Բաղդադի օդանավակայանի հրթիռակոծում (հունվարի 3, 2020)
Բաղդադի օդանավակայանի հրթիռակոծում (հունվարի 3, 2020) (Ղասեմ Սոլեյմանիի սպանություն), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների պաշտպանության նախարարության կազմակերպված և ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից հաստատված ռազմական հարձակում Իրաքի մայրաքաղաք Բաղդադում 2020 թվականի հունվարի 2-ի լույս 3-ի գիշերն ընդդեմ Իրանի բարձրաստիճան զինվորականների։ Ամերիկյան հրթիռակոծման հետևանքով զոհվել են իրանական մի շարք բարձրաստիճան զինվորականներ, այդ թվում՝ Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի կազմում գործող Ղոդս ուժերի հրամանատար գեներալ-լեյտենանտ Ղասեմ Սոլեյմանին, Իրաքում շիաական աշխարհազորայինների հրամանատարի տեղակալ Աբու Մախդի ալ Մուխանդիսը։
| Իրանա-ամերիկյան համակարտություն | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Իրանական ճգնաժամ և US-led intervention in Iraq? | |||||||||
| |||||||||
| Հակառակորդներ | |||||||||
 Իրան
|
 ԱՄՆ
| ||||||||
Հարձակում խմբագրել
2020 թվականի հունվարի 3-ին ԱՄՆ ռազմաօդային ուժերը Իրաքի մայրաքաղաք Բաղդադի օդանավակայանում անօդաչու թռչող սարքից արձակված հրթիռակոծման միջոցով սպանում են Իրանի բարձրաստիճան մի շարք զինվորականների, որոնց թվում է եղել իրանական ղեկավարներից Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի կազմում գործող Ղոդսի ուժերի հրամանատար գեներալ-լեյտենանտ Ղասեմ Սոլեյմանիին։ Դեպքից հետո Սոլեյմանիի սպանության լուրը հաստատել է Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսը[1][2]։ Համաձայն Պենտագոնի հայտարարության՝ Ղասեմ Սոլեյմանիի դեմ հարձակումն իրականացվել է անձամբ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կարգադրությամբ[3][4]։ Միևնույն ժամանակ նշվում է, որ ԱՄՆ կոնգրեսը տեղեկացված չի եղել նախապատրաստվող հարձակման մասին[5][6]։ Ամերիկյան The New York Times թերթը հրապարակեց, որ Ղասեմ Սոլեյմանիի ավտոմեքենան հրթիռակոծվել է անօդաչու թռչող սարքից արձակված հրթիռով[7][8]։ Ըստ լրատվամիջոցի տեղեկությունների՝ բացի Սոլեյմանիից սպանվել է ևս չորս մարդ, ովքեր Սիրիայից Իրաքի մայրաքաղաք էին ժամանել ինքնաթիռով։ Հրթիռները ավտոմեքենաները խոցել էին այն պահին, երբ վերջինները դուրս էին գալիս օդանավակայանի տարածքից։ Թերթը նաև հայտնում է, որ արձակվել են մի քանի հրթիռներ, որոնցից մի քանիսը չեն խոցել թիրախը[8]։
Միջազգային արձագանք խմբագրել
Իրանի արտաքին գործերի նախարար Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆը Ղասեմ Սոլեյմանիի սպանությունն անվանել է «ԱՄՆ-ի կողմից իրականացված միջազգային ահաբեկչություն»՝ նշելով, որ «իրադարձությունների հետագա զարգացման ամբողջ պատասխանատվությունը կրում է ԱՄՆ-ն»[9][10]։
ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն հայտարարել է, որ Իրաքի բնակչությունը տոնում է Սոլեյմանիի սպանությունը՝ Թվիթթեր գրելով «Իրաքցինե՜ր, իրաքցիները պարում են փողոցներում ի պաշտպանություն ազատության։ Նրանք շնորհակալ են, որ գեներալ Սոլեյմանին այլևս չկա»[11][12]։
ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարի գրասենյակի ներկայացուցիչ Ագնես Կալամարը հայտարարել է, որ «Ղասեմ Սոլեյմանիի սպանությունը ամենայն հավանականությամբ անօրինական է և խախտում է միջազգային հումանիտար իրավունքը»[13][14]։
Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարել է, որ «Ամերիկյան հրթիռային հարվածի հետևանքով Ղասեմ Սոլեյմանիի սպանությունը արկածախնդրություն է, ինչը հանգեցնելու է ամբողջ տարածաշրջանում լարվածության աճի։ Սոլեյմանին հավատարմորեն ծառայում էր Իրանի ազգային շահերին»[15]։
Իրադարձությունների հետագա զարգացում խմբագրել
Ղասեմ Սոլեյմանիի հուղարկավորություն խմբագրել
Նահատակ Սոլեյմանի ռազմագործողություն խմբագրել
2020 թվականի հունվարի 8-ի գիշերը իրանական զինված ուժերը հրթիռային հարձակում են գործել Իրաքի տարածքում տեղակայված ամերիկյան երկու ռազմաբազաների վրա։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Commander of Iran's Quds Force, PMU deputy head martyred in US strike» (անգլերեն). PressTV. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 3-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(անգլ.)
- ↑ «СМИ: КСИР подтвердил убийство лидера «Аль-Кудс» в Багдаде». ՏԱՍՍ. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(ռուս.)
- ↑ «Statement by the Department of Defense» (ամերիկյան անգլերեն). U.S. DEPARTMENT OF DEFENSE. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(անգլ.)
- ↑ «Пентагон подтвердил гибель лидера «Аль-Кудс» Сулеймани в результате ракетного удара США». ՏԱՍՍ. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(ռուս.)
- ↑ «Конгресс США не был уведомлен заранее о нанесении США удара по Сулеймани». ՏԱՍՍ. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(ռուս.)
- ↑ «Администрация США не уведомила конгресс об операции против Сулеймани» (ռուսերեն). РИА Новости. 20200103T0756+0300. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(ռուս.)
- ↑ Crowley, Michael (2020 թ․ հունվարի 2). «Top Iranian General Qassim Suleimani Is Killed on Trump's Orders, Officials Say». The New York Times. 0362-4331. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(անգլ.)
- ↑ 8,0 8,1 «NYT: лидера "Аль-Кудс" устранили с помощью американских БПЛА». ՏԱՍՍ. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(ռուս.)
- ↑ Javad Zarif (2020T19:58). «The US' act of international terrorism, targeting & assassinating General Soleimani—THE most effective force fighting Daesh (ISIS), Al Nusrah, Al Qaeda et al—is extremely dangerous & a foolish escalation. The US bears responsibility for all consequences of its rogue adventurism» (անգլերեն). @JZarif. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(անգլ.)
- ↑ «Глава МИД Ирана назвал убийство Сулеймани актом международного терроризма со стороны США». ՏԱՍՍ. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(ռուս.)
- ↑ Secretary Pompeo (2020T20:34). «Iraqis — Iraqis — dancing in the street for freedom; thankful that General Soleimani is no more.pic.twitter.com/huFcae3ap4» (անգլերեն). @SecPompeo. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(անգլ.)
- ↑ «Помпео заявил, что иракцы радуются убийству Сулеймани» (ռուսերեն). РИА Новости. 20200103T0801+0300. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(ռուս.)
- ↑ Agnes Callamard (2020T18:06). «#Iraq: The targeted killings of Qasem Soleiman and Abu Mahdi Al-Muhandis are most lokely unlawful and violate international human rights law: Outside the context of active hostilities, the use of drones or other means for targeted killing is almost never likely to be legal (1)» (անգլերեն). @AgnesCallamard. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(անգլ.)
- ↑ «Убийство генерала Сулеймани, вероятнее всего, незаконно, заявили в ООН» (ռուսերեն). РИА Новости. 20200103T0808+0300. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 3-ին.(ռուս.)
- ↑ Российский МИД прокомментировал убийство иранского генерала Сулеймани(ռուս.)