Արմենիա (թերթ, Մարսել)

Արմենիա;
Տեսակ	թերթ
Լեզու	հայերեն
Գլխավոր խմբագիր	Մկրտիչ Փորթուգալյան
Հիմնադրվել է	օգոստոսի 1, 1885
Հիմնադիր	Մկրտիչ Փորթուգալյան
Անվանված է	Հայաստան
Երկիր	Ֆրանսիա
Գրասենյակ	Մարսել
Լուծարվել է	հուլիսի 25, 1923
ISSN	1967-9602 և 2697-9160

Այս հոդվածը շաբաթաթերթի մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Արմենիա (այլ կիրառումներ)։

«Արմենիա», հասարակական-քաղաքական, գրական շաբաթաթերթ։ Հրատարակվել է 1885-1923 թվականներին Մարսելում (Ֆրանսիա)։ Խմբագիրներ՝ Մկրտիչ Փորթուգալյան, Ե. Թորոսյան։

Պատմություն խմբագրել

«Արմենիա» պարբերականն առաջին անգամ հրատարակվել է 1885 թվականի օգոստոսի 1-ին Մարսելում Մկրտիչ Փորթուգալյանի կողմից^[3]^[4]^[5]։

Նկարագրելով Արևմտյան Հայաստանի բնակչության ծանր վիճակը՝ շաբաթաթերթը նրանց կոչ է արել պատրաստվել ազգային-ազատագրական պայքարի։ «Արմենիան» բացահայտել է եվրոպական պետությունների գաղութային քաղաքականությունն ու շահադիտական նպատակները Թուրքիայում և քարոզել հույս չդնել նրանց վրա, այլ ազատության հասնել սեփական ուժերով (այդ թվում հույսը դնելով գյուղացիական ինքնապաշտպանության վրա)^[6]։ Հրապարակել է նյութեր հայկական գավառների դրության, Կ. Պոլսի ազգային հիմնարկների գործունեության, հայկական գաղթավայրերի (Հնդկաստան, Եգիպտոս, Հունաստան, Ռուսաստան, Ֆրանսիա, Ավստրիա և այլն) մասին։

Թերթը ողջունել է 1905 թվականին ռուսական հեղափոխությունը՝ նրա մեջ տեսնելով ապագա «ժողովրդական» Ռուսաստանի ծնունդը։ 1908 թվականին երիտթուրքական հեղաշրջմանը սկզբնապես վերաբերվել է անաչառ, սակայն հետագայում, իրադարձություների զարգացմանը զուգընթաց, պարզել է երիտթուրքերի հայահալած քաղաքականությունն ու նպատակները։

«Արմենիա» շաբաթաթերթը հրապարակել է նաև հայագիտական հոդվածներ և գեղարվեստական ստեղծագործություններ։

«Արմենիա» շաբաթաթերթի շուրջ համախմբված մտավորականները դարձել են հայկական առաջին քաղաքական կուսակցության՝ Արմենական կազմակերպության (1885) միջուկը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ The ISSN portal — Paris: ISSN International Centre, 2005. — ISSN 1967-9602
↑ ^2,0 ^2,1 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ Claire Mouradian, էջ 44
↑ «Վիեննայի մենաստանի մամուլի շտեմարան- ԱՐՄԷՆԻԱ». Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
↑ «Համահայկական թվանշային գրադարան».
↑ Claire Mouradian, Anouche Kunth, էջ 14

Գրականություն խմբագրել

Claire Mouradian, «La vitalité d'une presse en diaspora», dans Collectif, Presse et mémoire : France des étrangers, France des libertés, Éditions de l'Atelier, 1990 (ISBN 978-2708228719, lire en ligne [archive]), p. 35-45
Krikor Beledian, Cinquante ans de littérature arménienne en France : Du même à l'autre, CNRS Éditions, 2001, 487 p. (ISBN 978-2271059291)
Claire Mouradian et Anouche Kunth, Les Arméniens en France : Du chaos à la reconnaissance, éditions de l'attribut, coll. « Exils », 2010, 168 p. (ISBN 978-2916002187)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 94)։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

[_659172d995a9bb01-1] The ISSN portal — Paris: ISSN International Centre, 2005. — ISSN 1967-9602

[_5e5775e65518eefb-2] 2,0 ^2,1 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[Claire_Mouradian———44-3] Claire Mouradian, էջ 44

[4] «Վիեննայի մենաստանի մամուլի շտեմարան- ԱՐՄԷՆԻԱ». Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.

[5] «Համահայկական թվանշային գրադարան».

[Claire_Mouradian—Anouche_Kunth——14-6] Claire Mouradian, Anouche Kunth, էջ 14

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]