Այշե Էրզան

թուրք ֆիզիկոս

Այշե Էրզան (թուրքերեն՝ Ayşe Erzan, 1949, Անկարա, Թուրքիա), թուրք տեսական ֆիզիկոս։ Թուրքիայի գիտությունների ակադեմիայի իսկական անդամ։

Այշե Էրզան
թուրքերեն՝ Ayşe Erzan
Ծնվել է1949
Անկարա, Թուրքիա
Քաղաքացիություն Թուրքիա
Մասնագիտությունֆիզիկոս-տեսաբան
Հաստատություն(ներ)Ստամբուլի տեխնիկական համալսարան, Միջինարևելյան տեխնիկական համալսարան, Feza Gürsey Institute?, International School for Advanced Studies?, Գրոնինգենի համալսարան, Մարբուրգի համալսարան, Պորտուի համալսարան և Ժնևի համալսարան
ԱնդամակցությունԵվրոպական ակադեմիա[1]
Ալմա մատերԲրին Մոր քոլեջ և Սթոնի Բրուքի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինթուրքերեն
Պարգևներ

Կենսագրություն խմբագրել

Այշե Էրզանը ծնվել է 1949 թվականին Անկարայում։ Միջնակարգ կրթությունը ստացել է Ստամբուլում, այնուհետև սովորել ԱՄՆԲրին Մար քոլեջում, 1970 թվականին ստացել բակալավրի աստիճան, 1976 թվականին Սթոնի Բրուքի համալսարանից ստացել է ֆիզիկայի դոկտորի աստիճան[4][5]։

Անկարա վերադառնալով՝ Միջինարևելյան տեխնիկական համալսարանում եղել է ֆիզիկայի ամբիոնի անդամ, 1977 թվականին միացել է Ստամբուլի տեխնիկական համալսարանին։ Այդ ժամանակահատվածում նաև ներգրավված է եղել խաղաղության և կանանց շարժումների մեջ[6]։ 1980 թվականին Թուրքիայում պետական հեղաշրջումից հետո հեռացել է երկրից[4]։ 1981-1990 թվականներին աշխատել և դասավանդել է տարբեր գիտահետազոտական ինստիտուտներում ու համալսարաններում։ 1981-1982 թվականներին աշխատել է Ժնևի համալսարանի տեսական ֆիզիկայի ամբիոնում, 1982-1985 թվականներին՝ Պորտուգալիայում եղել է Պորտոյի համալսարանի այցելու դոցենտ, 1985-1987 թվականներին Մարբուրգի համալսարանի տեսական ֆիզիկայի ամբիոնում Ալեքսանդր ֆոն Հումբոլդ հիմնադրամի կրթաթոշակառու, 1987-1990 թվականներին կարճ ժամանակահատված Տրիեստի Տեսական ֆիզիկայի միջազգային կենտրոնում եղել է հետազոտող գիտնական, նախքան 1990 թվականին Ստամբուլի տեխնիկական համալսարան վերադառնալը։ Հետազոտական աշխատանքները շարունակում է Ֆեզա Գուրսեի ինստիտուտում[6]։

Էրզանը 1995 թվականին դարձել է Թուրքիայի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ, 1997 թվականին՝ իսկական անդամ։ Նույն տարում արժանացել է TÜBİTAK-ի (Թուրքիայի գիտական և տեխնոլոգիական հետազոտական խորհուրդ) գիտական մրցանակի, 2003 թվականին՝ «Կանայք գիտության բնագավառում» Լ՛Օրել-ՅՈՒՆԵՍԿՕ մրցանակի, 2009 թվականին՝ Ռամալ մրցանակի։ Գիտությունների համաշխարհային ակադեմիայի անդամ է[7], Journal of Statistical Physics և European Physical Journal B խմբագրական խորհրդի անդամ[6]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. https://www.ae-info.org/ae/User/Erzan_Ayse
  2. https://www.gettyimages.pt/detail/fotografia-de-not%C3%ADcias/ayse-erzan-recipient-of-the-2003-loreal-unesco-fotografia-de-not%C3%ADcias/583567190
  3. https://www.aps.org/programs/honors/prizes/sakharov.cfm
  4. 4,0 4,1 Hizlan, Doğan (2003 թ․ մարտի 9). «Fizikçi». Hürriyet (Turkish).{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  5. «Ayşe Erzan». Palestine Academy for Science & Technology. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 Hahn-Koenig, Monica Anke. «Alumnae Profiles: Ayse Erzan, 'outstanding' scientist». Bryn Mawr Alumnae Bulletin. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  7. «Rammal Award 2009». EuroScience. 2010 թ․ հուլիսի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 22-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել