Բագրատ V Մեծ ( վրաց.՝ ბაგრატ V დიდი , Bagrat V Didi, 14-րդ դար - 1393, Թիֆլիս, Վրաց թագավորություն), Բագրատիոնների տոհմից վրաց վրաց թագավոր Դավիթ IX- ի որդին էր Սինդուխտար Ջաքելի կնոջից։ Նա 1355 թվականից համաղեկավար էր, իսկ թագավոր դարձավ 1360 թվականին հոր մահից հետո։

Բագրատ V Մեծ
վրաց.՝ ბაგრატ V დიდი
Ծնվել է14-րդ դար
Մահացել է1393
Մահվան վայրԹիֆլիս, Վրաց թագավորություն
Կրոնիսլամ և Վրաց ուղղափառ եկեղեցի
Մասնագիտությունգերիշխան
ԱմուսինԱննա և Helena Megale Komnene?
Ծնողներհայր՝ Դավիթ IX[1], մայր՝ Sindukhtar Jaqeli?[2]
ԵրեխաներԳեորգի VII, Կոնստանտին I[1], Ուլումիա Բատոնիշվիլի և Դավիթ Բագրատիոն[1]
 Bagrat V of Georgia Վիքիպահեստում

Կյանք խմբագրել

Որպես արդար և հայտնի կառավարիչ, ով հայտնի է նաև որպես կատարյալ զինվոր, իր բազմազգ հպատակների կողմից հայտնի է որպես Բագրատ Մեծ։ Տրապիզոնի մատենագիր Միքայել Պանարետոսը, ով անձամբ ճանաչում էր թագավորին, նրան անվանում է «նշանավոր և հաղթական զորավար»։ [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2011)">անհրաժեշտ է մեջբերում</span> ]

 
Կովկասը Իլխանության փլուզումից հետո:

Ավելի ուշ նա Ոսկե հորդայի խանի ՝ Տոխտամիշի դաշնակիցն էր Թեմուրի դեմ պատերազմում (հայտնի է նաև որպես Թամերլան)։ 1386-ի աշնան վերջին Թիմուրի հսկայական բանակը հարձակվեց Վրաստանի վրա։ Դաժան կռվից հետո 1386 թվականի նոյեմբերի 22-ին Թբիլիսին պաշարվեց և գրավվեց։ Քաղաքը կողոպտվեց, և Բագրատ V- ն ու նրա ընտանիքը բանտարկվեցին։ Օգտվելով այս աղետից` թագավորական վասալ Իմերեթի դուքս Ալեքսանդր I- ը իրեն հռչակեց որպես անկախ տիրակալ և 1387 թվականին Գելաթի վանքում պսակվեց Իմերեթի թագավոր։

Ազատություն ստանալու համար Բագրատ V- ը համաձայնեց հրաժարվել ուղղափառ քրիստոնեությունից և դառնալ մուսուլման[3]։ Թեմուրը համաձայնեց ազատել Բագրատին և նրան 20,000 մոնղոլական զորքերի հետ ուղարկել Վրաստան։ Սակայն Բագրատի որդի Գեորգին, Բագրատի գաղտնի օգնությամբ, ամբողջովին ջախջախեց մոնղոլական բանակը և ազատ արձակեց թագավորին։

1387 թվականի գարնանը, Թեմուրը կրկին հարձակվեց Վրաստանի վրա, բայց չկարողացավ ստիպել վրացիներին ենթարկվել իրեն։ Պարսկաստանում ապստամբության և Շիրվանի արշավանքի լուրերը ստիպեց Թեմուրին հեռանալ։

1389 թվականին Ալեքսանդր Իմերեթացու մահվան ժամանակ, Բագրատը ի վիճակի եղավ պահպանել նրանց որպես վասալական իշխան։

Նա մահացավ1387 թվականին՝ գահը թողնելով իր որդի Գեորգի VII-ին։

Ընտանիք և երեխաներ խմբագրել

Գեորգի VII-ը Բագրատի որդին էր առաջին կնոջից՝ Հելենա Մեգալե Կոմնեն, ով մահացավ 1366-ին։ 1367 թվականի հունիսին նա ամուսնացավ Աննա Մեգալ Կոմնեի հետ, ով Ալեքսիոոս III Տրապիզոնցու դուստրն էր։ Նա ունեց 4 երեխա

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Lundy D. R. The Peerage
  2. 2,0 2,1 2,2 Pas L. v. Genealogics — 2003.
  3. : At the Crossroads of Empires : 14th - 15th Century Eastern Anatolia. Andrew Peacock, Between Georgia and the Islamic World : The Atabegs of Samc'xe and the Turks, Istanbul, էջ 55
Նախորդող՝
Դավիթ IX
Վրաց արքաների ցանկ
1360–1393
Հաջորդող՝
Գեորգի VII