Աննա Մարիա Օրտեզե

իտալացի գրող և բանաստեղծուհի

Աննա Մարիա Օրտեզե (իտալ.՝ Anna Maria Ortese, հունիսի 13, 1914(1914-06-13)[1][2][3][…], Հռոմ, Իտալիա[4][5] - մարտի 10, 1998(1998-03-10)[6][7][4], Ռապալլո, Ջենովա, Լիգուրիա, Իտալիա[4][5]), իտալացի գրող և բանաստեղծուհի։ Արժանացել է Ստրեգա և Վիարեջիո մրցանակների։

Աննա Մարիա Օրտեզե
իտալ.՝ Anna Maria Ortese
Ծնվել էհունիսի 13, 1914(1914-06-13)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՀռոմ, Իտալիա[4][5]
Վախճանվել էմարտի 10, 1998(1998-03-10)[6][7][4] (83 տարեկան)
Վախճանի վայրՌապալլո, Ջենովա, Լիգուրիա, Իտալիա[4][5]
ԳերեզմանՍտալյենոյի գերեզմանատուն
Մասնագիտությունգրող, լրագրող և բանաստեղծուհի
Լեզուիտալերեն
Քաղաքացիություն Իտալիա և  Իտալիայի թագավորություն
Պարգևներ
 Anna Maria Ortese Վիքիպահեստում
Աննա Մարիա Օրտեզեի գերեզմանը

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է պետական պաշտոնյայի բազմազավակ ընտանիքում, մեծացել Իտալիայի հարավում և Տրիպոլիում։ Գրողն ունեցել է հինգ եղբայր և քույր՝ Մարիան, որի հետ ապրել է ամբողջ կյանքում։ Նրա ֆորմալ կրթությունն ավարտվել է 13 տարեկանում։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Օրտեզեն ապրել է Նեապոլում։ Հաճախ է փոխել բնակության վայրը (Ֆլորենցիա, Տրիեստ, Վենետիկ և այլն. 36 անգամ՝ բնակվելով 16 տարբեր քաղաքներում[11]), մինչև հաստատվել է Ռապալլոյում, որտեղ ապրել է մինչև իր մահը՝ 1998 թվականը։ 1950-ականների կեսերից մինչև 1960-ականների վերջը շատ է ճամփորդել և գրել ճամփորդական նոթեր։

Թաղված է Ստալենոյի հուշարձանային գերեզմանատանը[Ն 1]:

Ստեղծագործություն խմբագրել

1934 թվականին հրապարակել Է առաջին պատմվածքը՝ «Il Pellirossa», որի սյուժեի համար հիմք է դարձել նավաստի եղբոր մահը[Ն 2]։ Մասիմո Բոնտեմպելիի առաջարկով 1937 թվականին թողարկել է իր պատմվածքների առաջին ժողովածուն «Angelici dolori»։

1953 թվականին նրա երրորդ՝ «Il mare non bagna Napoli» ժողովածուն արժանացել է Վիարեջիո հեղինակավոր մրցանակին։ Ավելի ուշ նրա պատմվածքները, վեպերը և լրագրողական հրապարակումները արժանացել են իտալական և արտասահմանյան կարևոր և նշանակալից գրական մրցանակների, այդ թվում՝ Ստրեգա մրցանակի (1967), Fiuggi-ի (1986) և Արտասահմանյան լավագույն գրքի մրցանակի (1998):

Առաջին գրքի հաջողությունը նա վայելեց, երբ արդեն ծեր էր, ինչի համար նա պարտական էր իր հրատարակչին՝ Ռոբերտո Կալասոյին, որը փրկեց նրա գրքերը լիակատար մոռացումից։ Շատերի կողմից դիտարկվելով Իտալո Կալվինոյի հետ միևնույն մակարդակի վրա՝ Օրտեզեն «մոգական ռեալիզմ» ժանրի հրաշալի ներկայացուցիչ է, ում աշխատանքները անհանգիստ են, առասպելական և հաճախ շատ զվարճալի[12]։

Երկեր (ընտրանի) խմբագրել

Վեպեր խմբագրել

  • L’iguana (1965) ISBN 978-0-9142-3295-7
  • Poveri e semplici (1967)
  • Il porto di Toledo (1975)
  • Il cappello piumato (1979)
  • Il cardillo addolorato (1993)
  • Alonso ei visionari (1996)

Պատմվածքներ և ժողովածուներ խմբագրել

  • Angelici dolori (1937)
  • L’Infanta sepolta (1950)
  • Il mare non bagna Napoli (1953) ISBN 978-1-939931-51-1
  • I giorni del cielo (1958)
  • La luna sul muro e altri racconti (1968)
  • L’alone grigio (1969)
  • Estivi terrori (1987)
  • La morte del Folletto (1987)
  • In sonno e in veglia (1987)
  • Il monaciello di Napoli — Il fantasma (2002)
  • Mistero doloroso (2010

Էսսեներ, ռեպորտաժներ և ճամփորդական գրքեր խմբագրել

  • Silenzio a Milano (1958)
  • Il treno russo (1983)
  • Il mormorio di Parigi (1986)
  • La lente scura. Scritti di viaggio (1991)
  • Le giacchette grigie della Nunziatella
  • Corpo celeste (1997)
  • Da Moby Dick all’Orsa Bianca (2011)
  • Le Piccole Persone (2016)

Տես նաև խմբագրել

Նշումներ խմբագրել

  1. Աշխարհի ամենահայտնի գերեզմանոցներից մեկը, որը զբաղեցնում է Ջենովայի ծայրամասում գտնվող մոտ մեկ քառակուսի կիլոմետր մակերեսով բլրի լանջը։
  2. 1933 թվականի հունվարին նրա եղբայր մահացել է՝ ընկնելով բարձունքից, երբ կարգավորում էր առագաստները։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աննա Մարիա Օրտեզե» հոդվածին։