Ալմաթի

Ալմաթի
Քաղաք
	Ալմաթի
	ղազ.՝ Алматы, ռուս.՝ Алма-Ата
Դրոշ	Զինանշան
	Կոորդինատներ: 43°15′0″ հս․ լ. 76°54′0″ ավ. ե. / 43.25000° հս․. լ. 76.90000° ավ. ե.
Երկիր	Ղազախստան
Ենթարկում	հանրապետական ենթարկման քաղաք
Աքիմ	Ախմետժան Եսիմով
Հիմնադրված է	1854 թ.
Այլ անվանումներ	Ալամթի, Զաիլիյսկի, Վերնի
Մակերես	682 000 000 քառակուսի մետր
ԲԾՄ	600 — 2200 (կենտրոն— 785) մ
Կլիմայի տեսակ	սուր-մայրցամաքային
Բնակչություն	1 419 645 մարդ
Խտություն	4139 մարդ/կմ²
Ազգային կազմ	ղազախներ 51,06%, ; ռուսներ 33,02%,; ույգուրներ 5,73%, ; կորեացիներ 1,90%, ; թաթարներ 1,82%,; ուկրաինացիներ 1,24%, ; ադրբեջանցիներ 0,70% ; այլք 3,01%
Կրոնական կազմ	Շիա մուսուլմաններ, ուղղափառ քրիստոնեաներ
Ժամային գոտի	UTC+6
Հեռախոսային կոդ	727
Փոստային ինդեքսներ	050000–050063
Ավտոմոբիլային կոդ	A
ISO 3166-2:KZ	ALA
Պաշտոնական կայք	almaty.gov.kz
	Ալմաթի Վիքիպահեստում

Ալմաթի^[3] կամ նախկինում Ալմա Աթա^[3] (ղազ.՝ Алматы, ռուս.՝ Алма-Ата), Ղազախստանի խոշորագույն քաղաքը։ Բնակչությունը 1,4 միլիոն մարդ։

2007 թվականի հունիսին քաղաքն ավելացրել են աշխարհի ամենաթանկ քաղաքների ցանկի մեջ և որի մեջ Ալմաթին կանգնել է եռյակում^[4]^[5]։

ԿարգավիճակԽմբագրել

1927-1936 թվականներին Ալմաթին Ղազախստանի երկրորդ մայրաքաղաքն էր, 1991-1997 թվականներին դարձավ Ղազախստանի մայրաքաղաքը: Ալմաթին Ղազախստանի ԽՍՀ խոշոր արդյունաբերական կենտրոնն էր: Չնայած քաղաքական և վարչական կարգավիճակում կատարված փոփոխություններին, այն հանրապետության մշակութային և ֆինանսա-տնտեսական կարևոր կենտրոնն է և մինչև 2017 թվականը համարվում էր ամենահարուստ քաղաքը, իսկ երկրորդը Աստանան էր^[6]: 1997 թվականից մայրաքաղաք դարձավ Ախմոլան (1998 թվականի մայիսի 6-ից՝ Աստանան), իսկ Ալմա-Աթան ստացավ «Ղազախստանի հարավային մայրաքաղաք» կարգավիճակը: Այդ ժամանակից ի վեր այս տերմինը հաճախ է օգտագործվում մամուլում և վերաբերվում է Ալմա-Աթային^[7]: 2006 թվականին, կյանքի որակի ուսումնասիրության համաձայն, որն անցկացվում է «Mercer» խորհրդատվական ընկերության կողմից, Ալմաթին զբաղեցրել է Կողմ 183-րդ տեղը (2005-ի համեմատ մեկ դիրքով բարձր)^[8]: Ընդհանուր առմամբ ուսումնասիրություններ են անցկացվել 215 քաղաքներում:

ԱնունԽմբագրել

Ղազախստանի կառավարության մակարդակով քաղաքի անունը Ալմաթի է, Ռուսաստանում դեռևս օգտագործվում է Ալմա Աթա անունը (սակայն լրատվամիջոցներում երկու տարբերակներն էլ օգտագործվում են):

Վարչական բաժանումԽմբագրել

Սպաների հանդիպում
Մարզպետ Կոլպակովսկու տունը
Բանկի մոտ
1887 թվականի Երկրաշարժի հետևանքները

1936 թվականին Ղազախստանի գերագույն խորհրդի որոշմամբ Ալմաթայում ձևավորված էին չորս վարչական շրջաններ՝ Պրոլետարական, Լենինյան, Ստալինյան և Ֆրանսիական^[9]: Այնուհետև ավելացան կամ հին շրջանների հաշվին ձևավորվեցին ևս չորս շրջաններ:

Քաղաքի շրջանները

(ռուսերեն)

Պաշտոնական խորհրդանիշներԽմբագրել

Քաղաքն ունի պաշտոնական խորհրդանշաններ՝ զինանշան և դրոշ:

ԶինանշանԽմբագրել

Ալմաթիի զինանշանի հիմքը հարավ-արևելյան վահանի ձև ունի, որի վրա սպիտակ հովազն է՝ ութ ծաղիկներով խնձորենու ճյուղը բռնած: Այդ ծաղիկները խորհրդանշում են քաղաքի ութ շրջանները: հովազը վստահ քայլքով առաջ է ընթանում, աջ թաթը բարձրանում է հաջորդ քայլի համար, սակայն գլուխը հետ շրջված է, ինչը ցույց է տալիս ժամանակակից քաղաքների զարգացման շարունակականությունը: Հիմնական ֆոնի վրա պատկերված է Զաիլյան Ալատաուի լեռան ձնառատ գագաթը, որի փեշերին տարածվում է քաղաքը: Զինանշանի ընդհանուր ֆոնը Ղազախստանի դրոշի գույնն է՝ երկնագույն: