Արմավաշուշան թելատու

Արմավաշուշան թելատու
Արմավաշուշան թելատու
Դասակարգում
Թագավորություն	Բույսեր (Plantae)
Ենթատիպ	Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ	Ծնեբեկածաղկավորներ (Asparagales)
Ընտանիք	Ծնեբեկազգիներ (Asparagaceae)
Ենթաընտանիք	Ագավայիններ (Agavoideae)
Ցեղ	Արմավաշուշան (Yucca)
Վերնատեսակ	'Chaenoyucca'
Տեսակ	Արմավաշուշան թելատու (Y. filamentosa)
Միջազգային անվանում
Yucca filamentosa L., 1753
Կարգավիճակ
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ Քիչ մտահոգող տեսակ

Արմավաշուշան թելատու (լատին․՝ Yucca filamentosa), շուշանազգիների ընտանիքին պատկանող անցողուն մշտադալար թուփ է։

Տարածվածություն խմբագրել

Տարածված է ԱՄՆ-ի հարավարևելյան նահանգներում։ Առաջացնում է ամուր, երկար, ուղղաձիգ տերևների գեղեցիկ վարդակ։ Ծաղկում է ամռանը գեղեցիկ, սպիտակ, զանգականման ծաղիկներով, որոնք դասավորված են մինչև 1 մ երկարությամբ ծաղկակիրի վրա։ Տերևներից ստանում են թելատու զանգված։ Սերմ չի կազմավորում, բազմանում է արմատային ընձյուղներով և արմատապալարներով։

Նշանակությունը խմբագրել

Երևանի ցամաքային կլիմայի պայմաններում աճող սակավաթիվ մշտադալար բույսերից է, որը ցրտադիմացկուն է և շոգեդիմացկուն։ Լայն տարածում ունի կանաչապատման մեջ՝ տարբեր կոմպոզիցիոն ձևավորումներում։

Տեսակներ խմբագրել

Section Yucca formerly Sarcocarpa Engelm.
- Series Faxonianae Hochstätter
  - Yucca carnerosana (Trel.) McKelvey
  - Yucca faxoniana (Trel.) Sarg.
- Series Baccatae Hochstätter
  - Yucca baccata Torr.
    - Yucca baccata Torr. ssp. baccata
    - Yucca baccata Torr. ssp. vespertina (McKelvey) Hochstätter
    - Yucca baccata Torr. ssp. thornberi (McKelvey) Hochstätter
  - Yucca confinis McKelvey
  - Yucca endlichiana Trel.
  - Yucca arizonica McKelvey
- Series Treculianae Hochstätter
  - Yucca grandiflora Gentry
  - Yucca declinata Laferr.
  - Yucca treculiana Carriere
  - Yucca torreyi Shafer
  - Yucca schidgera Roezl ex Ortgies
  - Yucca schotti Engelm.
  - Yucca capensis Lenz
  - Yucca jaliscensis Trel.
  - Yucca periculosa Baker
  - Yucca mixtecana Garcia-Mend.
  - Yucca decipiens Trel.
  - Yucca valida Brandegee
  - Yucca potosina Rzed.
  - Yucca filifera Chabaud
- Series Gloriosae Hochstätter
  - Yucca gloriosa L.
  - Yucca recurvifolia Salisb.
- Series Yucca
  - Yucca madrensis Gentry
  - Yucca linearifolia Clary
  - Yucca elephantipes Regel
  - Yucca lacandonica Gomez-Pompa & Valdes
  - Yucca aloifolia L.
  - Yucca yucatana Engelm.
Section Clistocarpa Engelm.
- - Yucca brevifolia Engelm.)
    - Yucca brevifolia Engelm. ssp. brevifolia
    - Yucca brevifolia Engelm. ssp. jaegeriana (McKelvey) Hochstätter
    - Yucca brevifolia Engelm. ssp. herbertii (Webber) Hochstätter
Section Chaenocarpa Engelm.
- Series Filamentosae Hochstätter
  - Yucca filamentosa L.
    - Yucca filamentosa L. ssp. filamentosa
    - Yucca filamentosa L. ssp. smalliana (Fernald) Hochstätter
    - Yucca filamentosa L. ssp. concava (Haw.) Hochstätter
  - Yucca flaccida Haw.
- Series Rupicolae Hochstätter
  - Yucca cernua Keith
  - Yucca pallida McKelvey
  - Yucca queretaroensis Pina Lujan
  - Yucca reverchonii Trel.
  - Yucca rigida (Engelm.) Trel.
  - Yucca rostrata Engelm. ex Trel.
  - Yucca rupicola Scheele
  - Yucca thompsoniana Trel.
- Series Harrimaniae Hochstätter
  - Yucca harrimaniae Trel.
    - Yucca harrimaniae Trel. ssp. harrimaniae
    - Yucca harrimaniae Trel. ssp. neomexicana (Wooton & Standl.) Hochstätter
    - Yucca harrimaniae Trel. ssp. sterilis (Neese & Welsh) Hochstätter
    - Yucca harrimaniae Trel. ssp. gilbertiana (Trel.) Hochstätter
  - Yucca nana Hochstätter
- Series Glaucae (McKelvey) Hochstätter
  - Yucca angustissima Engelm. ex Trel.
    - Yucca angustissima Engelm. ex Trel. ssp. angustissima
    - Yucca angustissima Engelm. ex Trel. ssp. toftiae (Welsh) Hochstätter
    - Yucca angustissima Engelm. ex Trel. ssp. kanabensis (McKelvey) Hochstätter
    - Yucca angustissima Engelm. ex Trel. ssp. avia (Reveal) Hochstätter
  - Yucca baileyi Wooton & Standl.
    - Yucca baileyi Wooton & Standl. ssp. baileyi
    - Yucca baileyi Wooton & Standl. ssp. intermedia (McKelvey) Hochstätter
  - Yucca coahuilensis Matuda & Pinja Lujan
  - Yucca elata Engelm.
    - Yucca elata Engelm. ssp. elata
    - Yucca elata Engelm. ssp. utahensis (McKelvey) Hochstätter
    - Yucca elata Engelm. ssp. verdiensis (McKelvey) Hochstätter
  - Yucca glauca Nutt.
    - Yucca glauca Nutt. ssp. glauca
    - Yucca glauca Nutt. ssp. stricta (Sims) Hochstätter
    - Yucca glauca Nutt. ssp. albertana Hochstätter
  - Yucca campestris McKelvey
  - Yucca constricta Buckley
  - Yucca arkansana Trel.
    - Yucca arkansana Trel. ssp. arkansana
    - Yucca arkansana Trel. ssp. louisianensis (Trel.) Hochstätter
    - Yucca arkansana Trel. ssp. freemanni (Shinners) Hochstätter
Section Hesperoyucca Engelm.
- (Treated as a separate genus Hesperoyucca by some sources.)
  - Yucca whipplei Torr.
    - Yucca whipplei Torr. ssp. whipplei
    - Yucca whipplei Torr. ssp. caespitosa (Jones) Haines
    - Yucca whipplei Torr. ssp. intermedia Haines
    - Yucca whipplei Torr. ssp. percursa Haines
    - Yucca whipplei Torr. ssp. newberryi (McKelvey) Hochstätter
    - Yucca whipplei Torr. ssp. eremica Epling & Haines