաղաքի, քաղաքային կարգավորման ղեկավարության պետ
| ||
| Հիմնադրված է | 1748 թ. | ||
| Առաջին հիշատակում | 1748 | ||
| Տվյալ կարգավիճակում | 1938 թվականից | ||
| Մակերես | 139 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 500 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | բաշկիրերեն և ռուսերեն | ||
| Բնակչություն | 17 463 մարդ (2016) | ||
| Ագլոմերացիա | Բայկամսկյան | ||
| Ազգային կազմ | բաշկեր, ռուսներ, թաթարներ և այլն | ||
| Կրոնական կազմ | մուսուլմանության սունիտական ճյուղ, ուղղափառություն | ||
| Տեղաբնականուն | բայկամցեր, բայկամեց, բայմաչկա | ||
| Ժամային գոտի | UTC+1 | ||
| Հեռախոսային կոդ | 34751 | ||
| Փոստային ինդեքս | 453630 | ||
| Փոստային դասիչ | 453630 | ||
| ՍՎՏԲՀԴ կոդ | 80404000000 | ||
| Պաշտոնական կայք | gpbaimak.ru | ||
| |||
.png)
Աշխարհագրական դիրք խմբագրել
Քաղաքը հյուսիսից սահմանակցում է Հարավային Ուրալի լանջերի հետ։ Հեռավորությունը Ուֆայից, Բայմակ-Այկարովոր-Բելորեցկ-Ուֆա երկաթուղիով, կազմում է 447 կմ։
Պատմություն խմբագրել
Քաղաքի անվանումը գալիս է Բայմակ Բիկբուլատովի անունից, ով եղել է ավանդեր[1] և մասնակցել է 1755 թվականի բաշկիրյան վերականգնման համար մղվող պայքարին։
Տանալիկովո Բայմակը հիմնադրվել է 1748 թվականին, սկզբում ծառայել է որպես կանանիկոլյան և Պրեոբրաժենյան պղնձաարդյունաբերական գործարանների հանքային բազա։ Սկզբնական անվանումը ծագել է Տանալիկ գետից։
Անկումից հետո, 1755 թվականին բաշկիրյան բնակչությանը ամբողջությամբ հրկիզեց ցարական զինվորները, միաժամանակ դադարեցնել տվեցին հանքաարդյունաբերական ձեռնարկությունների աշխատանքը։ Տանալիկովո Բայմակ գյուղի երկրորդ ծնունդը կապվեց XIX դարի միջին տարիների հետ, իսկ ոսկե քաղաքի ծննադավայրը եղավ Տանալիկ գետի ափին։
Բնակչություն խմբագրել
| 1931 | 1959 | 1998 | 2006 | 2010 | 2013 | 2016 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 6100 | 11 335 | 17 500 | 16 900 | 17 710 | 17 534 | 17 463 |
- Ազգային կազմ
Համաձայն 2010 թվականին Վսերոսիայում անցկացված մարդահամարի տվյալների, քաղաքի ազգային կազմը կազմված է. բաշկեր — 71,6 %, ռուսներ — 21,3 %, թաթարներ — 5,1 %, այլ ազգերի դեմքեր — 2 %[2]:
Տնտեսություն խմբագրել
- Ձեռնարկություններ
- Բայմակսյան ԱՏՊ
- «Ջրաալիքի» ձեռնարկություն
- «Ջերմակապի» ձեռնարկություն
- Բայմակսյան ձուլա-մեխանիկական գործարան
- Բայմակսյան ԴՐՍՈՒ
- «ՊՄԿ-Բեյմակ» ձեռնարկություն
- Բայրամգուլովի ԿՖԽ
- * "Բաշկրյան նրբահամ կերակուրի" ձեռնարկություն
- ԲՐՍՈՒ
- «Շինարարական ծառայության» ձեռնարկություն
- Առևտուր
- Հանրախանութներ
- «Մեգապոլիս» ԱԿ
- «Արկաիմ» ԱԿ
- Կենտրոնական շուկա
- Կիրակնօրյա շուկա
Տրանսպորտ խմբագրել
- Քաղաքային տրանսպորտ
- Երկաթուղայիններ
- Երկաթուղային տաքսի
- Տաքսի
- Միջքաղաքային տրանսպորտ
- Բայմակյան ավտոկայան
- Մասնավոր երկաթուղային տաքսի
Սոցիալական ոլորտ խմբագրել
- Նրա կազմում
- № 1 միջնակարգ դպրոց
- № 2 միջնակարգ դպրոց
- № 3 միջնակարգ դպրոց
- № 4 միջնակարգ դպրոց
- Բայմակյան գիշերօթիկ դպրոց
- № 105 պրոֆեսիոնալ դպրոց
- Բայմակյան գյուղատնտեսական տեխնիկական դպրոց
- Ուֆլիմյան վառելիքա-էներգետիկ քոլեջ, Բայմակյան մասնաճյուղ
- Մանկական արվեստի դպրոց
- Մշակույթ և հանգիստ
- Ս. Յուլաևի անվան մշակույթի և հանգստի զբասայգի
- Մշակույթի շրջանային տուն
- «Իրենդիկ» կինոթատրոն
- «Գրաֆյան լիճ» Տուրբազա
- «Տալկաս» առողջարան
- Հյուրանոցներ, հոթելներ
- Հյուրանոց «Բաշկիրիա»
- Հյուրանոց «Սակմար»
- Քեմփինգ «Իլիսեբիկա Տաու»
- Բաղնիք և շոգեբաղնիքներ
- Քաղաքային բաղնիք
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 16-18 դդ. կուլակության ունևոր վերնախավ
- ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года по Республике Башкортостан(չաշխատող հղում)