Անգլո-եթովպիական համաձայնագիր (1944)

Անգլո–եթովպիական 1944 թվականի համաձայնագիրը ստորագրվել է դեկտեմբերի 19-ին Ադիս Աբեբայում՝ երկու տարի ժամկետով, երբ լրացել է 1942 թվականի անգլո-եթովպիական համաձայնագրի գործողության ժամկետը։ Այն նախատեսում էր Մեծ Բրիտանիայի կողմից Եթովպիայի ինքնիշխանության լիակատար ճանաչում և Ջիբութի-Ադիս-Աբեբա երկաթուղու կառավարման փոխանցումը Եթովպիայի իշխանություններին երեք ամիս անց (պայմանով, որ Եթովպիայի կառավարությունը կկարողանա երաշխիքներ տրամադրել երկաթուղու անխափան գործունեության ապահովման համար)։ Բրիտանական կառավարությունը հրաժարվում էր դիվանագիտական առաջնահերթության իրավունքից և Եթովպիայում այլ պետությունների խորհրդականների նշանակման կամ հաստատման բացառիկ իրավունքից, սակայն համաձայնագիրը հաստատում էր, որ գործողության ընթացքում, այսինքն մինչև 1946 թվականի դեկտեմբերի 19-ը, բրիտանական ռազմական վարչակազմը լիովին պահպանվում է Օգադեն նահանգում և, այսպես կոչված, Պահեստային գոտում, որոնք հարում էին Սոմալիին և կազմում էին Եթովպիայի տարածքի մեկ երրորդը։ Եթովպիան նաև բրիտանական կառավարությանը թույլատրում էր կանոնավոր օդային հաղորդակցություն հաստատել իր տարածքի վրա և իր վրա էր վերցնում վայրէջքի հարթակների գործունեության ապահովումը և դրանց պատշաճ պահպանությունը։

Անգլո-եթովպիական համաձայնագիր (1944)
Պայմանագրի տիպ Համաձայնագիր
Ստորագրվել է
— վայր
1944 թվականի դեկտեմբերի 19
Ադիս Աբեբա, Եթովպիական կայսրություն
Կողմեր Մեծ Բրիտանիա
Եթովպիական կայսրություն
Լեզուներ անգլերեն, ամհարերեն
Территория Огадена
Территория Огадена

Բանակցությունների ընթացքում Եթովպիան հրաժարվել է 1 մլն ֆունտ ստեռլինգի չափով անվերադարձ գումար ստանալու Մեծ Բրիտանիայի առաջարկից, քանի որ Եթովպիայի կառավարությունն իր ինքնիշխանության հետ անհամատեղելի է համարել գումարի փոխանցման հետ կապվող պարտավորությունը՝ ստեղծել երկրի զարգացման խորհուրդ, որը կներառի և՛ բրիտանացի, և՛ եթովպացի մասնագետներին[1]։

Հետևանքներ խմբագրել

1944 թվականի անգլո-եթովպիական համաձայնագիրը կնքվել է երկու տարով, սակայն պայմանագրով նախատեսված ժամկետի ավարտից հետո Մեծ Բրիտանիան իր զորքերը դուրս չի բերել Եթովպիայի տարածքից[1]։ 1949 թվականին բրիտանական օկուպացիոն վարչակազմը ստեղծել է Օգադենի բրիտանական պրոտեկտորատը, որը գոյություն է ունեցել մինչև 1954 թվականը[2]։ Բրիտանական զորակազմն Օգադենից դուրս է բերվել միայն 1955 թվականին[3]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1   Կողմ,   Կողմ Дипломатический словарь. Итало-эфиопский договор 1942 года, 31 января. — М.: Государственное издательство политической литературы, 1948.
  2. Sauldie, Madan Super powers in the Horn of Africa. — 1987. — P. 48.
  3. Կաղապար:СИЭ