Առնե Գարբորգ
Առնե Գարբորգ (նորվ.՝ Arne Garborg, հունվարի 25, 1851[1][2][3][…], Ունդհեյմ, Նորվեգիա - հունվարի 14, 1924[1][4][2][…], Ասքեր, Նորվեգիա), նորվեգական բնագիտական դպրոցի վիպասան։
| Առնե Գարբորգ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 25, 1851[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Ունդհեյմ, Նորվեգիա |
| Մահացել է | հունվարի 14, 1924[1][4][2][…] (72 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Ասքեր, Նորվեգիա |
| Քաղաքացիություն |  Նորվեգիա |
| Կրոն | քրիստոնեություն |
| Մասնագիտություն | լրագրող, գրող, օրագրի հեղինակ, դրամատուրգ և բանաստեղծ |
| Ամուսին | Հիլդա Գարբորգ[5] |
| Անդամություն | Q15911832? |
| Երեխաներ | Առնե Օլաուս Գարբորգ |
 Arne Garborg Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է աղքատ գյուղացիական ընտանիքում, որտեղ եղել է 8 երեխա։ Նրա հայրը կորցրել է իր հավատքը և ինքնասպան եղել։ Սկզբնական շրջանում Գարբորգը ուսուցիչ է եղել, ապա զբաղվել է լրագրությամբ (1872 թվականին հրատարակել է «Tvedestrandsposten» թերթը) նա եղել է պիետիստ, բայց հետագայում տեղափոխվել է «ազատ մտածողների» ճամբար և 1877 թվականին սկսել է հրատարակել լիբերալ կողմնորոշման «Ֆեդրեհայմեն» (Մայր հայրենիք) թերթը, որը նա ղեկավարում էր մինչև 1892 թվականը։ 1894 թվականին նա հիմնադրել է «Դեն 17դե Մայ» թերթը։ Նա հայտնի էր որպես նորվեգերեն գրական լեզվի ստեղծման ակտիվ կողմնակից՝ հանրաճանաչ բարբառների հիման վրա (ներկայիս nyunoshk), ինչպես նաև հասարակական գործիչ, որն առաջարկել է սեփական բարեփոխումների ծրագրերը հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտներում։ 1897 թվականից ի վեր նա կնոջ հետ ապրում էր, այսպես կոչված, Ասքերի «նկարիչների հովտում»։
Իր կյանքի ընթացքում նա ունեցել է բարդ հարաբերություններ կրոնի հետ, երկար ժամանակ եղել է աթեիստ, բայց կյանքի վերջին տարիներին վերադարձել է կրոնին։ Որպես գրող՝ երկար ժամանակ նրա վրա ազդում էին Ադամ Գոտլոբ Էլենշլեգերը և ռոմանտիկ դպրոցը, այնուհետև միայն իր համար զարգացրեց զուտ իմպրեսիոնիստական ոճը՝ ջախջախելով կյանքի ընդհանուր տպավորությունները մի շարք առանձին նկարներում, որոնք նկարված էին ուշագրավ ճշգրտությամբ։ Նույն անկողմնակալությամբ վերարտադրում էր հաճելին ու ցավալին, գեղեցիկն ու տգեղը։ Նա աչքի էր ընկնում նաև բնության զգայուն ընկալմամբ, որը բանաստեղծականություն էր հաղորդում նրա ստեղծագործություններին։ Նրա առաջին վեպերը հայտնվել են 1880-ականների սկզբին՝ Ֆրիտենկջար (Ֆրեթինկեր, 1881) և Բոնդեստուդենտար (Գյուղացիական ուսանողներ, 1883): Այս աշխատանքները նվիրված էին քաղաքի և երկրի հարաբերությունների, գյուղացիների կյանքի և նորվեգացի մտավորականության ձևավորման դժվարին գործընթացներին։ Ungdom (Երիտասարդություն) և Mannfolk վեպերը (Տղամարդիկ, 1880) վեպեր ցույց են տալիս 19-րդ դարի վերջին նորվեգացի բոհեմի կյանքը։
Գարբորգը մեծ ազդեցություն ունեցավ իր ժամանակի գերմանական երիտասարդ գրականության վրա, որը ներկայացված էր Առնո Հոլցի և այլ «մոդեռնիստների» կողմից, որոնք սկսեցին զբաղվել ծայրահեղ նատուրալիզմով։ Հիմնական գործերը` «Հոգնած հոգիներ» («Դավաճան Մաենդ») և «Մոր մոտ»[6]։
Պատկերասրահ
խմբագրել-
Առնե Գարբորգ -
Առնե և Հիլդա Գարբորգ -
Գարբորգը ուսանող ժամանակ -
Առնե Գարբորգ -
Դեյխմանսենի Առնե Գարբորգի անվան գրադարան -
Առնե Գարբորգի հուշարձան -
Առնե Գարբորգ, 1923 թվական -
Առնե և Հիլդա Գարբորգ -
Առնե Գարբորգի կիսանդրին, հեղինակ՝ Գյունար Ջենսոն, 1939: Դիչմանի հանրային գրադարան, Օսլո, Նորվեգիա
-
Առնե և Հիլդա 1910 թվական -
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Гарборг Арне // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
- ↑ Կաղապար:VT-ESBE +
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Գարբորգ // Գրական հանրագիտարան։ В 11 т. — [М.], 1929—1939. Т. 2. — [М.]: Изд-во Ком. Акад., 1929. — Стб. 389—390.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Առնե Գարբորգ» հոդվածին։ |