Արիստոփանես
Արիստոփանես[8] կամ Արիստոֆան[8] (հին հունարեն՝ Ἀριστοφάνης, մոտ մ. թ. ա. 445[1][2], Աթենք, Հունաստան[3] - մ. թ. ա. 385[4][5][6][…], Աթենք, Հունաստան[7]), հին հունական կատակերգակ, հայտնի է որպես ժանրի սկզբնավորող, «կատակերգության հայր», դասական շրջանի (մ.թ.ա. 9-4-րդ դդ.) հին հունական գեղարվեստական գրականության վերջին մեծ ներկայացուցիչ։
| Արիստոփանես | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մոտ մ. թ. ա. 445[1][2] |
| Ծննդավայր | Աթենք, Հունաստան[3] |
| Մահացել է | մ. թ. ա. 385[4][5][6][…] |
| Մահվան վայր | Աթենք, Հունաստան[7] |
| Քաղաքացիություն | Հին Աթենք |
| Ազգություն | հույն |
| Ազդվել է | Պինդարոս, Եվրիպիդես և Սոկրատես |
| Երկեր | Աքառնացիներ, Թռչուններ, Ամպեր, Կանայք ժողովրդական ժողովում, Գորտեր, Հեծյալներ, Լիսիստրատա, Խաղաղություն, Պլուտոս, Կանայք Թեսմոփորիա տոնակատարությանը և Իշամեղուներ |
| Մասնագիտություն | կատակերգակ, դրամատուրգ և բանաստեղծ |
| Ծնողներ | հայր՝ Philippus? |
| Երեխաներ | Արարոս |
 Aristophanes Վիքիպահեստում | |
ԿենսագրությունԽմբագրել
Կատակերգակի մասին կենսագրական տեղեկությունները սուղ են։ Ծնվել է մոտավորապես մ.թ.ա. 446 թ. Ատտիկայի Կիդաթենք դեմոսում (տարածքային միավոր), ապրել է ժամանակաշրջանի հասարակական հոգսերով, կայուն հայացքներ է ունեցել։ Լինելով Աթենքի և Սպարտայի միջև երկարամյա Պելոպոնեսյան պատերազմի ականատեսը՝ բազմիցս պախարակել է այն սանձազերծողներին և իր կատակերգություններում հաճախ արծարծել խաղաղության թեման։ Հայացքներով «չափավոր» դեմոկրատիայի կողմնակից էր համակրում էր մանր հողագործներին։ Ցավով էր նկատում աթենացիների վաղեմի հեղինակության աստիճանական վերացումը, ստրկատիրական դեմոկրատիայի քայքայումը, որ ի վերջո հասցրեց Պելոպոնեսյան պատերազմում Աթենքի պարտությանը։ Թշնամանքով էր վերաբերվում ինչպես արիստոկրատիային ու խմբիշխանությանը, այնպես էլ այսպես կոչված «արմատական» դեմոկրատներին, ովքեր պատերազմի կողմակիցներ էին։
ՍտեղծագործություններըԽմբագրել
Արիստոփանեսը գրել է մոտ 40 կատակերգություններ, որոնցից մեզ են հասել տասնմեկը։ Դրանք են՝
- Աքառնացիներ
- Հեծյալներ
- Ամպեր
- Կշեռք
- Խաղաղություն
- Թռչուններ
- Լիսիստրատե
- Կանայք Թեսմոփորիա տոնակատարությանը
- Գորտեր
- Կանայք ժողովրդական ժողովում
- Հարստություն
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Istituto dell'Enciclopedia Italiana Enciclopedia on line (իտալ.)
- ↑ 2,0 2,1 Machiavelli. Enciclopedia machiavelliana (իտալ.) / G. Sasso — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 2014.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #118503987 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Ярхо В. Н. Аристофан // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 1.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 R. C. J. Aristophanes // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 2. — P. 499—501.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Аристофан (ռուս.) // Анрио — Атоксил — 1926. — Т. 3. — С. 336—338.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Аристофан (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. II. — С. 93—94.
- ↑ 8,0 8,1 Հովհաննես Բարսեղյան (2006)։ «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում»։ Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու։ Երևան: 9-րդ հրաշալիք։ էջ 57։ ISBN 99941-56-03-9
ԱղբյուրներըԽմբագրել
- Անտիկ գրականություն, Երևան, 1990։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 64)։ 
|