Վիքիպեդիա

Ազգային աստղադիտարան (Մեքսիկա)

Մեքսիկայի ազգային աստղադիտարան (իսպ.՝ El Observatorio Astronómico Nacional, OAN, ՄԱԱ), ազգային աստղադիտարանային համալիր Մեքսիկայի Ստորին Կալիֆոռնիա (Բախա Կալիֆոռնիա) նահանգում։

Ազգային աստղադիտարան
Տեսակաստղագիտական ​​աստղադիտարան
Կազմված էSPM 1.5-meter Johnson telescope?
Աստղադիտարանի կոդ679
Երկիր Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
ՎայրՍտորին Կալիֆոռնիա
 National Astronomical Observatory (Mexico) Վիքիպահեստում

Պատմություն խմբագրել

Մեխիկո

1878 թվականին աստղադիտարանը հիմանդրվել է Մեխիկոյի Չապուլտեպեկ ամրոցի պատշգամբում։ 1929 թվականից այն գործարկվել է Մեքսիկայի ազգային ինքնավար համալսարանի կողմից[1]։

Հետագայում աստղադիտարանը տեղափոխվել է Մեխիկոյի Տակուբայա շրջան, այնուհետև՝ քաղաքի արևմտյան ծայրամաս։ Մեխիկոյի մետրոպոլիտենի առաջին գծի (Line 1) վերջին կանգառին մոտ լինելու պատճառով մետրոյի կայարանը կոչվել է «Մետրո աստղադիտարան» (Metro Observatorio)[2][3]:

Պուեբլա

20-րդ դարի կեսերին ՄԱԱ ստիպված Մեխիկոյի մարդաշատ ու աղտոտված հովտից տեղափոխվել է Պուեբլա նահանգի Սան Անդրես Չոլուլա մունիցիպալ նստավայր, Կենտրոնական Մեքսիկա։

Բախա Կալիֆոռնիա

1967 թվականին օդի չափից ավելի աղտոտվածության և գիշերային լույսի աղտոտվածության պատճառով աստղադիտարանը Պուեբլայից տեղափոխվել է Հյուսիսարևմտյան Մեքսիկայի Ստորին Կալիֆոռնիա նահանգ՝ Սիեռա Սան Պեդրո Մարտիր լեռնաշղթայի գագաթին[4]։ Սիեռա Սան Պեդրո Մարտիրն աստղադիտարանի համար դիտարկվում է որպես գերազանց տեղայնք[5]։

Աստղադիտակներ խմբագրել

Գործող խմբագրել

Սիեռա Սան Պեդրո Մարտիր գագաթին կան երեք օպտիկական աստղադիտակներ՝

  • 2.12 մ ՝ կառուցվել է 1974-1979 թվականներին, Մեքսիկայի ամենամեծ օպտիկական աստղադիտակն է[6]
  • 1.52 մ՝ կառուցվել է Արիզոնայի համալսարանի և Լուսնային և մոլորակային լաբորատորիայի կողմից։ Տեղակայվել է 1970 թվականին[7]։
  • 0.84 մ՝ 1960-ական թվականներին ՄԱԻՀ-ը վարձակալել է ԱՀ-ից և առաջինն է տեղակայվել այս վայրում[8]։

Կառուցման փուլ խմբագրել

Սկսվել են նոր Սան Պեդրո Մարտիր աստղադիտակի (SPMT) շինարարական աշխատանքները՝ մեծ ինֆրակարմիր աստղադիտակ ՄԱԱ համալիրում՝ 2017-2020 թվականներ[9][10]։

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    2.12 մ աստղադիտակի շենքը
  •  
    1.5 մ աստղադիտակի շենքը
  •  
    0.84 մ աստղադիտակի շենքը

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ «"Página del Observatorio Astronómico Nacional". Instituto de Astronomía de la Universidad Nacional Autónoma de México». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  2. ↑ «Ampliarán Línea 12 hacia Observatorio». nosotrosdiario (spanish). 2013 թ․ հունվարի 29. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  3. ↑ «La fundación del Observatorio Astronómico Nacional en México». Wordpress (spanish). 2013 թ․ հունվարի 29. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  4. ↑ López, J. A.; Gutiérrez, L. (September 2003). "A primer for the San Pedro Mártir Observatory". Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica (Serie de Conferencias). 19: 3–7. Bibcode:2003RMxAC..19....3L
  5. ↑ Bohigas, J.; Nuñez, J. M.; et al. (April 2008). "Site Prospection at San Pedro Mártir". Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica: 231–242. Bibcode:2008RMxAA..44..231B
  6. ↑ «"Telescopios de 2.1 metros". Instituto de Astronomía de la Universidad Nacional Autónoma de México». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  7. ↑ "Telescopios de 1.5 metros". Instituto de Astronomía de la Universidad Nacional Autónoma de México
  8. ↑ «"Telescopios de 84 cm". Instituto de Astronomía de la Universidad Nacional Autónoma de México». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  9. ↑ http://www.iac.es/congreso/10mScience/media/presentations/Jose_Franco-SASIR-10Science.pdf
  10. ↑ SASIR Workshop 28 April 2010(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ազգային աստղադիտարան (Մեքսիկա)» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ազգային_աստղադիտարան_(Մեքսիկա)&oldid=9748302» էջից