Անտոն Բալիցկի
Անտոն Վասիլևիչ Բալիցկի (բելառուս․՝ Антон Васілевіч Баліцкі, սեպտեմբերի 4 (16), 1891, Baličy, Գրորդնենսկի գավառ, Գրոդնոյի նահանգ, Վիլնայի գլխավոր նահանգապետարան, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 31, 1937, Մինսկ, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), բելառուս պետական գործիչ, Բելառուսական ԽՍՀ լուսավորության ժողկոմ (1926-1929), բելառուսացման պետական քաղաքականության ստեղծողներից և իրականացողներից մեկը[2]։
| Անտոն Բալիցկի բելառուս․՝ Антон Васілевіч Баліцкі | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 4 (16), 1891 |
| Ծննդավայր | Baličy, Գրորդնենսկի գավառ, Գրոդնոյի նահանգ, Վիլնայի գլխավոր նահանգապետարան, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 31, 1937 (46 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մինսկ, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն[1], .svg){kind=small} Բելառուսի Ժողովրդական Հանրապետություն և .svg){kind=small} Բելառուսական ԽՍՀ |
| Կրթություն | Vitebsk State University? և Q47010725? (1910) |
| Մասնագիտություն | հրապարակախոս, քաղաքական գործիչ և դպրոցի ուսուցիչ |
| Աշխատավայր | Q26712728?, Բելառուսական մշակույթի ինստիտուտ և All-Byelorussian Central Executive Committee? |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
 Anton Balicki Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է 1891 թվականի սեպտեմբերի 4(16)-ին գյուղացիական ընտանիքում։ 1910 թվականին ավարտել է Սվիսլոչի ուսուցչական ճեմարանը, 1916 թվականին՝ Վիտեբսկի ուսուցչական ինստիտուտը։
1916-1917 թվականներին ծառայել է ռուսական բանակում, կռվել Ռումինական ճակատում։ Մասնակցել է քաղաքացիական պատերազմին։ Զորացրվելուց հետո աշխատել է Օդեսայի կրթության ժողկոմին առընթեր սոցիալական դաստիարակության վարչությունում, այնուհետև եղել է Օդեսայի լուսավորության աշխատողների միության նախագահ։ 1920 թվականին անդամակցել է ԽՄԿԿ-ին։
1921 թվականից ապրել է Մինսկում։ 1922 թվականից եղել է ժողկոմի տեղակալ, 1926 թվականից՝ Բելառուսական ԽՍՀ լուսավորության ժողկոմ։ Ղեկավարել է Բելառուսի մշակույթի ինստիտուտի բելառուսական լեզվի և գրականության բաժինը։ 1929 թվականին դարձել է Բելառուսի Գիտությունների ակադեմիայի նախագահության անդամ։ Ընտրվել է Բելառուսի Կոմկուսի Կենտկոմի անդամի թեկնածու և Բելառուսական ԽՍՀ կենտկոմի անդամ[2]։
1929 թվականին նրան քննադատել են ազգային-դեմոկրատական հայացքների համար։ 1929 թվականի օգոստոսին տեղափոխվել է աշխատանքի Գոմելում՝ Լանցուցկու անվան գործարանում։ 1930 թվականի օգոստոսին ազատվել է աշխատանքից, վերադարձել Մինսկ։ 1930 թվականի սեպտեմբերի 4-ի գիշերը ձերբակալվել է «Բելառուսի ազատագրման միություն» հակահեղափոխական ազգային կազմակերպության կեղծված գործով[2], հեռացվել կուսակցությունից[2], Դ. Պրիշչեպովի, Ա. Ադամովիչի և Պ. Վ. Իլյուչենկոյի հետ միասին ԲԽՍՀ ՄՊՔՎ կոլեգիայի՝ 1931 թվականի մարտի 18-ի որոշմամբ ՌԽՖՍՀ ՔՕ 58-րդ, 2-րդ, 11-րդ հոդվածներով դատապարտվել է 10 տարվա ուղղիչ-աշխատանքային ճամբարի, 1931 թվականի օգոստոսին տեղափոխվել է Սոլովեցկի հատուկ նշանակության ճամբար։ 1931 թվականի նոյեմբերին նրա կինը Եկատերինա Պեշկովային խնդրել էր ներման համար։
1937 թվականի աշնանը ձերբակալվել է, հոկտեմբերի 30-ին ԽՍՀՄ Գերագույն դատարանի ռազմական կոլեգիան 1937 թվականի հոկտեմբերի 30-ի որոշմամբ ԲԽՍՀ քրեական օրենսգրքի 68-րդ հոդվածի «ա» կետով, 69-րդ, 70-րդ և 76-րդ հոդվածներով դատապարտվել է մահապատժի։ Գնդակահարվել է Մինսկում 1937 թվականի հոկտեմբերի 31-ին։
Արդարացվել է՝
- առաջին դատավճռով՝ 1988 թվականի հունիսի 14-ին ԲԽՍՀ Գերագույն դատարանի կողմից,
- երկրորդ դատավճռով՝ 1958 թվականի մարտի 25-ին ԽՍՀՄ Գերագույն դատարանի ռազմական կոլեգիայի կողմից։
Բալիցկու անունը կրում է Գրոդնոյի փողոցներից մեկը։
Ընտանիք խմբագրել
Կինը՝ Տ. Պ. Բալիցկայա, բժիշկ։ Ունեցել են երկու երեխա։
Ծանոթագրություն խմբագրել
- ↑ Բելառուսերեն Վիքիպեդիա (բելառուս.) — 2007.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Зенькович Н. А. Глава 6. Сильны ли в Белоруссии антироссийские настроения // Тайны ушедшего века. Границы. Споры. Обиды. — М.: ОЛМА_пресс, 2004. — ISBN 5-224-04403-0(չաշխատող հղում)
Գրականություն խմբագրել
- Васілеўская Н. У. Абвінавачваецца ў нацыянал-дэмакратызме: (Пра наркома асветы Беларусі А. В. Баліцкага) / Пад рэд. У. А. Палуяна. — Мінск: Навука і тэхніка, 1995. — 63 с. — (Вернутыя імены). — ISBN 5-343-01240-X
- Возвращённые имена : Сотрудники АН Беларуси, пострадавшие в период сталинских репрессий / Сост. и авт. предисл. Н. В. Токарев; Под ред. А. С. Махнача. — Минск: Навука i тэхніка, 1992. — С. 20—21. — ISBN 5-343-01246-9
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Балицкий Антон» (ռուսերեն). Электронная Энцыкляпэдыя. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- «Биографическая справка и письмо Т. П. Балицкой к Е. П. Пешковой». Заклеймённые властью. Мемориал. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.